نفس‌هایی که فرو می‌روند، نه ممد حیاتند و نه مفرح ذات

به گزارش گروه جوان و جامعه خبرگزاری برنا، سوژه‌های اجتماعی گاهی مثل موضوعات انشای زمان مدرسه نخ‌نما شده و تکراری است.اگر خبرنگار گروه اجتماعی باشید، متوجه می‌شوید که چه می‌گوییم.موضوعاتی که سال‌هاست خبرنگاران این حوزه را به خودش مشغول کرده است.مقولاتی که خبرنگاران را مجبور کرده هربار با نگاهی تازه به سراغ آن بروند و زوایای مختلف آن را به مخاطب نشان دهند اما همچنان به عنوان معضلات حل نشده در جامعه ما باقی مانده‌اند.

مباحث و سوژه‌های خبری و گزارشی که شاید ما کهنه شویم اما انها قرار نیست کهنه شوند و همچنان پا به پای روزنامه نگاران جدید و قدیم پیش می‌روند.به همین دلیل از این هفته قصد داریم که یکشنبه‌ها و سه‌شنبه‌ها را به مرور این سوژه‌ها بپردازیم.موضوعاتی که سال‌هاست درباره آن‌ها نوشته و خوانده‌ایم اما هنوز همراه ما هستند.مسئله‌ای مثل "آلودگی هوا" که حالا برای همه ما عبارت شناخته شده‌ای است

مروری بر خبرها

اگرچه تا دیروز باور عمومی بر این اصل استوار بود که آلودگی هوا تنها محدود به فصل پاییز و زمستان است اما آمارهای منتشر شده از این حکایت دارد که تهرانی‌ها بهار و تابستان امسال بیشتر از قبل با آلودگی هوا روبرو بوده‌اند.

یکماه پیش رئیس ستاد محیط زیست شهرداری تهران از افزایش ۲.۳ برابری آلودگی هوای تهران در سال ۹۴ خبر داد.

علی محمد شاعری به خبرنگاران گفته بود:«از ابتدای سال جاری تاکنون، تهران ۳۰ روز هوای ناسالم داشته است در صورتی که در مدت مشابه سال ۹۳ فقط ۱۳ روز هوای ناسالم را تهرانی ها تجربه کرده اند.»

وی با بیان اینکه هوای تهران با افزایش ۲.۳ برابری آلودگی در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته مواجه است، اضافه کرده بود:« به دلیل ورود ریزگردهای خارجی و همچنین گرد و غبار برخاسته از اراضی بیابانی اطراف تهران هوای تهران در اکثر روزها خاکستری است. مدیریت ناصحیح بر منابع آب، بیابانزایی و مصرف بی رویه انرژی های فسیلی علل اصلی آلودگی هوای کشور و کلانشهر تهران است.»

در حالی خبرها در شش ماهه اول امسال از افزایش آلودگی هوای تهران حکایت دارد که بر اساس آمارهای منتشر شده، سال 93 هوای تهران شرایط بهتری داشته است.شرایطی که گفته می‌شد به دلیل توقف توزیع و تولید بنزین پتروشیمی از اسفند ماه سال 92 به وجود آمده بود و باعث خوشحالی عمومی شد.

در همین راستا، خبرآنلاین در آذرماه سال 93 در گزارشی با عنوان "تهرانی ها پاییز امسال 6روز هوای پاک تنفس کردند" به مقایسه وضعیت آلودگی هوا در ماه مهر چهار سال پیاپی پرداخت. بر اساس این گزارش در مهرماه سال 1393 تهران علاوه بر 2 روز با هوای پاک، 16روز هم هوای سالم داشته است. همجنین اگر بخواهیم ترتیبی برای پاک و سالم بودن هوا در مهرماه 93 در نظر بگیریم 12روز آخر ماه هوا کاملا پاک و سالم بوده است.

البته این در حالی است که بر اساس آمار منتشر شده وضعیت هوا در سال های90،91،92 در شرایط خوبی قرار نداشته است.در بخش  دیگر گزارش خبرآنلاین آمده:« آنطور که آمار شرکت کنترل کیفیت هوای تهران نشان می دهد، در مهر ماه سال 90 تهران هوای پاک نداشته است. از 30 روز این ماه تنها در 8 روز تهرانی ها هوای سالم تنفس کرده اند  و 22روز ناسالم برای گروه های حساس بوده است. مهر ماه سال بعد از آن باز تهران هیچ هوای پاکی را تجربه نکرده است. اما وضعیت نسبت به سال قبل بهتر شده. هوای تهران در مهرماه سال 91، 16روز سالم و 14روز ناسالم برای گروه های حساس بوده است. مهرماه سال 1392 نیز مانند سال های پیش از آن، تهران هوای پاک به خود نمی بیند. در این سال هوای پایتخت وضعیت مشابه سال 90 را پیدا می کند. یعنی تهران 8 روز سالم و 20 روز ناسالم برای گروه های حساس داشته است،»

نویسنده این گزارش با اشاره به شرایط ویژه سال 92 نوشته است:« در مهر ماه سال 92 هوای تهران علاوه بر روزهایی که برای گروه های حساس ناسالم اعلام می‌شود، به وضعیت ناسالم برای همه گروه ها هم رسیده است. همان وضعیت هشدار که تیتر رسانه ها می شود.»

آلودگی هوا و خطرات احتمالی

بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، قرار گرفتن درمعرض هوای آلوده، خطر ابتلا به سرطان، بیماری‌های قلبی و عروقی، سکته مغزی، مشکلات تنفسی، تولد نوزدان زودرس و کم وزن و همچنین خطر ابتلا به بیماری اوتیسم را افزایش می دهد .

همچنین در این گزارش افزایش میزان اضطراب از دیگر عوارض آلودگی هوا عنوان شده است.  به گفته کارشناسان این نهاد بین المللی، آلودگی هوا، سالیانه باعث مرگ هشت میلیون نفر در جهان می شود که این آمار طی دهه گذشته چهار برابر شده است.

همچنین برخی تحقیقات، آلودگی هوا را یکی از عوامل اصلی افزایش آمار سقط جنین در زنان باردار می دانند. این در حالی است که تحقیقات بر روی تاثیرات منفی آلودگی هوا روی باروری مردان و زنان نیز تایید کرده است که شانس بارداری زوج هایی که در معرض آلودگی هوا قرار دارند، ۲۹ درصد کمتر می‌شود.

راهکار چیست؟

8 سال پیش شهردار نیویورک برنامه‌ای برای شکوفایی توسعه اقتصادی، بهبود وضعیت محیط زیست و بهبود کیفیت زندگی ساکنان این شهر ارائه کرد.در این برنامه مقامات شهری نیویورک برای کاهش میزان آلودگی هوا با اعمال قوانینی استفاده از سوخت‌های پاک‌تر را اجباری کرده‌اند.

همچنین از دیگر اقدامات به کار گرفته شده برای کاهش آلودگی هوا در این شهر ممنوعیت درجا کار کردن وسایل نقلیه است. بر این اساس هیچ راننده‌ای نمی‌تواند بیش از یک دقیقه در نزدیکی مدارس خودرو خود را بدون حرکت روشن نگه دارد. رانندگان در صورت نقض این قانون به پرداخت 350 دلار یا بیشتر جریمه می‌شوند.

در ایران نیز توقف توزیع و تولید بنزین پتروشیمی، اجباری شدن معاینه فنی خودروها، اجرای طرح زوج و فرد و همچنین افزایش خط‌های مترو و اتوبوس در سال‌های اخیر برای کم کردن میزان آلودگی هوای پاییتخت صورت گرفته است.  

اگرچه به نظر می‌رسد، این طرح‌ها در کاهش میزان آلودگی هوای تهران در سال 93 موفق عمل کرده اما واضح است که اقدامات صورت گرفته برای کاهش آلودگی هوای شهری که 12 ماه سال با مشکل روبرو است، مفید نبوده است.

شاید به همین دلیل است که چندی پیش مسئولان شهری از اجرای طرح جدیدی به نام LEZ  خبر دادند.طرحی که براساس آن خودروها با توجه به میزان آلایندگی در چهار گروه آبی، سبز، زرد و قرمز حق تردد در معابر را پیدا می‌کنند و بسیاری از کارشناسان معتقدند اجرای آن در شهری مثل تهران کار سختی است.

البته این طرح تنها برنامه مسئولان شهری برای کاهش آلودگی هوا نیست، دیروز قائم مقام شرکت کنترل کیفیت هوا از اجرای طرح محدوده "کاهش" (کنترل آلودگی هوای شهر) خبر داده است :« با اجرای طرح محدوده "کاهش" (کنترل آلودگی هوای شهر) ، تردد خودروهای فرسوده و بالای 20 سال در این محدوده مجاز نخواهد بود و علاوه بر این خودروهای کاربراتوری زیر 20 سال که موفق به دریافت معاینه فنی می‌شوند هم طبق برنامه زمان‌بندی می‌توانند در این محدوده تردد کنند.در حال حاضر کلیات این طرح به تصویب رسیده و در حال بررسی و نهایی کردن جزئیات اجرایی آن در تهران هستیم و پس از آن محدوده کاهش، جایگزین طرح زوج و فرد خواهد شد و اجرای این طرح در تهران قطعی است.»

مسئولان شهری تهران امیدوارند با اجرای این طرح‌ها قدمی در جهت کاهش آلودگی هوای پاییتخت بردارند اما اینکه این طرح‌های جدید تا چه اندازه تاثیرگذارند را هنوز هیچکس نمی‌داند. ما هم با نوشتن این گزارش تنها یک مطلب به جمع گزارش‌های قبلی با این محور اضافه کردیم؛ اما اینکه این معضل با نوشتن گزارشی دیگر حل می‌شود یا نه مشخص نیست.  ما به عنوان خبرنگاران حوزه اجتماعی تنها می‌توانیم بنویسیم و یادآوری کنیم که اگر واقعا نگاه دغدغه‌مند وجود دارد، باید برای حل این مشکل چاره ای اندیشیده شود.