آذربایجان شرقی پل توسعه مناسبات همه‌جانبه ایران با جمهوری آذربایجان و منطقه قفقاز

استان آذربایجان شرقی به لحاظ ظرفیت‌های کم‌نظیر صنعتی و اقتصادی، از دیرباز کانون توجه سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی بوده است.

به گزارش خبرگزاری برنا در آذربایجان شرقی، ظرفیت‌های کم‌نظیر استان آذربایجان شرقی در بخش‌های مختلف صنعتی و معدنی از جمله منطقه آزاد تجاری صنعتی ارس، هم‌مرزی با سه کشور حاشیه رود ارس، برخورداری از زیرساخت‌های مناسب از قبیل فرودگاه بین‌المللی، جاده‌های ترانزیتی وخط آهن، شهرک‌های سرمایه گذاری، وجود صنایع تاثیرگذار و بزرگی نظیر تراکتورسازی و مس سونگون، وجود جاذبه‌های گردشگری و مراکز مهم علمی و دانشگاهی و نیروی انسانی متخصص و متعهد، این منطقه را به قطب صنعت و تجارت کشور تبدیل کرده است.

از طرفی واقع شدن در منطقه‌ای استراتژیک در چهارراه ارتباطی ایران و اروپا، آذربایجان شرقی را صاحب نقش کلیدی در مراودات بین‌المللی کشور کرده است.

همه این عوامل دست به دست هم داده است تا در سایه برنامه‌ریزی و پیگیری‌های ویژه استاندار و دیگرمسوولان استان، آذربایجان شرقی در چند ماه اخیر به کانون دیپلماسی خارجی و جذب سرمایه‌گذاران دیگر کشورها تبدیل شود.

حضور هیات‌های مختلف اقتصادی و سرمایه‌گذاری از چهار گوشه جهان و آغاز پروژه‌های بزرگی همچون آزادراه تبریز- بازرگان و ساخت شش نیروگاه در سطح استان با مشارکت سرمایه‌گذاران خارجی نشان از تحرکات بین‌المللی ویژه در استان و موفقیت در جلب توجه سرمایه‌گذاران خارجی به استفاده از ظرفیت‌های کم‌نظیر منطقه آذربایجان دارد.

علاوه بر این سفر هیات‌هایی از فعالان اقتصادی استان به کشورهای مختلف شاهد دیگری بر عزم جدی و خیز بلند مدیریت استان برای برقراری روابط نزدیک با کشورهاست که سفر چند هفته پیش استاندار آذربایجان شرقی و هیات سیاسی و اقتصادی استان به جمهوری آذربایجان، در این راستا قلمداد می‌شود و انتظار می‌رود تحولی جدید در سرعت‌بخشی به توسعه مناسبات خارجی استان به وجود آورد.

سفر چهار روزه این هیات که نتیجه عینی سیاست عمل‌گرایانه دولت یازدهم در توسعه روابط با همسایگان به شمار می‌رود فصل تازه‌ای از توسعه مناسبات جمهوری اسلامی ایران با همسایه شمالی خود بود.

جبارزاده و هیات همراه وی در شرایطی به جمهوری آذربایجان سفر کردند که تبریز در دو سال اخیر به قطب تردد مقامات این کشور همسایه به ویژه در حوزه‌های تجارت، علوم پزشکی و دانش و فناوری تبدیل شده است. از طرف دیگر گسترش روابط با جمهوری آذربایجان و جمهوری خودمختار نخجوان به دلیل علایق دینی، قومی و فرهنگی مردم در دو سوی رودخانه ارس، اهمیت ویژه‌ای برای آذربایجان شرقی دارد.

نگاهی گذرا به برنامه‌های سفر استاندار آذربایجان شرقی به جمهوری آذربایجان و جدول دیدارهای وی با عالی‌ترین مقام‌های این کشور بیانگر این واقعیت است که هیات حاکمه آذربایجان، به خوبی به اهمیت توانمندی‌های آذربایجان شرقی در حوزه‌های مختلف به ویژه در بخش‌های دارای مزیت نسبی مانند پزشکی، داروسازی و تجارت چمدانی پی برده‌اند و توسعه روابط با جمهوری اسلامی ایران را با محوریت این استان دنبال می‌کنند.

محتوای دیدارهای نماینده عالی دولت تدبیر و امید در آذربایجان شرقی با مسوولان دولتی بلندپایه جمهوری آذربایجان در باکو و نخجوان نشان داد این استان می‌‌تواند پل توسعه مناسبات همه‌جانبه ایران با جمهوری آذربایجان و منطقه قفقاز به مثابه دروازه ورود به بازار 300 میلیونی کشورهای همسود باشد.

درخواست مقامات عالی جمهوری خودمختار نخجوان از استاندار آذربایجان شرقی برای تامین نیازهای دارویی و پزشکی و نیز درخواست شخص رییس جمهور آذربایجان برای استفاده از توان علمی و تخصصی پزشکان ایرانی، به خوبی مبین ضرورت بهره‌برداری از توانمندی‌های استان در این حوزه مهم و سایر عرصه‌ها برای تحکیم روابط با کشورهای همسایه است.

این مساله به ویژه زمانی اهمیت مضاعف می‌یابد که بدانیم هر گونه تلاش برای حضور در بازار رو به رشد پزشکی، فناوری و تجارت جمهوری آذربایجان با رقبای سرسختی مانند ترکیه مواجه است و هر گونه سستی در این مسیر می‌تواند فرصت‌های موجود را به هدر دهد.

همچنین تاکید الهام علی‌اف رییس جمهور آذربایجان مبنی بر مخالفت باکو با هر گونه سیاست مداخله‌جویانه کشورهای غربی در منطقه در دیدار با استاندار آذربایجان شرقی، گویای این واقعیت است که باکو به خوبی از تغییر معادله ایران‌هراسی در معادلات بین‌المللی آگاه است و مقامات این کشور می‌کوشند همسو با چرخش سیاست قدرت‌های جهانی در ارتباط با کشورمان از دیگر رقبای خود در نزدیکی با ایران پیشی گیرند.

بدیهی است که آذربایجان شرقی به عنوان سر ایران و یکی از استان‌های تاثیرگذار در کشور، به دلیل پیوندهای تاریخی ویژه با جمهوری آذربایجان می‌تواند در تحقق سیاست هم‌افزایی تهران و باکو با هدف خنثی کردن شیطنت‌های فرامنطقه‌ای و تنش‌زدایی در منطقه راهبردی قفقاز و خزر نقش بی‌بدیلی را ایفا کند.

نقش‌آفرینی آذربایجان شرقی در مسیر مناسبات دوستانه تهران - باکو محدودیتی ندارد و این استان در زمینه‌های متنوعی مانند حمل و نقل جاده‌ای و ریلی، تجارت، ترانزیت کالا و تبادل انرژی برق و نفت دارای مزیت نسبی برای کمک به گسترش مناسبات دوجانبه است.

موضوع برقراری پروازهای مجدد تبریز - باکو و حذف روادید ورود به جمهوری آذربایجان برای اتباع ایرانی از دیگر موضوعاتی است که در سفر استاندار آذربایجان شرقی مورد توافق مسوولان آذربایجانی قرار گرفت و باید به جد مورد پیگیری قرار گیرد.

همکاری مشترک ایران و آذربایجان در تولید محصولات کشاورزی و صنعتی، برگزاری نمایشگاه‌های مشترک برای ورود به بازارهای جدید جهانی و همچنین راه‌یابی به بازار بزرگ روسیه و آسیای میانه از طریق آذربایجان و نخجوان، افزایش رفت و آمد هیات‌های اقتصادی و تجاری دو طرف، برگزاری هفته‌های فرهنگی مشترک، استفاده از ظرفیت‌های منطقه آزاد تجاری – صنعتی ارس، تبادل استاد و دانشجو و همچنین فراهم کردن زمینه حضور پزشکان مجرب ایرانی در بیمارستان‌های دولتی آذربایجان از دیگر موضوعاتی بود که در دیدار استاندار آذربایجان شرقی با مقامات عالی‌رتبه جمهوری آذربایجان مورد بررسی قرار گرفت و بدیهی است که تلاش برای عملیاتی کردن آنها می‌تواند به هم افزایی تهران و باکو در مسیر توسعه همکاری‌های دو و چندجانبه با نقش‌آفرینی آذربایجان شرقی به عنوان بازیگر اصلی منجر شود، موضوعی که اهمیت آن از دید دولتمردان نیز مخفی نمانده و عنایت خاص مسوولان دولت به ویژه شخص رییس جمهور به آذربایجان شرقی، در بسترسازی و تسهیل این روند نقش بسزایی خواهد داشت.

همت و اراده مسوولان استان به ویژه در شرایطی که با توافق ایران و کشورهای 1+5 امیدها برای گشایش در روابط اقتصادی ایران با کشورهای جهان زنده شده است می‌تواند فصل نوینی از توسعه اقتصادی این خطه از کشورمان به ویژه در عرصه سرمایه‌گذاری و تولید را رقم بزند.

با این اوصاف باید گفت اگر روند کنونی برقرای روابط دیپلماتیک با کشورهای مختلف همچنان در دستور کار مدیریت استان قرارگیرد به طور طبیعی علاوه بر افزایش اعتبار و موقعیت استان در سطح روابط بین‌الملل، زمینه موفقیت‌های اقتصادی نیز فراهم خواهد شد.

بدون تردید این سفرها در جهت رونق اقتصادی، صنعتی و تجاری منطقه آثار و نتایج مثبت مستقیمی در پی دارد که جلب و جذب سرمایه‌گذاری های خارجی برای ایجاد اشتغال و رونق کسب و کار در منطقه از آن جمله می باشد و تحقق آن می‌تواند یکی از دغدغه‌های مهم دولت را مرتفع سازد.

شناسایی عوامل کارآمد برای بروز و ظهور قابلیت‌ها و توانمندی‌های استان در چشم‌انداز توسعه مناسبات همه‌جانبه، قدم بسیار مهمی در توسعه پایدار استان به شمار می‌آید و در صورت استفاده مناسب از این استعدادها و فرصت‌های ارزشمند طبیعی و غیرطبیعی استان و بهره‌گیری از روش‌ها و فنون دیپلماتیک برای شناساندن این ظرفیت ها و فرصت‌ها به کشورهای دیگر، این استان می‌تواند الگویی تمام‌عیار برای توسعه روابط اقتصادی و تجاری ایران با شرکای خارجی خود باشد.