پایانی بر کشمکش‌های ۸ ساله/ جایزه بزرگ خوشنویسی برگزار می شود

به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، شست خبری انجمن خوشنویسان ایران پس از ثبت رسمی و قانونی، با حضور یدالله کابلی عضو شورای ارزشیابی هنری انجمن، علی اشرف صندوق آبادی عضو شورای عالی و عارف براتی مدیر اجرایی شورای عالی انجمن و محمدحسین ساکت نماینده وزیر ارشاد در انجمن خوشنویسان ایران در گالری «نقش و خط» برگزار شد.

پایانی بر کشمکش های خوشنویسان

محمدحسین ساکت نماینده وزیر ارشاد در «انجمن خوشنویسان ایران» آغازگر این نشست بود که در سخنانی درباره روند ثبت این انجمن یادآور شد: «انجمن خوشنویسان ایران» از دیرین ترین و سازمانی ترین انجمن های هنری و علمی در ایران است و کارنامه باشکوهی را با همگامی استادان سرشناس گذشته و اکنون دارد، اما چندی بود به علت دوگانگی های موجود دچار رکود و پس رفت در برخی جنبه های هنری شده بود. سوگمندانه این شکاف و بی بهرگی از زایش هنری چند سالی به درازا کشید اما سرورمندانه پس از یک بررسی و دست یازیدن به کاری بسیار بزرگ و برخاسته از یک شهامت و دلسوزی، به وسیله وزیر محترم فرهنگ وارشاد اسلامی تصمیم گرفته شد به این بی سروسامانی ها پایان داده شود.

وی ادامه داد: در آذرماه سال گذشته به بنده به عنوان نماینده وزیر ارشاد در انجمن مأموریتی داده شد که به این کشمکش ها پایان بدهم و خدا را شاکرم که پس از کوشش های فراوان، برگزاری جلسات بسیار با استادان سرشناس این رشته سرانجام کامیاب شدیم و این انجمن با برگزاری یک مجمع عمومی در مردادماه ۹۴ به ثبت رسمی رسید و در تاریخ ۲۴ آبان ماه ۹۴ آگهی آن در روزنامه رسمی به چاپ رسید و به این ترتیب تنها انجمن رسمی و قانونی خوشنویسان ایران در چهره جدید، فعالیت خود را با انتخاب اعضای شورای عالی آغاز کرد.

برگزاری همایش بانوان خوشنویس

ساکت در بخش دیگری از سخنانش به برگزاری همایش بانوان خوشنویس اشاره کرد و توضیح داد: با توجه به فعالیت نزدیک به ۱۴۰۰ بانوی خوشنویس در کشور که در مرحله استادی و فوق ممتاز و ممتاز فعالیت دارند، برای نخستین بار برآن هستیم که همایشی از بانوان خوشنویس را برگزار کنیم و امیدوار هستیم که بتوانیم بانوان خوشنویس منطقه خاورمیانه را نیز به این همایش دعوت کنیم که در این صورت دستاورد سترگی را به بار خواهد داشت.

او همچنین از استادان خوشنویس درگذشته و حال یادی کرد و ادامه داد: هر کدام از استادان خوشنویس امروز ایران از جمله غلامحسین امیرخانی، استاد عباس اخوین، خروش و ... به سهم خود در صحنه هنر خوشنویسی ایران فعالیت کرده اند و امیدواریم که این هنر قدسی بتواند همچنان از نفس های قدسی و دست هنرمندانه آنها بهره مند شود.

ساکت ضمن درخواست از همه هنرمندان سراسر کشور برای همراهی و همدلی با این انجمن بیان کرد: با همراهی و همدلی همه هنرمندان سراسر کشور باید کاری کنیم تا شمع فروزان هزارساله این هنر کم سو نشود و خط نستعلیق که با هویت ملی ما گره خورده است و این زیباترین بخش خوشنویسی ماست که با ذوق و هنر و تخصص ایرانی همراه است و باید کاری کنیم که از دیگر کشورها که در این زمینه می کوشند واپس نمانیم و در جهان بتوانیم مظهر کهن ملیت خود را در همراهی با خط فارسی به خوبی نشان دهیم.

یدالله کابلی عضو شورای عالی ارزشیابی انجمن خوشنویسان ایران نیز با ابراز خرسندی از شروع فصل تازه ای در فعالیت های این انجمن بیان کرد: هنر و بویژه خوشنویسی نقش گسترده ای را در ترویج و توسعه ادب، اخلاق و کمال ایفا کرده است.

کابلی تأکید کرد: ما می خواهیم در این مقطع از حقانیت همه هنرمندانی که در طول این نیم قرن در زمینه خوشنویسی فعالیت داشته و خود را عضو انجمن می دانند، دفاع کنیم.

این هنرمند خوشنویس تصریح کرد: این انجمن به قضاوت مسئولان و متولیان فرهنگ و هنر کشور از جمله مجموعه های بی نظیر فرهنگی در کشور است و امیدوار هستیم که بتوانیم در کنار استادان دیگر جایگاه خود را برای جامعه، فرهنگ و تاریخ خود به درستی تبیین کنیم.

انتظار ۲۰ ساله به سر رسید

جواد بختیاری رییس شورای عالی انجمن خوشنویسان ایران با اشاره به چالشی که در طول سال های گذشته در این انجمن رخ داده بود، بیان کرد: این چالش درس بزرگی برای ما داشت و شاید اگر این موضوع به جامعه تسری یابد می تواند به شرایط کار جمعی در جامعه ما کمک کند.

وی افزود: این چالش بر ما معلوم کرد که اگر سعه صدر داشته باشیم و بر اساس خردجمعی حرکت کنیم و بتوانیم تحمل سلیقه های مختلف را داشته باشیم، حرکت جامعه فرهنگی رو به جلو خواهد بود.

بختیاری با بیان این که انجمن خوشنویسان ایران از این آزمون سربلند بیرون آمد، یادآور شد: بعد از ۲۰ سال انجمن خوشنویسان ایران موفق شد به ثبت رسمی برسد که آرزوهای بزرگی را پیش روی ما قرار داد.

این هنرمند نقاش به توانمندی های بسیار در زمینه هنر خوشنویسی اشاره داشت و اظهار کرد: پیشینه قوی انجمن، نیروی انسانی فرهیخته با راندمان بالا و قابلیت های بسیار هنرمندان این انجمن شرایط نوینی را ایجاد کرده که بر اساس خردجمعی فراهم شده است و امیدوار هستیم که ظرف ۲ سال آینده انجمن نمونه ای را در سطح منطقه ایجاد کنیم.

بختیاری در ادامه سخنانش به برنامه های انجمن بعد از ثبت رسمی اشاره کرد و دراین باره توضیح داد: برنامه های عمومی انجمن تدوین شده است که تغییر ساختار تشکیلاتی انجمن در صدر این برنامه ها قرار داشت و اکنون کمیته های مختلفی در انجمن فعال شده است از جمله کمیته انتشارات، پژوهش، بانوان، بین الملل و ... که کار عضوگیری آنها در حال انجام است تا در روند تصمیم گیری های انجمن موثر باشند.

برگزاری همایش صلح و جایزه بزرگ خوشنویسی

کاشف نسبت های طلایی در خط نستعلیق در ادامه سخنان خود از برپایی همایش بزرگ «صلح در آیین هنر و ادبیات» و «جایزه بزرگ خوشنویسی» خبر داد و درباره این دو رویداد بیان کرد: این همایش با مشارکت یونسکو، بنیاد رودکی، فرهنگسرای نیاوران در شرف برگزاری است و «جایزه بزرگ خوشنویسی» نیز در بهار سال ۹۵ برگزار خواهد شد که امیدوار هستیم انجمن متولی آن باشد.

رییس شورای عالی انجمن خوشنویسان ایران از برگزاری نشست های تخصصی در موزه هنرهای دینی امام علی (ع) خبر داد و افزود: این نشست ها پنج شنبه های هر ماه در این موزه برگزار می شود و تمرین دیالوگ و گفتگو را در کنار تبادل افکار و اندیشه تبلیغ می کنیم که این رویکرد انجمن در جهت توسعه و ترویج هنر خوشنویسی است.

ثبت جهانی خط نستعلیق

رییس شورای عالی انجمن خوشنویسان ایران همچنین از انجام اقدامات لازم برای ثبت جهانی خط نستعلیق خبر داد و افزود: خط نستعلیق هنر شناسنامه ای ماست. این خط تنها ذهن و دست ساخته بشر در طول اعصار است که ساختار زیبایی شناسی آن بر اساس نسبت های طلایی است و این افتخاری است که تنها ذوق بشر که نسبت های طلایی در تار و پود آن وجود دارد، خط نستعلیق است و ما برای ثبت جهانی این خط اقدامات لازم را انجام داده ایم.

علی اشرف صندوق آبادی عضو شورای عالی این انجمن نیز در سخنانی به ثبت رسمی این انجمن اشاره کرد و یادآورشد: پس از هشت سال تلاطم و چالش با حضور و حمایت همه خوشنویسان فهیم و حق طلب سراسر کشور توانستیم شاهد ثبت این انجمن و پایان دادن به چالش ها باشیم و از وزیر ارشاد که بر مدار قانون حرکت کردند تا یک انجمن قانونی خوشنویسی شکل بگیرد سپاسگزارم.

وی با یادی از هنرمندان فقید خوشنویسی و استادان امروز آن که عمر خود را صرف تعالی این هنر کردند، اضافه کرد: خوشحالیم که امروز فصل نوینی از خوشنویسی را آغاز کرده ایم، این انجمن خانه همه خوشنویسان کشور است، هیچ کس را غریبه نمی دانیم و آغوش انجمن به روی همه خوشنویسان از استادان گرفته تا هنرجویان سراسر کشور باز است.

عارف براتی مدیر اجرایی شورای عالی انجمن خوشنویسان ایران در سخنانش از همراهی همه استادان و خوشنویسان سراسر کشور با انجمن خوشنویسان ایران قدردانی کرد و ادامه داد: با حمایت همه هنرمندان سراسر کشور مردادماه امسال اتفاق مبارکی رخ داد و تغییری را در مسیر انجمن قرار داد که امید به آینده روشن را نوید می دهد.

رابطه خط شکسته نستعلیق و هنر انتزاعی

یدالله کابلی هنرمندی که در زمینه شکسته نستعلیق شهره است، در ادامه این نشست درباره اهمیت خط شکسته نستعلیق یادآور شد: ابتدای نشست با دفاع از حیثیت خط نستعلیق شروع شد و من به عنوان خوشنویسی که در محضر خداست و زیبایی های بشر در پرتو عنایت او شکل می گیرد، نمی توانم ساکت بنشینم و از شکسته نستعلیق که آخرین ابداع ایرانی ها بوده است، سخنی نگویم.

وی افزود: شکسته نستعلیق بهار خط نستعلیق است. سال ۱۳۵۰ نقطه آغاز خط شکسته نستعلیق در دوران معاصر است و در این دوران شاهد بروز استعدادهای درخشان در این خط بوده ایم.

کابلی مروری بر تاریخچه خط شکسته نستعلیق داشت و با یادی از عبدالمجید درویش طالقانی که به زعم او فاتح قله بلندترین قله های زیبایی شناختی خوشنویسی در ایران است، اعلام کرد: از سال ۵۰ که من در حوزه خط شکسته نستعلیق تلاش کرده ام تا امروز این خط ابعاد گسترده جهانی به خود گرفته و اکنون در شکل انتزاعی و هنری آن مطرح است.

این نشست با پرسش و پاسخ خبرنگاران ادامه یافت که بختیاری در پاسخ به خبرنگار مهر درباره امکان ثبت جهانی خط شکسته نستعلیق در کنار خط نستعلیق توضیح داد: خط شکسته و خط نستعلیق آینه تمام نمای ذوق ایرانی است و دو روی سکه زیبایی شناسی قوم ایرانی است که از هم جدا نیستند اما نستعلیق در طول ۵۰۰ سال گذشته شناخته شده تر است و از نظر تشکیلات تقدم تاریخی برای آن قائلیم بنابراین خط نستعلیق رخ جدیدی از نستعلیق است اما برای آن که ترک ها درصدد هستند تا نستعلیق را به ثبت جهانی برسانند، ما می خواهیم پیش دستی کنیم و این خط را به ثبت برسانیم اگر چه خطوط ثلث، ریحان و تعلیق هم ایرانی است اما لازم است که قدم اول را محکم برداریم تا بعد به سایر خطوط بپردازیم.

ناآگاهی به امور اداری و فرصت طلبی برخی دلیل اصلی مشکلات هشت ساله

بختیاری در پاسخ به این سوال که چرا ثبت قانونی انجمن خوشنویسان ایران ۲۰ سال به طول انجامید و ۸ سال دو انجمن خوشنویسی درگیر اختلاف نظر شدند، گفت: از نظر تشکیلاتی هنرمندان خیلی تجربه ندارند، آنها اهل دل هستند و به همین دلیل قدم های اولیه تشکیلات و انجمن آنقدر محکم نبود که درز پیدا نکند به همین دلیل کسانی که استعداد تغییر مسیر داشتند به این انجمن رسوخ کردند و برای برخی منافع نازل در زمینه هنری توانستند انجمن را به چالش بکشند.

وی ادامه داد: ما خیلی به امور تشکیلاتی و اداری مسلط نبودیم و افرادی فرصت طلب توانستند مسیر انجمن را منحرف کنند تا این انجمن قانونی جای پای محکمی نداشته باشد، شاید عمده دلیل آن هم اشراف نداشتن به امور اداری و تشکیلاتی بود که افرادی از این خلا ها سواستفاده کردند و به امور خارج از انجمن مستمسک شدند اما به هر صورت انجمن خوشنویسان ایران با بهره گیری از تجربیات ۲۰ ساله خود سعی کرد تا اشتباهات گذشته را درسی کند و دنیای جدیدی را پیش روی خود قرار دهد.

بختیاری همچنین در پاسخ به سوال دیگری درباره همایش «صلح، هنر و ادبیات» بیان کرد: این طرحی است که چندین سال است پیگیری می کنیم و اکنون در زمره برنامه این انجمن آن را دنبال می کنیم، این همایش ترکیبی از سه بخش است که در حوزه هنر خوشنویسی نمایشگاهی از آثار استادان برجسته با موضوع صلح در فرهنگسرای نیاوران برگزار می شود، در حوزه ادبیات مقالاتی در زمینه صلح ارائه می شود و در حوزه موسیقی نیز قرار است کنسرت بزرگ کیوان ساکت به رهبری فخرالدینی ۱۱ دی ماه در تالار وحدت برگزار شود.

وی در پاسخ به سوال دیگری درباره برگزاری یک جشنواره بزرگ خوشنویسی به شکل بین المللی بیان کرد: عزم خود را جزم کرده ایم که پاییز سال آینده چنین جشنواره ای را داشته باشیم.

این هنرمند نقاش درباره برگزاری «جایزه بزرگ خوشنویسی» نیز توضیح داد: ترک ها و کشورهای حاشیه خلیج فارس در این زمینه بسیار فعال هستند و توانسته اند با اهدای جوایز هنگفت سلیقه هنری خود را به هنرمندان ما تحمیل کنند و حتی شیوه برخی هنرمندان را تغییر دهند که این برای هنر خوشنویسی ما خطرناک است و ما تلاش می کنیم که به این منظور جایزه بزرگی را در زمینه خوشنویسی داشته باشیم و سعی ما این است که با رایزنی با سازمان های مختلف مبلغ این جایزه را افزایش دهیم و از داوران بین المللی منطقه نیز استفاده کنیم تا بتوانیم هنرمندانمان را به سمت ذوق وسلیقه خوشنویسی خودمان سوق دهیم اگر چه نمی توانیم در حال حاضر با ترکیه و کشورهای حاشیه خلیج فارس رقابت کنیم اما با سازمان فرهنگی هنری شهرداری و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در این زمینه مذاکره کرده ایم که موفقیت ما بسته به تحقق این وعده هاست.

در ادامه این نشست عارف براتی به ارائه آماری از هنرجویان و استادان این هنر در سراسر کشور پرداخت و گفت: انجمن خوشنویسان ایران در حال حاضر ۲۷۸ شعبه در سراسر کشور دارد و تاکنون ۱۴۷۳۲ نفر با درجه ممتاز به بالا از کلاس های این انجمن فارغ التحصیل شده اند و بنا داریم که تعداد این شعب در سراسر کشور به ۹۵۰ شعبه به تعداد فرمانداری های کشور برسد.

وی همچنین به ضرورت توجه به خوشنویسی به عنوان یکی از اصول دریافت پایان کار در ساخت و سازها و همچنین در واحدهای درسی آموزش و پرورش تأکید کرد.

محمدحسین ساکت در بخش دیگری از این نشست در پاسخ به سوالی درباره دیگر شاخه های مرتبط با خوشنویسی در این انجمن بیان کرد: این انجمن باید در ترویج و والایی شاخه های دیگر این هنر از جمله شکسته نستعلیق، نسخ و ثلث هم تلاش کند و این خطوط نیز به ثبت جهانی برسد. همچنین انجمن باید برنامه ریزی هایی را برای خط تحریری و نقاشی خط داشته باشد و در اساسنامه اش این رشته ها نیز گنجانده شود.

اتمام حجت با مدیران ارشاد استان ها

ساکت در بخش پایانی سخنانش با اشاره به ثبت قانونی این انجمن به عنوان تنها انجمن رسمی خوشنویسان ایران تصریح کرد: همه مدیران کل ارشاد استان ها و روسای این ادارات از امروز ملزم هستند تا همه امکانات لازم را در دسترس کسانی که عضو این انجمن هستند، بگذارند و از آغاز آذرماه هیچ بهانه ای برای همکاری نکردن در این زمینه پذیرفته نمی شود.

او در پایان سخنانش همچنین بر ضرورت فرهنگسازی در زمینه نذرهای فرهنگی و فرهنگ وقف تأکید کرد و گفت: گاهی یک نسخه خطی قرار است، برگردان شود اما معطل بودجه باقی می ماند وخوب است که نذرهای فرهنگی و فرهنگ وقف در این زمینه در جامعه مورد توجه قرار گیرد.