به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری برنا، رییس ستاد پیگیری اجرای برجام که صبح یکشنبه در جمع معاونان بین الملل دانشگاه های سراسر کشور در دانشگاه شهید بهشتی سخن می گفت، افزود: در طول مذاکرات صحنه هایی را دیدیم که به دانشمندان کشورمان افتخار می کردیم و به خود می بالیدیم. آب سنگین ما در بهترین آزمایشگاه های دنیا توسط آمریکایی ها تست و مشخص شده که از بالاترین خلوص برخوردار است و امروز امریکایی ها خواهان آب سنگین ما هستند.
معاون حقوقی و بین الملل وزارت امور خارجه اظهارداشت: وقتی طرف مقابل در مذاکرات اصرار داشت راکتور اراک به دلیل تولید پلوتونیوم و خطر استفاده از آن در سلاح هسته ای ادعایی انها، تعطیل شود ، ما قبول نمی کردیم و در بن بست بودیم. آن زمان، متخصصان ایرانی بودند که طرحی برای بازطراحی قلب راکتور طراحی کردند به شکلی که سالانه به جای ده کیلو پلوتوتیوم کمتر از یک کیلو تولید کند.
عراقچی گفت: من شاهد بودم که ماه ها جدال علمی بین متخصصان ایرانی و 1+5 بخصوص آمریکایی ها در جریان بود که می گفتند این طرح عملیاتی نیست و ما می گفتیم هست. در این جدال در نهایت متخصصان ما پیروز شدند و طرحی دادند که مورد اذعان دانشمندان 1+5 قرار گرفت که تهدید را حداقل می رساند و کاملا عملیاتی و شدنی است.
وی اظهار داشت: در صورتی که در روزهای اول این مساله را نمی پذیرفتند تا در روزی که در جلسه ای بودیم و آن طرف دست ها را در مساله اراک بالا برد و این از لحظات شیرین زندگی من بود که قرار شد راکتور اراک ، آب سنگین بماند و فقط قلب آن تغییر کند تا تهدید را به حداقل برساند.
رییس ستاد پیگیری اجرای برجام افزود: در حال حاضر درتنظیمات صورت گرفته، قرارداد مدرن سازی راکتور اراک با یک شرکت ایرانی بسته شده است. شرکت ایرانی همه کارها را انجام می دهد و کشورهای 1+5 موظف شده اند به لحاظ علمی و تجهیزات کمک کنند تا راکتور اراک مدرن سازی شود. اگر هم نکردند ما توان ادامه کار را داریم و این بزرگترین تضمین برای کمک آنهاست. چرا که بدون آنها هم ما این کار را انجام خواهیم داد.
معاون وزیر امور خارجه گفت: این شکوفایی علمی در کنار شکوفایی دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران بود که باعث شد برای اولین بار در برابر شش قدرت ، پشت میز بنشینند و با آنها مذاکره کنند و دیپلماسی توانست خود را به منصه ظهور برساند و به حقوق هسته ای از جمله غنی سازی و رفع تحریم ها و لغو قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل دسترسی پیدا کند.
عراقچی خاطرنشان کرد: بخشی از قدرت دیپلماسی ، نتیجه توان دیپلمات هاست که در وهله اول ، نتیجه قدرت مولفه های پشت صحنه است.
رییس ستاد پیگیری اجرای برجام اظهار داشت: در فضای پسابرجام پیوند توانایی های علمی و دیپلماتیک باید همچنان ادامه یابد. در برجام همه موانعی که در راه بوده برداشته شده است. در قطعنامه های قبلی بخصوص 1929 برنامه هسته ای ایران « ممنوعه» شمرده می شد و هیچ کشوری حق نداشت با ایران همکاری کند و تجهیزات بدهد . علاوه بر این همه موظف بودند کشتی ها و هواپیما های مشکوک به حمل وسایل هسته ای را بازرسی کنند.
وی افزود: همچنین همه موظف بودند نسبت به دانشجویان ایرانی هوشیاری به خرج بدهند واگر فکر می کردند ممکن است تسهیلات آنها کمکی برای برنامه هسته ای باشد ، جلوی آن را بگیرند. و این مساله مشکلات زیادی برای دانشجویان ما حتی در رشته های فیزیک ایجاد کرد.
معاون وزیر امور خارجه اجرایی شدن برجام را موجب برداشته شده همه موانع دانست و گفت: تحریم های علمی با قطعنامه 2231 به طور کامل برداشته شد و برجام موانع را از سر راه برداشت. همانطور که از سر راه اقتصاد برداشت. اما این امر به معنای شکوفایی اقتصادی نیست. شما فضایی دارید که خودتان باید حرکت کند . ما باید سیاست درستی اتخاذ کنیم که ما را در مسیر درست پیش ببرد و عقبگرد نداشته باشیم.
عراقچی گفت: فکر می کنم فضای بعد از برجام برای ما زمینه را در عرصه های علمی و بین المللی بیش از گذشته فراهم کرده است. این مساله در مواردی همچون ایران شناسی و زبان فارسی که از مزیت های نسبی جدی ما است و بحث هایی همچون شناخت خاورمیانه و گروه های تکفیری کاملا مورد توجه است، اما توان علمی ما محدود به این رشته ها نیست.
رییس ستاد پیگیری اجرای برجام اظها رداشت: ما در عرصه هسته ای در مواردی همچون ایمنی هسته ای و پزشکی هسته ای می توانیم قطب منطقه شویم و کشورهای غربیبرای تاسیس مرکز پزشکی هسته ای در منطقه اعلام آمادگی کرده اند .
وی افزود: تجربیات ما در صنعت هسته ای کم نیست.به نظر من این توانمندی زمینه همکاری بسیار خوبی را ایجاد می کند.
معاون حقوقی و بین الملل وزارت امور خارجه گفت: در رشته نانو که از مزیت های ما است زمانی که در ژاپن سفیربودم یکی از افتخارات من زمانی بود که در نمایشگاه بین المللی نانو در ژاپن شرکت می کردم و هر سال 23 یا 24 کشور شرکت می کردند که همه آنها از کشورهای پیشرفته غربی بودند و کمترین آنها کره جنوبی بود. تنها کشور خاورمیانه ای و اسلامی که در آن نمایشگاه حرف برای گفتن داشت ، ایران بود و شرکت های نانو تکنولوژی ما در این نمایشگاه حرف برای گفتن داشتند.
عراقچی خاطرنشان کرد: ما می توانیم در عرصه های علمی و جهانی خیلی قوی تر از گذشته حاضر شویم و صرفا به رشته های علوم انسانی محدود نخواهیم شد. اما لازمه این مساله ، دیپلماسی قوی است که توان علمی ما را در عرصه بین المللی نقد کند.
وی گفت: دیپلماسی تنها کار وزارت امور خارجه نیست. وزارت خارجه هدایتگری می کند و بخش های بین المللی دانشگاه ها خود باید بتوانند در عرصه جهانی حاضر شوند که این ها عمدتا منوط به توان خودشان است. وزارت خارجه هم از هیچ کمکی مضایقه نمی کند.
معاون وزیر امور خارجه یادآور شد: آنچه در دولت انگلیس نقل شد که سفارت خانه های این کشور موظفند در راستای حرکت علمی و جذب دانشجو کمک کنند و در این زمینه ماموریت دارند؛ عینا در برنامه وزارت خارجه ما هم هست. تمام سفارتخانه ها موظف هستند و جزو وظایف انها تعریف شده است که برای همکاری های علمی ، ایجاد ارتباط با دانشگاه های خارجی و جذب دانشجو تلاش کنند. اگر کوتاهی کرده اند به ما بگویید.
عراقچی گفت: هم ادارات دو جانبه و هم در بخش بین المللی این مسائل پیگیری می شود اما این ها مستلزم حرکت اصلی توسط دانشگاه ها است و ما هم در خدمت شما خواهیم بود.
وی اظهار داشت: در عرصه علمی و همکاری های بین المللی حساسیت های جانبی هم وجود دارد که باید مراقب بود. خیلی از کشورهایی که علاقمند به نفوذ در عرصه های علمی و سیاسی و فرهنگی کشور هستند از مجرای دانشگاه ها قبلا سوءاستفاده کرده اند و باید به آن دقت کرد.
رییس ستاد پیگیری اجرای برجام افزود: نهادهای امنیتی هم اگر حساسیت دارند با عنایت به تجربیات گذشته بوده و باید دقت کرد اما در عین حال نباید اغراق شود.
همچنین سیدعباس عراقچی در حاشیه نشست مدیران و معاونان بینالملل دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی کشور در خصوص نشست جده اظهار داشت: آنچه در نشست جده اتفاق افتاد و برگزاری اجلاس فوق العاده سازمان همکاری های اسلامی به درخواست عربستان برای بررسی موضوع حمله به سفارت آن کشور در ایران بود.
وی افزود: حضور ما در آن اجلاس به این دلیل بود که سازمان همکاری های اسلامی یک سازمان مهم در سیاست خارجی ایران محسوب می شود.
معاون حقوقی و امور بین الملل وزارت امور خارجه خاطرنشان کرد: ما همواره در این سازمان حضور داشتیم که البته برخی کشورها به خصوص عربستان سعی دارند این سازمان را در جهت منافع خود به کار گیرند.
عراقچی اضافه کرد: موضوع مورد توجه ما در این نشست آن بود که یادآور شویم مشکلات مهمتری در جهان اسلام وجود دارد که سازمان همکاری های اسلامی باید به آن بپردازد و موضوع حمله به سفارت عربستان اگرچه یک مشکل است، اما بزرگترین مشکل جهان اسلام به شمار نمی رود.
وی تصریح کرد: بیش از یک سال است که دولت فلسطین درخواست اجلاس فوق العاده برای بررسی حمله به مسجد الاقصی را به این سازمان داده است، اما هنوز نشستی برگزار نشده است. اما این در حالی است که این سازمان تنها طی دو هفته اقدام به تشکیل اجلاس فوق العاده برای موضوع حمله به سفارت عربستان می کند.
عراقچی اظهار داشت: حمله به سفارت عربستان از سوی دولت ایران نیز محکوم شده و به دنبال مجازات مسببان آن هستیم؛ اما موضوع مهم در نشست جده این بود که بسیاری از کشورهای شرکت کننده مشکل جهان اسلام را ناشی از موضوعات تروریسم، فرقهگرایی و اختلافات جهان اسلام میدانستند.
معاون حقوقی و امور بینالملل وزارت امور خارجه در خصوص بیانیه این اجلاس نیز افزود: این بیانیه یک بیانیه متعادل نبود و در اجلاس نیز جمهوری اسلامی ایران و کشور لبنان بیانیه ای جداگانه تدوین کرده و اعلام کردند بیانیه این اجلاس را قبول ندارند و این در حالی است که کشورهای دیگر نیز تنها بخش محکوم کردن حمله به سفارت عربستان را قبول داشتند و مابقی بخش های این بیانیه نیز مورد پذیرش کشورهای حاضر در این اجلاس نبود.
عراقچی اضافه کرد: امیدواریم این سازمان به مسیر درست خود که وحدت جهان اسلام است، بپردازد.
وی در خصوص تشکیل کمیته نظارت در خصوص قانون ویزاهای آمریکا نیز گفت: کمیته نظارت جلسات خود را به صورت مرتب برگزار می کند و تصمیمات نیز به موقع اتخاذ می شود.
عراقچی درخصوص واکنش ایران به قانون محدودیت صدور ویزا و تاثیر آن بر برجام و تمهیدات در این زمینه افزود: دولت آمریکا و وزیر خارجه این کشور تعهد کردند این قانون به گونهای اجرا شود که به منافع حاصل از برجام خدشهای وارد نشود. آنها در قدم اول ترتیباتی را اتخاذ کردند که تجار و بازرگانان در سفر به ایران دچار مشکل نشوند. در مراحل بعدی قرار است تمهیداتی به خرج دهند که برای افراد دیگر مشکلی ایجاد نشود. منتظریم تصمیم مقامات آمریکایی در رابطه با نوع اجرای قانون ویزا تاثیرات خود را بگذارد و ببینیم به آن شکل که تصویب شده اجرا میشود خللی در برجام میکند یا خیر و بعد تصمیم مقتضی گرفته خواهد شد.
معاون حقوقی و امور بینالملل وزارت امور خارجه در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه کمیته نظارت تمامی اقدامات طرف مقابل را تایید کرده، اظهار داشت: موضوعی که من در این زمینه اعلام کردم مربوط به موضوع اجرای تعهدات از سوی طرف مقابل بود. این موضوعی بود که هیات نظارت نیز در جای خود به آن تاکید کرد.
وی تصریح کرد: در تعهدات طرف مقابل نقضی مشاهده نشده و هیات نظارت مراقبت های لازم را انجام می دهد و به موقع مسائل را رصد میکند.
عراقچی در پاسخ به سوالی در خصوص جذب بیشتر دانشجویان در رشته های هسته ای نیز گفت: دانشگاه های ما به سمت بین المللی شدن در حرکت هستند و باید علم و فناوری در یک بستر همکاری مشترک بین المللی رشد کند.
معاون حقوقی و امور بینالملل وزارت امور خارجه در خصوص حضور اساتید خارجی در ایران نیز گفت: این موضوع منوط به خود دانشگاه ها است و دانشگاه ها باید زمینه های لازم را ایجاد کنند البته سیاست وزارت امور خارجه کمک به این موضوع است.