به گزارش خبرگزاری برنا از لرستان عصر روز سه شنبه 13 بهمن ماه درحاشیه مراسم روز جهانی تالاب درحریم تالابهای پلدختر فرصتی دست داد تا با مهرداد فتحی بیرانوندمدیر کل محبط زیست استان لرستان مصاحبه ایی داشته واز وی دررابطه با برخی از چالشهای زیست محیطی استان البته با تمرکزبرحوزه جنوب لرستان یعنی شهرستان پلدختر پرسشهایی داشته باشم.
موضوع خشکیدگی یکی دیگر از تالابهای پلدختر به نام تالاب " گوری زردآبه" ،بحث چگونگی استفاده ودعوت از برخی چهره های محلی که خودشان در ذهنیت عمومی جامعه از عاملان خشکاندن تالاب موسوم به گوری بلمک بوده اند تا موضوع تقدیر ازمخربین طبیعت به عنوان دوستداران محیط زیست که نام صاحبان کارخانه های گچ پلدختردرمیان انها پیدا بود وهمینطورتا ساخت وساز در حریم آبشار فصلی موسوم به آب تاف پلدختر مصاحبه خبرنگاربرنای لرستان با مدیر کل محیط زیست این استان پرمنظره را تشکیل می دهد:
* جناب فتحی بیرانوند با توجه به تلاشهای شما در راستای احیای تالابهای لرستان واز جمله تالاب "گوری بلمک " پلدختر آیا ازخشکیدگی تالاب موسوم به " گوری زرد آبه "پلدخترهم خبر دارید ؟
- بله چند تالاب را بازدید کرده ایم ازجمله همین تالاب گوری زردآبه را که به خاطر خشکیدکی کامل فقط چند نی دروسط آن به جای مانده است.
*چه برنامه ایی برای احیای این تالاب دارید؟
- احیای تالابها به صورت مصنوعی امکان ندارد؛ ما باید راهکارهای مانند جلوگیری از هدر رفت منابع آبی که یک زمانی تامین کننده آب تالاب بوده است را بکار ببریم که در این زمینه هم بحث آبخیزداری وآبخوان داری را در دستور کار داریم .
البته آب تالابها در قالب مباحث علمی به صورت تعادلی است یعنی آبهای منطقه می آید وزهکش خارج می کند؛ اگر ما تعادل را به حالت مثبت برسانیم؛ تالاب خود به خود احیا می شودیا اگر زهکشی دراطرافش زده شودیا اگرچاه هایی در پایین دست تالاب حفر بشودباعث می شودآب تالاب مکش پیدا کندواز تالاب خارج شود.
درمورد تالاب موسوم به گوری زرد آبه هم باید بگویم که ما الان داریم برای تمام تالابها برنامه های مطالعات پایه را انجام می دهیم ؛ اگر نتایج مطالعات بتواند منجر به احیای تالاب شود. حتما اقدامات لازم راهم برای تالاب گوری زردآبه پلدختر انجام خواهیم داد .
* جناب فتحی بیرانوندالان روز جهانی تالابها وشما هم در تلاش برای احیای تالاب گوری بلمک پلدختر هستید ورود برخی از افرادشناخته شده محلی که خودشان در گذشته درفرایندخشکیدگی تالاب گوری بلمک نقش داشته اند چگونه قابل توجیه است؟
- یکی از برنامه های ما احیای تالابها به کمک رایزنی با مردم محل وکشاورزان بومی است وما ازهمه گروه های که به نوعی در جوامع محلی ذی نفع هستند ومی توانند کمک کنند برای احیای تالابها از آنها استفاده می کنیم .
* در این مراسم از کسانی تقدیر شده است که برخی ازآنها به عنوان صاحبان کارخانه های گچ پلدختر معروفیت دارند؛ به عبارتی این افرادبواسطه کارخانه هایشان فعالیتهای ضد محیطی زیست دارند چرا اداره محیط زیست از آنها تقدیر کرده است ؟
- شاخص تقدیر را خود شهرستان تعریف کرده است و خود شهرستان پلدخترباید در این زمینه پاسخ دهد؛ من شناخت مستقیمی از این افراد ندارم وبنا هم نیست که یک مدیر استانی از ریز تمام جزئیات هرشهرستان آگاه باشد.
البته نیت شما مثبت باشد که اگر احیانا به عنوان مثال بنده نوعی تا به حال دیدگاه ضد محیط زیستی داشته ام کار بر این باشد که از این به بعد با تشویق تبدیل هوادارمحیط زیست شوم.
* بحث این است که چرا اداره کل ارزیابی های زیست محیطی درستی در این زمینه بکار نمی برد وکارخانه های گچ اصلا درحال نابود کردن تپه های گچ هستند؟
- موضوع گچ را ما سال گذشته به صورت ویژه پیگیری کردیم ولی متاسفانه بحث خلاءهای قانونی است.
وقتی که کسی مجوز برداشت معادن گچ را داشته ، حتما مراحل قانونی آن طی شده است ؛حتما محیط زیست وقت بااو موافقت کرده است یا اداراتی که ذی نفع بوداند.
اگر خلاء های قانونی بوده است باید این خلاء های قانونی اصلاح شودکه به هر حال منجر به آن نشود که دیدگاه فعالان محیط زیست اینگونه تلقی شودکه محیط زیست دارد تخریب می شود.
آنچه که مسلم است آنچه که این شخص دارد در قالب بحث گچی فعالیت می کند یک مجوزی دارد ومراحل قانونی اش را طی کرده است ؛ اگر موردی بود که با قوانین مقررات ما همخوانی نداشت حتما ما به عنوان یک دستگاه حاکمیتی برخورد خواهیم کرد.
*آیا تا حالا خودتان هیچ ملاحظه کرده اید که این کارخانه های گچ دارند ضد محیط زیست عمل می کنند؟ آیا اراده محیط زیستی اداره کل استان به گونه ایی هست که این پروژه ها را تعطیل کند؟چون به اسم صنعت سبز نیست واین تپه ها هم تجدید ناپذدیرند.
- ما به عنوان یک دستگاه حاکمیتی ودستگاه دولتی در چارچوب مقررات می توانیم عمل کنیم
* آیا مسئولین وقت اداره کل این مجوزها رابه صورت قانونی ارائه داده است؟
- به هر حال دیدگاهشان مبنی بر صدور مجوز بر این بوده است که کار خلاف قانونی مشاهده نکرده انداما باز می شود بنا به دغدغه مردم ،تجدید نظر وبررسی مجدد کرد.
* بنا به دغدغه عمومی مردم آیا اداره کل آن قدرت را دارد که این کارخانه ها را تعطیل کند؟
- بنده به عنوان یک مدیر خط قرمز من سلامتی مردم وحفظ محیط زیست است.
*آیا شما الان منطقه تنگ فنی رفته ایدکه کارخانه گچ هیدراته پلدختر چه کار کرده است؟ کارخانه آریا گچ وهمینطورکارخانه صدف گچ را که در حریم خود تالاب گوری بلمک که قرار است احیا شود چه به روز طبیعت آورده اند؟
- ظاهراً اینها الان مجوز دارندوکار خاصی دستگاه دولتی نمی تواند انجام دهد که چون مجوزدارند تعطیل شوند ولی اگر احیانااین فعالیتها منجر به تخریب محیط زیست شود وهمکاران وکارشناسان ما هم تشخیص دادند که منجر به تخریب ونابودی وتعرض به محیط زیست می شود حتما ما بر اساس ضوابط عمل می کنیم .
*آیا تا الان حرکتی کرده اید؟
- تا الان یک بحث در مورد آلودگی آب این کارخانه گچ بود...
* نه تخریب خود کوه ها وخود تپه ها را می گویم که تجدید ناپذیر هستند؟
- این بحث معادن است که مجوز فعالیت صنعت ومعدن داردومناطق هم آزاد است ومناطق تحت مدیریت ما نیست که خودمان بخواهیم مستقیم ورود پیدا کنیم .
* ولی شکار وحوزه های گیاهی چه می شود چون وقتی این کوه ها وتپه ها از بین برود دیگر جایی برای زیست گیاهی وجانوری نمی ماند؟
- بله این بحث درست است.
*پس می توانیم بپذیریم که اراده زیست محیطی استان حرکتی نکرده است؟
- نیت با اراده فرق می کند
* نیت خوب است ولی اراده ضعیف است؟
- شما یک زمانی اراده می کنید ولی می بینید از نظر حقوقی دستتان بسته است ولی به عنوان یک فعال محیط زیست آزاد هستید هرچیزی را بگویید؛که این فرق می کند با آن حوزه ؛ بنده چون یک دستگاه دولتی هستم فقط در چارچوب ضوابط خودم می توانم ورود کنم؛ خواسته شخصی با خواسته دولتی دو چیز متفاوت است.
آنچه که الان بر اساس بررسی ها مشخص شده، کار خلاف قانونی انجام نگرفته است ؛ ممکن است کار ضد محیط زیستی دردیدگاه عمومی انجام گرفته باشدولی کار خلاف قانونی انجام نگرفته است که که بنده به عنوان دستگاه حاکمیتی ورود پیدا کنم واگر شما جایی احساس می کنیدشاید تشخیص ما اشتباه باشد ؛ اگر احساس می کنید جایی این کارخانه ها برخلاف مقررات عمل می کنند اعلام کنید قطعا برخورد خواهیم کرد.
*الان ما خودمان طبیعت را بررسی می کنیم می بینیم تمام تپه ها را این کارخانه های گچ پلدختر از بین برده اندودر پی آن هم محیط زیست دارد از بین می رود ولی هیچ حرکتی نه اداره محیط زیست ونه اداره منابع طبیعی انجام نمی دهند؟
- محیط زیست در نظر شما یک حالت عام است که تمام دستگاه های دولتی در آن دخیل هستند.
محیط زیست دو تا وظیفه داردیکی وظیفه در چارچوب مناطق تحت مدیریت ویک حوزه عام دارد که سلامتی مردم است؛ ما اگر ببینیم که سلامت مردم به خطرافتاده است بر اساس ظوابط ورود پیدا می کنیم ؛ حتما دستگاه های دیگر هم باید ورود پیدا کنندولی این مناطق آزاد هستند وتحت مدیریت ما نیستند.
*ولی ارزش دارد که محیط زیست استان حرکتی انجام دهد؟
- اگر شما در جایی تشخیص دادید که ما باید بر اساس ضوابط حرکت کنیم قطعا ورودپیدا می کنیم اما تشخیص باید منطبق بر قوانین ومقررات باشد.
* در کل می توانیم بگوییم که آیا حرکتی داشته اید ؟
- در حوزه کاری خودمان بله نظارت مستقیم بر تمام صنایع داریم پایش وآنالیز می کنیم ، مجوزهای خودمان راداریم وکارهای خودمان را انجام می دهیم .
* سوال اساسی من این است که به فرض این تپه ها مال منابع طبیعی است که این دستگاه باید ورود پیدا کندولی کارخانه گچ این تپه را از بین می برد آیا زیست گیاهی وزیست جانوری آن از بین نمی رودکه به حوزه کاردستگاه شما مربوط می شود؟
- اگر بخواهیم اینگونه وروود کنیم خب باید هیچ اتفاقی نیافتتد؛ ما بحث توسعه پایدار را داریم.
* آیا این حرکت کارخانه های گچ ضد توسعه پایدار نیستند؟
- صنعت گچ صنعتی است که به هر حال نیاز است؛ آن زمان که کسی مجوزش را صادر کرده است حتما تشخیص داده است که نیاز است مجوزش را صادر کند واستعلام هم از دستگاه های متولی گرفته است.
* یعنی مال زمان قبل ومدیریت های قبلی بوده است؟حالا اگر زمان خود شما باشد آیا شما مجوز خواهید داد؟
اگر در حوزه شخصی من باشد می گویم که طبیعت بکر بکر بماند؛ من یک چارچوب دارم وبر اساس قانون عمل می کنم .
*پس بحث مقدم بودن مسئولین وتشخیص آنها چه می شود؟ چرا اداره کل محیط زیست در این زمینه اینگونه اراده ایی ندارد؟
- فصل الخطاب همه ما قانون است ودر چارچوب هرجا سلامت مردم به خطربیافتد؛ قطعا ورود می کنیم
* جناب فتحی بیرانوند نظر شما درباره تنگه آب تاف در پلدختر که درحریم آبشار فصلی آن یک ساخت وساز صورت گرفته است چیست کما اینکه این منطقه پتانسیل معرفی به عنوان اثر طبیعی را دارد؟
- ما دو حوزه کاری داریم یکی منابع طبیعی ویکی مناطق محیط زیست که چهارگانه آنها مشخص است ونقشه دارند؛ به عنوان مناطق حفاظت شده، پناهگاه حیات وحش ، اثر طبیعی وپارکهای ملی ؛ اینها تحت مدیریت مستقیم ما است؛ اگر در این مناطق اتفاقی بیافتد که منجر به تخریب شود قطعا دستگاه محیط زیست به عنوان دستگاه مجری ورود پیدا می کند .
اما خارج ازاین موضوعات ما به صورت عام به جایی که زندگی زیستمندان اعم از جوامع انسانی وجوامع جانوری به خطر بیافتد ورود پیدا می کنیم یعنی جایی که تشخیص بدهیم وقانون اجازه بدهد ورود پیدا کرده وبرخورد خواهیم کرد.
* آیا آبشار فصلی آب تاف پلدختر ارزش معرفی به عنوان اثر طبیعی را دارد؟
- باید شاخص هایش بررسی شود؛ اثر طبیعی وملی یعنی شاخصه ایی که وجود ندارد یا کمتر وجود داشته باشد؛ مثل غار ماهی کور که فقط در یک نقطه وجود داردولی اگر به صورت عام باشد خیلی ازمناطق کشور باید به عنوان اثر طبیعی وملی معرفی شود.
*ما تحقیق کرده ایم که به صورت غیر قانونی یا با مجوز های گریز از قانون در حریم آبشار آب تاف ساخت وساز کرده اند ؟
- باید به دستگاه های اداری منعکس کنید که فلان دستگاه که مجوز داده چرا خارج ازقانون مجوز داده است تا با آنها برخورد کنند.
مصاحبه از : رضا جودکی نژاد - خبرنگار برنا