تمرکز بر کشاورزی، مهمترین راه احیاء دریاچه ارومیه

به گزارش گروه خبر خبرگزاری برنا، گری لوئیس در مراسم امضاء سند فاز سوم همکاری در احیاء دریاچه ارومیه با UNDP (دفتر عمران سازمان ملل متحد) و دولت ژاپن که عصر امروز در محل سازمان حفاظت محیط زیست برگزار شد، گفت: یکی از برنامه های مهم سازمان ملل متحد و برنامه عمران ملل متحد طی سال های 2016 تا 2017 همکاری با ایران در زمینه محیط زیست است که در این زمینه سازمان ملل پنج حوزه مهم را نیز برای همکاری شناسایی کرده است.

وی اظهار کرد: آب، تخریب اراضی شامل جنگل‌زدایی و بیابان‌زایی، ارتقای کارآیی مصرف انرژی در راستای اهداف رئیس‌جمهور برای رسیدن به اقتصاد کم کربن، آلودگی آب و هوا که شامل ریزگردها هم می‌شود و تنوع زیستی و گونه‌های در خطر انقراض از جمله یوزپلنگ آسیایی را به عنوان مسائل مورد توجه برشمرد.

لوئیس با اشاره به وضعیت دریاچه ارومیه، همچنین اهمیت ملی و بین‌المللی این دریاچه، گفت: دریاچه به مشکل مهم و بزرگی دچار شده است که از نظر اکولوژی، معیشت و سلامت مردم بسیار ترسناک است.

وی با بیان اینکه علت خشک شدن دریاچه ارومیه کاملاً مشخص است، افزود: علت عمده این است که اغلب آب حوزه دریاچه ارومیه به کشاورزی و برای تولید غذا، تغییر کاربری داده شده که هدف باارزشی است ولی استفاده بیش از حد ما از این منابع، خود را به صورت خشک شدن دریاچه نشان می‌دهد.

گری لوئیس تصریح کرد: به عنوان یک واقعیت ما انسان‌ها این مشکل را خودمان ایجاد کرده‌ایم و خودمان باید آن را حل کنیم؛ ما می‌توانیم و ما این کار را می‌کنیم.

نماینده مقیم سازمان ملل متحد در ایران گفت: تمرکز باید در بخش کشاورزی باشد تا آب را صرفه‌جویی کنیم و آب صرفه‌جویی شده را به سمت دریاچه جریان بدهیم و مطمئن شویم که معیشت کشاورزان هم پایدار مانده است.

گری لوئیس ضمن یادآوری همکاری های سازمان ملل با ایران از سال 2005، افزود: طرح حفاظت تالاب‌های ایران و پایلوت دریاچه ارومیه از نخستین همکاری ها بود.

وی توضیح داد: در سال سوم کار را با ذی‌نفعان مختلف، توسعه خواهیم داد که با همکاری جوامع محلی، کشاورزان، سازمان‌های جامعه‌محور و همچنین سازمان‌های ملی و محلی دولتی مثل سازمان حفاظت محیط‌زیست خواهد بود و هدف از این اقدام، کاهش مصرف آب و مواد شیمیایی و کنترل آلودگی در دریاچه است.

به گفته لوئیس، بر این اساس سازمان ملل متحد در همکاری با ایران و دولت ژاپن طرح توسعه کشاورزی پایدار را در حوضه آبریز دریاچه ارومیه آغاز کرد.

وی در تشریح دستاوردهای کلیدی این پروژه گفت: ۷۵ روستا را تا امروز تحت پوشش کامل پروژه قرار داده‌ایم. در این فرآیند اراضی کشاورزی ۵۰ هزار هکتاری را پوشش داده‌ایم و در کل این منطقه که کار می‌کردیم، یک سوم آب مصرفی بخش کشاورزی را صرفه‌جویی کردیم که می‌تواند به دریاچه ارومیه برگردد.

کاهش 40 درصدی مصرف مواد شیمیایی

نماینده مقیم سازمان ملل متحد در ایران افزود: جایی که کار کردیم، مصرف مواد شیمیایی را تا ۴۰ درصد کاهش دهیم و در تعداد کمی از مزارع، مصرف این مواد را به صفر رساندیم.

لوئیس تاکید کرد: معتقدیم کاری که انجام دادیم بسیار بزرگ است و می تواند در احیای دریاچه تاثیر بسزایی داشته باشد ولی با این حال تمام کاری که انجام شد فقط پنج درصد اراضی کشاورزی حوضه دریاچه را تحت پوشش قرار داده است بنابر این توسعه آن را در دستور کار داریم.

وی ادامه داد: همه می‌دانیم بخش عمده افزایش تراز دریاچه ارومیه به دلیل وضعیت خوب بارندگی است و با ذوب شدن برف‌ها، وضعیت بهتر نیز خواهد شد. اما یادمان باشد که حمایت طبیعت که ایجاد شده می‌تواند تلاش‌های ما را برای احیا تسریع کند و امیدواریم که مشکل با ایجاد راه‌حل‌های دوطرفه حل شود.

تمرکز بر صندوق های خرد جوامع محلی برای اجرای برنامه مدیریت خشکسالی

در بخش دیگری از مراسم امضای سند همکاری، علی نظری دوست هماهنگ کننده برنامه عمران سازمان ملل متحد گفت: در نظر داریم در فاز سوم پروژه توسعه کشاورزی پایدار در حوضه آبریز دریاچه ارومیه 90 روستا را مشارکت دهیم.

نظری دوست افزود: سند همکاری که امروز امضا شد، ادامه فرایند کشاورزی پایدار در حوزه دریاچه ارومیه است. در سال سوم اجرای این پروژه در کنار تداوم فعالیت های انجام شده تلاش می کنیم چند پایلوت جدید را نیز تجربه کنیم و 75 روستای تحت پوشش را به 90 روستا برسانیم.

نظری دوست ادامه داد: سند همکاری نتیجه تداوم همکاری ژاپن با ایران برای احیای دریاچه ارومیه است که سه محور را دنبال می کند.

وی خاطرنشان کرد: تداوم و نهادینه کردن اقداماتی که در فاز اول و دوم انجام شد، اضافه کردن 15 روستای جدید به این پروژه و نهضت جریان سازی اجتماعی محورهای اصلی فاز سوم پروژه است.

هماهنگ کننده برنامه عمران سازمان ملل در ایران گفت: تلاش می کنیم نتایج اقدامات فازهای یک و دو به دانش تبدیل شود و همچنین در پایان سال 90 روستا یعنی 36 درصد از کل روستاهای حاشیه دریاچه ارومیه را تحت پوشش قرار دهیم.

نظری دوست ادامه داد: یکی از ابزارها برای این کار پرداخت خدمات اکوسیستمی است که یک ابزار اقتصادی است و مشخص می کند که طبیعت چه میزان خدمات را به بخش توسعه اختصاص می دهد، چگونه می توان از این خدمات استفاده کرد و قرار است آن را به صورت پایلوت اجرا کنیم.

وی گفت: اجرای برنامه مدیریت خشکسالی دریاچه ارومیه، تمرکز روی صندوق های خرد جوامع محلی و ایجاد جوامع آن برای آب از طریق تلفن همراه از دیگر برنامه های این پروژه است.

هماهنگ کننده برنامه عمران سازمان ملل در ایران یادآور شد: دولت ژاپن در سال سوم یک میلیون دلار برای احیای دریاچه ارومیه به ایران کمک کرد که قرار است 28 درصد آن صرف تداوم کار در 75 روستای فازهای یک و دو، 49 تا 50 درصد صرف روستاهای جدید و 23 درصد برای پایلوت کردن تجارب جدید در دریاچه هزینه شود.