بیش از ۲۰۰ منبع فروش غیرقانونی کتاب در روسیه بسته شد

مطالعات در حوزه صنعت نشر کتاب در روسیه در پایان سال ۲۰۱۴ و نیمه نخست سال ۲۰۱۵ نشان از کاهش فراوان تیراژ کتاب و بروشور، و افت چشمگیر بازار کتاب دارد. در نیمه دوم سال ۲۰۱۵ با سیاست‌های دولتی به‌کار گرفته شده، وضعیت نشر در این کشور به ثبات نسبی رسید که از گزاره‌های تاثیرگذار بر آن می‌توان به تشویق ناشران روس و پخش‌کنندگان کتاب و همچنین جذب خوانندگان به حقایق تازه اقتصادی، بالا رفتن محبوبیت کتاب و کتابخوانی در کشور و اصلاحیه دولتی در قانون «مبارزه با سرقت ادبی» اشاره کرد.

در سال ۲۰۱۵ بیشتر کارشناسان بیان داشتند که به دلیل نوسانات بهای روبل، قیمت کتاب در روسیه بالا رفته و به دنبال آن فروش کتاب پایین می‌­آید. ولی پیش‌بینی­‌ها درست از آب درنیامد، زیرا فروشندگان، بهای کتاب را به گونه­‌ای تنظیم کردند که مانع از افت فروش شد.

افزون بر این، با دستور رییس‌جمهور این کشور برای نامگذاری سال ۲۰۱۵ به نام سال ادبیات، مجموعه اقداماتی در پشتیبانی از صنعت نشر و پخش کتاب صورت گرفت و توجه به این حوزه به پهنه سیاست‌های دولتی کشانده شد. هرچند هنوز هم کمی برای خوشبینی زود است چراکه تاثیرات سال ادبیات، نیازمند گذشت زمان است.

به هر روی، نتایج به‌دست آمده از سال ۲۰۱۵ از بهتر شدن اوضاع صنعت نشر در روسیه در مقایسه با سال گذشته خبر می‌دهد. روی‌هم‌رفته نمودارهای توسعه صنعت نشر در سال ۲۰۱۵ در همان سطح سال ۲۰۱۴ مانده و شمار عناوین شاخه‌­های اصلی نشر کتاب (علمی، آموزشی، ادبی - هنری، کودکان) روند مثبتی را پیش گرفته است.

با وجود بحران اقتصادی و کمبود پول، سامانه نشر روسیه در سال ۲۰۱۵ روند ثابتی را می‌گذراند و شمار انتشارات ثبت شده در این کشور و نیز انتشارات بزرگ و فعال نه تنها کمتر نشده که کمی هم افزایش یافته است.

به لطف بالا رفتن گردش پول در شبکه‌های کتاب­های کلاسیک و فروشگاه‌­های اینترنتی، بازار کتاب در روسیه تا اندازه‌ای رشد کرده است. اگرچه باید در نظر داشت که گردش کتاب به شکل چاپی آن تا اندازه‌ای کاهش یافته است. شاخص فروش کتاب‌­های ادبی، کودک و آموزشی، مثبت ارزیابی می­‌شوند. میانگین خرید کتاب از کتابفروشی‌های مسکو ۵۰۰ روبل و در دیگر شهرها و مناطق روسیه ۳۰۰ روبل عنوان شده است.

در میان فروشگاه‌های اینترنتی کتاب در روسیه، فروشگاه «اوزون» و پس از آن «لابیرینت» در صدر قرار دارند. حجم بازار کتاب­های الکترونیکی این کشور در سال ۲۰۱۵ همچون گذشته نزدیک به ۸۰ درصد بوده و بالاترین رقم را در جهان داراست. این در حالی است که در سنجش با سال گذشته کمی تفاوت نشان می‌دهد.

گردش کتاب­‌های الکترونیک در روسیه همانند گذشته چشمگیر نیست و از ۳ درصد حجم بازار کتاب چاپی بالاتر نرفته است. در یک سال گذشته شمار روس‌هایی که تنها از کتاب‌­های الکترونیکی برای مطالعه بهره می‌گیرند، بیشتر شده است. گرایش به دانلود کتاب نیز در میان مردم این کشور رواج یافته است.

به دلیل اجرای قانون مبارزه با «سرقت ادبی» از روز یکم ماه می ‌۲۰۱۵، فروش قانونی کتاب­‌های الکترونیکی در روسیه افزایش یافته است. بر پایه این لایحه قانونی، بیش از ۲۰۰ منبع فروش غیرقانونی کتاب و از آن دست تارنما­های flibusta.net، knigian.net، loveread.ws و... بسته شده‌اند. برداشت‌ها نیز نشان می‌دهند در دو سال گذشته، دایره کاربرانِ منابع قانونی و ارتباط میان تولیدکننده با پخش‌کننده کتاب  در روسیه گسترش یافته است.