انگلیس حق دخالت در رویه قضایی نازنین زاغری را ندارد

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری برنا، حسن روحانی در حاشیه نشست سازمان ملل متحد با چند تن از سران کشورها دیدار کرد. از جمله این افراد «ترزا می» نخست وزیر انگلیس بود که طی صحبت های خود  از وضعیت  نازنین زاغری شهروند بریتانیایی_ایرانی ابراز نگرانی و کشور انگلیس را در خصوص تصمیم گیری نسبت به این فرد محق دانست، اما با توجه به اینکه ایران تابعیت مضاعف شهروندان خود را به رسمیت نمی‌شناسد،  شهروندان ایرانی دارای تابعیت دیگر در  صورت بازداشت شدن در ایران، از حق حمایت کنسولی برخوردار نیستند. در این خصوص گفت و گویی با یوسف مولایی کارشناس حقوق بین الملل داشتیم. متن مصاحبه به شرح زیر است:  

تابعیت مضاعف به چه معناست و در قانون مدنی ایران چگونه بیان شده است؟

ایران به لحاظ قانونی برای افراد یک تابعیت رسمی بیشتر نمی‌شناسد . براساس ماده 989 قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران : " هر تبعه ایرانی که بدون رعایت مقررات قانونی بعد از تاریخ ۱۲۸۰ شمسی تابعیت خارجی تحصیل کرده باشد، تبعیت خارجی او کأن لم یکن بوده و تبعه‌ی ایران شناخته می‌شود ولی در عین حال کلیه‌ی اموال غیرمنقوله‌ او با نظارت مدعی‌العموم محل به فروش رسیده و پس از وضع مخارج فروش، قیمت آن به او داده خواهد شد و به علاوه از اشتغال به وزارت و معاونت وزارت و عضویت مجالس مقننه و انجمن‌های ایالتی و ولایتی و بلدی و هر گونه مشاغل دولتی محروم خواهد بود".

اگر فردی با دوتابعیت مقیم ایران باشد احوالات شخصیه او به چه شرح است؟

اما اینکه فردی دارای تابعیت مضاعف باشد و بخواهد در ایران زندگی کند، مستلزم این است که با تشریفات لازم تابعیت غیر ایرانی را از خود سلب کند. البته مقامات قضایی، پیگیر این افراد به عنوان مجرم نیستند و رویه ای مبنی بر پیگرد قانونی این افراد وجود ندارد، ولی در جایی که مشکل بین دو تابعیت مختلف ایجاد شود و یا فرد در کشوری که تابعیت مضاعف را قبول ندارد مرتکب جرمی شود، رسیدگی به جرم مذکور در حوزه تابعیت اصلی انجام می‌گیرد و دولتی که تابعیت مضاعف را داده است حق دخالت ندارد. البته در رویه بین المللی رسیدگی به تابعیت مضاعف هیچ منبع و ارجاعی ندارد و هر کشور تابعت خود را ملاک قرار خواهد داد.

بر اساس قوانین بین‌المللی کشوری که تابعیت مضاعف را اهدا کرده است، می‌تواند به دفاع از تبعه خود در محل اقامت تابعیت اصلی بپردازد؟

سالها قبل با ارجاع به رای وحدت رویه در دیوان داوری دعاوی ایران و آمریکا ایرانی هایی که تابعت مضاعف آمریکا را پذیرفته بودند، طرح دعوا کرده بودند  که تابعیت قالب و موثر کدام است؟ البته برای روشن شدن این جریان نیاز به شاخصه هایی است که باید به شکل جداگانه بررسی می  شود. ولی به طور کلی در ایران اگر فردی با تابعیت ایرانی اش به کشور ورود کند به شکل ضمنی پذیرفته است که در خاک جمهوری اسلامی با تابعیت موثر ایرانی اش با وی برخورد شود، اینجا به شکل قانونی در چارچوب کنوانسیون 1960 وین که اجازه می‌دهد دولت تابع از اتباع خود در کشورهای دیگر حمایت کند، قابل استناد نیست. زیرا که شخص تبعیت اصلی خود را در ایران قبول کرده است. 

امروز رویه جهانی کشورها در خصوص تابعیت مضاعف بیشتر  به چه سمت است؟

به طور کلی رویه جهانی بیشتر به سمت تک تابعیتی است و به لحاظ عملیاتی خیلی تاثیر گذار نیست که کشوری بیش از یک تابعیت را برای شهروندانش بپذیرد، زیرا که در صورت بروز مشکل در هر کشوری که فرد حضور داشته باشد قوانین حاکمه محل اقامت اجرا می‌شود. ایران نیز جزء کشورهای تک تابعیتی است.