اهمیت جوانان در سازمان‌های بین‌المللی

به گزارش گروه روی خط رسانه های خبرگزاری برنا، روزنامه آفتاب یزد به قلم  روح اله مدبر(دکتری تخصصی روابط بین الملل، فعال حوزه جوانان) نوشت: همزمان با رشد ارتباطات بشر، در عرصه‌های تجاری، فرهنگی، اجتماعی ساختارهای جهانی نیز دستخوش تغییر و تحول و همزمان دیپلماسی نیز دچار تحولی نوین شد، دوره مناسبات کنسولی دوجانبه جای خود را به روابط چند جانبه داد و نخبگان سیاسی جهان از نیمه قرن نوزدهم به بعد علاقمند به تشکیل مجامع بین‌المللی متشکل از چندین کشور با‌ انگیزه اولیه توسعه گفتمان صلح،تنش‌زدایی و افزایش مراودات تجاری و کسب سود شدند. پس از پیمان‌های صلح وستفالی 1648 و کنگره وین 1815، کنوانسیون جهانی ضدبردگی 1840، یکی از دستاوردهای ستودنی بشری بود.تشکیل کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ (1863) به عنوان یکی از بزرگترین و موفق‌ترین NGOs‌ها در جهان هم حاصل تفکر نخبگان بشردوست ومدافع حقوق انسانها بود. 

با این وجود به جز موارد خاص در کنوانسیون جهانی ضدبردگی که قبل از دهه 90 به تصویب رسید، با توجه به جایگاه کلیدی جوانان به عنوان بخش قابل توجه جمعیتی جامعه جهانی و نقش محوری در اقتصاد، امنیت، توسعه، ازدیاد نسل و...، تعریف جامع و مورد تایید برای همه ملل در اسناد و مذاکرات بین‌المللی کمتر مشاهده می‌شود.با توسعه روند مناسبات ملتها به وسیله تشکیل رسمی‌« جامعه ملل» پس از کش و قوس‌های فراوان بین سال‌های 1918 تا 1920، باز هم به علت رخ داد جنگ جهانی دوم و مخاصمات شدید بین‌المللی به جز ورود اولیه به تدوین کنوانسیون‌های تعیین حداقل سن جهت کار برای کارگران که البته در نوع خود اقدامی‌قابل ستایش و نقطه آغاز توجه به حقوق جوانان می‌باشد شاهد مباحث نوینی نبودیم. این نقطه شروع برای تعیین سن کارگران به واسطه سختی‌های مشقت بار فعالیت در معادن و کارخانجات و مزارع موجب ارتقای سن کارگران از 14 به 15 سال گردید و در سال 1920 این بازه برای کارگران در مشاغل دریایی نیز الزام‌آور شد. لیکن پس از تشکیل سازمان ملل متحد در سال 1941، مجدد شروع مباحث حوزه جوانان از قوانین کار آغاز و واژه کارگران جوان در کنوانسیون 1973 قید و حداقل سن کارگران جوان بالای 16 سال و در مشاغل سخت و محیط‌های آغشته به سرب 18 سال تعیین گردید همچنین در این زمان لزوم توجه کارفرمایان به بهبود شرایط کار کارگران جوان مورد توجه و الزام قرار گرفت.طی این سالها کم کم در کنوانسیونهای بهداشتی بین دولتی و جامع بین‌المللی به امور بهداشتی توجه به معاینات پزشکی جوانان را نیز شاهد هستیم. در مجموع نهایتا دبیر کل وقت سازمان ملل متحد در سال 1981 (کورت والدهایم) اینگونه سند تعریف سن جوانی را به عنوان منبع تفکیک جوانان از سایر اقشار انسانی صادر نمود:

بر اساس گزارش PARA8/215/36/A و استناد به سایر قطعنامه‌ها و اسناد، بدون هر نوع تعصب و فارغ از دخالت در تعاریف سایر ملل متحد و با رسمیت شناختن آن تعاریف، بازه سن جوانی را 15 تا 24 سال اعلام می‌نماییم، همچنین تقسیم سن برای تفکیک جوان از کودک و میانسال را در دسترس ترین راه برای معرفی این قشر به اعضای ملل متحد و گوشزد کردن تکالیف و مسئولیت‌های دول عضو ملل متحد از این قشر که در حال گذار از مرحله کودکی و ورود به آستانه استقلال هستند، می‌دانیم.

در این میان با ورود به دهه جدید علاوه بر توجه به محیط کار مناسب موارد اساسی دیگری همچون حق پیشگیری از بزهکاری جوانان(1990)، ترویج آرمانهای صلح میان جوانان (1965)، توجه به حقوق جوانان و بهره‌مندی از حق زندگی، اشتغال و آموزش هماهنگ و برابر (1981/82/83/84/85/86/87)، ایجاد فرصت‌های مساوی و برابر برای جوانان 1985و1987، نقش ویژه جوانان در توسعه،مشارکت و صلح (سال بین‌المللی جوانان 1985و 1987) برنامه عمل جوانان 2000 و پس از آن، برنامه عمل جوانان 2015 و پس از آن و... به صورت جدی به نقش جوانان و نیازهای جدید آنان توجه گردیده است و نقش جوانان در تحولات بین‌المللی و ضرورت آموزش آنان به دغدغه نخبگان و دولتمردان آینده‌اندیش تبدیل گردید.

شایان ذکر است در قطعنامه‌های مصوب در سالهای 1995،2001،2007 و مجددا 2008 بازه سنی برای تعریف جوانی 15 تا 24 سال تعریف و تصویب شد.

همانطور که می‌دانیم طبق منشور ملل متحد سازمان‌های بین‌المللی جهانی وابسته به خانواده ملل متحد به منظور گسترش آرمان‌های منشور به ویژه ترویج فرهنگ صلح، حقوق اجتماعی، فرهنگی، امنیت جهانی، ارتباطات سالم بین ملل و همسایگان همراه با رعایت حقوق داخلی و حسن همجواری، حفاظت از میراث مشترک بشری، میراث فرهنگی،محیط زیست و... با ماموریت‌های مختلف در حال فعالیت هستند. در میان تمام این سازمانها از نظر ساختاری در میان ارکان شش گانه سازمان ملل متحد رکن دبیرخانه و رکن شورای اقتصادی و اجتماعی ملل متحد علاوه بر شانی فراتر از سازمانهای بین‌المللی وابسته به سازمان ملل، به صورت مستقیم با ( YNGOs تشکل‌های غیر دولتی جوانان) ارتباط دارند و حمایت از اقدامات عام‌المنفعه YNGOs دقیقا در وظایف این دو رکن می‌باشد (و اغلب کشورها در راستای کسب منافع ملی خود و حضور پررنگ جوانان آموزش دیده شان با محوریت اعتقاد به قانون اساسی آن کشور ضمن همکاری با این بخش‌ها جوانان خود را برای ورود به عرصه‌های جدید و تمرین مدیریت جهانی و همکاری‌های بین‌المللی با رویکرد حفظ استقلال ملی و کسب امتیاز بین‌المللی برای کشور مبداء بیشترین منافع را به ویژه کسب اعتبار بین‌المللی و حتی اخذ حمایت‌های مالی و معنوی برای ملت خود دریافت می‌نمایند). لذا سازمان‌های تابعه رکن شورای اقتصادی و اجتماعی ملل متحد که ماموریت‌هایی در حوزه جوانان و YNGOs دارند مانند سازمان آموزشی، علمی‌و فرهنگی ملل متحد(U.N.E.S.C.O) با ماموریت مهم امور فرهنگی آموزشی و ترویج بشر دوستی، سازمان بین‌المللی کار(I.L.O) با ماموریت عملیاتی و پیگیری کردن کنوانسیونها و مصوبات حمایت از حقوق کارگران و... می‌باشد. صندوق اسکان بشر ملل متحد (U.N. HABITTAT) و بخش ویژه آن (صندوق جوانان) با برنامه‌های حمایتی رای محیط زیست مناسب برای رشد کودکان و جوانان به ویژه جوانان آفریقایی، صندوق کودکان ملل متحد(U.N.I.C.E.F)، سازمان بهداشت جهانی، بخش داوطلبان ملل متحد)U.N.V با رویکرد مشارکت NGOs) و..... با محوریت و برنامه‌های ارائه شده توسط دو رکن مورد اشاره به انجام اقدامات بین‌المللی آموزشی و مشارکت گیری از جوانان در سراسر دنیا با حمایت و همکاری کشورهای عضو ملل متحد و اغلب طی تفاهم نامه‌های رسمی‌دو و چندجانبه می‌پردازند. لذا همانطور که اشاره شد در قرن جدید جایگاه جوانان به ویژه نزد سازمان‌های بین‌المللی ارتقای ویژه یافته و برای تمرین مشارکت و ورود جوانان به آینده مدیریت کشور و جهان و نحوه تعامل با سایر ملل، بخش عمده برنامه‌های محوری جوانان و دوره‌ها با مدیریت مستقیم جوانان آموزش دیده و آگاه به ساختار نظام بین‌الملل و فعال در عرصه کمک به بشریت با نگاه جهانشمول و ضدجنگ فارغ از رنگ، نژاد و آیین بهره گرفته می‌شود. کلید واژه کنونی به کار گرفته شده در دیپلماسی جوانان با مشارکت سازمان‌های بین‌المللی همان فهم مشترک و درد مشترک در آلام بشری و خطر گسترش افراطی گری و تروریسم می‌باشد.