تجلیل از «فرهنگستان یک‌نفره» در شب شاعر

به گزارش خبرگزاری برنا، در این مراسم که عصر دیروز یکشنبه 9 بهمن ماه با حضور چهره‌های سرشناس فرهنگی و ادبی با اجرای سعید بیابانکی شاعر و طنزپرداز در نخلستان سازمان اوج برگزار شد، ابتدا رضا اسماعیلی ضمن تجلیل از شخصیت ادبی خسرو احتشامی گفت: غزل‌های رنگین و با ارزش او مانند مینیاتورهای ایرانی و شاهکاهای استاد فرشچیان است، ظرافت و ظرفیت هنر ایرانی را منصه ظهور می‌رساند و تبلور هنر ایرانی و سبک زندگی ایرانی و اسلامی است.

اسماعیلی ادامه داد: بسیاری از شعرای امروز ما مرهون ادبیات استاد احتشامی هستند و از اشعار وی تاثیرهای زیادی پذیرفته اند. او شاگرد مکتب حافظ و صائب است و در غزل بسیار بلندقامت و بلند آوازه است.

اسماعیلی شعر احتشامی را «سبک اصفهانی به دقیقه‌ی کنون» خواند و تصریح کرد: او هر چند بر سبک اصفهانی تاکید دارد اما محتوای امروز را در شعرش به کار می‌بندد و با گویشی نیمایی شعر سبک اصفهانی می‌گوید.

 امینی: احتشامی «فرهنگستان یک نفری» است

سپس امینی پشت تریبون حاضر شد و گفت: برخی افراد در ادبیات این کشور به لحاظ کارایی و تلاش در حوزه‌های مختلف نظیر پژوهش، آموزش، شعر، خلاقیت و... به اندازه یک سازمان کار می‌کنند و از این منظر یک فرهنگستان یک نفری هستند. کسانی نظیر استاد موسوی گرماردوی، استاد حسین آهی، استاد اسرافیلی و البته استاد خسرو احتشامی.

امینی ادامه داد: حضور و درک برخی افراد می‌تواند نگاه ما به برخی تعبیرات شاعرانه را متفاوت کند. به طور مثال هرچند که در اشعار نمونه‌های انسانهای کامل را می‌بینیم و گمان میکنیم که این تکامل تنها در عالم نظر و شعر و خیال وجود دارد، ولی باید بگویم آنچه که در شعر درباره انسان کامل و شایسته و استاد برجسته امده تنها تصور نیست و انسانهایی نظیر خسرو احتشامی هستند تا بتوانیم برای شاگردهای‌مان مثال‌هایی از آن نمونه‌های کامل بزنیم. و ما با شناخت احتشامی می‌توانیم درک کنیم که چگونه دانش و بینش و اخلاق همراه با خلاقیت می‌تواند در یک شخصیت جمع شود.

اسفندقه: خانواده ام طرفدار اشعار احتشامی هستند

هم چنین مرتضی امیری اسفندقه نیز در پاسداشت مقام ادبی احتشامی در اظهارات کوتاهی بیان داشت: باید درباره کسی سخن بگویم که شعر او از 19 سالگی دست مرا گرفته و با خود همراه کرده است. آدمی که اشعارش را خانواده من نیز حفظ هستند و برخی اشعارش در میان جامعه مشهور و معروف است. و چه سعادتی بالاتر از اینکه شعر در لایه‌های مختلف بدنه اجتماع نفوذ کند. کما اینکه شاهد این هستیم که برخی اشعار احتشامی اینچنین است.

حسین آهی: شعر فارسی هیچگاه مانند امروز در اوج نبوده‌است

حسین آهی هم که از دیگر شرکت کنندگان این مراسم بود، گفت: افلاطون، شاعر را انسانی مقلّد طبیعت می‌داند، اما بسیاری در نقد او عنوان می‌کنند که شاعر نه تنها مقلّد بلکه دستیار طبیعت است. از سوی دیگر ما مفتخریم که شعر، یگانه عاملی است که هویت ملی ما را به نمایش می‌کشد. در سرزمین ما که استبدادزدگی، تاریخی هزاران ساله دارد، شعر توانسته هویت بیابد و اصالت ما را به ما نمایش دهد. این‌گونه است که بزرگان دیگر در تعریفشان از شعر در سرزمین ما به این مسئله اشاره می‌کنند و البته در کنار آن، از عاملی به نام «خیال‌انگیزی» نیز یاد می‌کنند.

وی در ادامه با اشاره به خسرو احتشامی و اشعار او گفت: به باور من در 1200 سال عمر شعر فارسی هرگز این جریان به مانند این دو دهه اخیر دارای اعتلا و اوج نبوده است. این مسئله را هم از نظر کیفیت و هم از نظر کمیت عنوان می‌کنم و در کنار آن می‌گویم که چه بخواهیم و چه نخواهیم بدون در نظر گرفتن دهه 50، استاد احتشامی را باید تأثیرگذارترین شاعر روزگاران خود طی دهه‌های اخیر بدانیم.

وعده موسوی گرمارودی برای تهیه گزیده اشعار احتشامی

در ادامه این مراسم استاد سید علی موسوی گرمارودی با قرائت مقاله ای، در میان شاعران فارسی سه دسته را متمایز از یکدیگر قلمداد کرده و ادامه داد: دسته اول معناگرایان هستند که شعر ابزاری برای ابلاغ معانی مد نظرشان بوده است، دسته دوم شاعرانی که تنها به فرم و قالب برای بیان دل بسته بودند و دسته سوم شاعرانی که معنا را با الفاظ فاخر بیان کرده‌اند و به باور من آقای احتشامی از دسته سوم است؛ یعنی از شاعرانی که شعر به سراغشان می‌آید، نه اینکه آنها به سراغ شعر بروند، همانند آن چیزی که ما در حافظ می‌بینیم.

این استاد ادبیات با بیان این مطلب که شاعران بزرگ تنها زمانی شاعرند که در تصرف شعر باشند و شعر به سراغ آنها بیاید؛ گویی که شعر ناب تنها کشف رابطه‌ای است که شاعر آن را دیده است، تصریح کرد: به باور من برخی از غزل‌های آقای احتشامی به خاطر روایی بودن به صورت یکپارچه و تصویری بودن، به گونه‌ای سروده شده که این تصاویر، تمام غزل را دربر می‌گیرد که این اتفاق به باور من بسیار قابل توجه است.

موسوی گرمارودی در پایان از قصد خود برای تهیه گزیده‌ای از تمامی دفاتر شعری خسرو احتشامی و انتشار آنها خبر داد.

احتشامی: جوانان باید شعر را جدی بگیرند

خسرو احتشامی نیز بعنوان آخرین سخنران این مراسم گفت: من یک شاعر شهر گریزم، افرادی که با غزل‌های من روبرو می‌شوند فضای روستایی را می‌بیند چون از کودکی با اسب و تیر و تفنگ بزرگ شدم و اینها در ذهنیت من جای دارد.

او ادامه داد: خاندان من حدود 500 سال پیش با توجه به اسناد خانوادگی که ایرج افشار آنها را بررسی کرد به اصفهان آمدند. در میان اسناد فرمان شاه عباس با مهر دیده می‌شود که برای پدران من فرستاده است.

احتشامی همچنین با بیان اینکه نگاه‌های شاعرانه از کودکی آغاز می‌شود مثل موسیقی، افزود: من در خانواده‌ای بزرگ شدم که این مسائل در آن بود. شب‌های زمستان در کنار خانواده مثنوی و نظامی می‌خواندیم و من در محیطی بزرگ شدم که زندگی ایلی و روستایی صورت می‌گرفت و به رسومات پایبند بودیم.

وی با بیان اینکه به درس دل نمی‌دادم اما با اساتید بزرگی همدوره بودم، گفت: آرام آرام با اساتید بزرگ آشنا شدم و به راه ادامه دادم. سربازی رفتم. بعد از آن چند سال راهی هند شدم. حدود 7 ماهی به کارگردانی پرداختم و نهایت در جواهر لعل ساکن شدم. پس از مدتی برگشتم و ازدواج کردم. من فارغ‌التحصیل تاریخ هستم اما در رشته فلسفه در مقطع کارشناسی ارشد درس را رها کردم. اما جوانان باید شعر را جدی بگیرند.

در پایان این مراسم از تلاش‌ها و مقام ادبی و هنری استاد خسرو احتشامی هونه‌گانی تجلیل به عمل آمد.