کاهش کم تحرکی در جامعه و نقش پررنگ دولت تدبیر و امید

 به گزارش گروه ورزشی خبرگزاری برنا، طبق آمارهای سازمان بهداشت جهانی، کم تحرکی عامل مرگ بیش از 9/1 میلیون نفر در جهان در هر سال می باشد. عوارض کم تحرکی بیشتر شامل سرطان سینه ، کولون و دیابت با نرخ شیوع 16-10 درصد و احتمال بروز سکته های قلبی با نرخ 22 درصد در جهان برآورد شده است .

از این رو کشورهای توسعه یافته سرمایه گذاری های کلانی در حوزه ورزش همگانی کرده تا هزینه های درمان را کاهش دهند. برای مثال کشور آمریکا با صرف هر 1 میلیون دلار در ورزش سلامت محور در یک سال حدود 2/3 میلیون دلار در هزینه های درمان صرفه جویی کرده است .

در سال 2000 بی تحرکی و زندگی غیرفعال هشتمین عامل مرگ و میر در جهان براساس آمارهای سازمان بهداشت جهانی بوده است. مهمترین چالش های جهانی شدن ورزش همگانی در شکل زیر نمایش داده شده با یک نگاه کلی به شکل می توان گفت هزاره جدید چالش های پیچیده تر و مشکلات متعددتری را نشان می دهد که برای مقابله با آن استفاده از قدرت و نفوذ ورزش یک امر کاملا مشخص است. از این رو کشورهای پیشرو در ورزش سلامت محور برای همسو شدن با چالش های جهانی اقدامات زیر بنایی را در این راستا انجام داده اند .

در کشور استرالیا ورزش بخش مهمی از فرهنگ مردم است و شعار اصلی در این کشور استرالیایی فعال است و همه سعی در تحقق این شعار در کشور را دارند .دولت جهت توسعه ورزش استرالیا سیاست های عمومی و راهبردهای اصلی را طراحی و نظامند کرده است. برای این منظور دولت در هر ایالت و هر منطقه دپارتمان های تفریحی تاسیس کرده است که چارچوب آن در برگیرنده قشر عظیمی از مردم به فعالیت بدنی است .استراتژی ورزشی استرالیا شامل سه بخش است. حضور گسترده و عظیم مردم استرالیا در فعالیت های ورزشی سلامت محور نتایج بیشماری برای کشور دارد که می­توان به موارد زیر اشاره کرد: سلامت جسمانی، بهبود کیفیت زیر ساخت ها، فرصت ها و امکانات و منافع اقتصادی ناشی از این حضور است.

سیاست گذاری و حمایت از ورزش همگانی در استرالیا در سه سطح انجام می شود. طبق آخرین آمار درصد مشارکت مردم استرالیادر فعالیت های بدنی منظم در سنین 15تا17 سال که جامعه هدف تعریف شده اند، 47 درصد و افراد با دامنه سنی بالای 65 سال حدود 47 درصد می باشد.پیاده روی محبوب ترین ورزش این کشور است.

کشور ژاپن با جمعیت 127.433.000 نفری ساختار منسجمی در ورزش همگانی دارد. اولین قانون توسعه ورزش قبل از المپیک 1964 توکیو در سال 1961 به تصویب رسید. عقیده مردم ژاپن جهت شرکت در فعالیت های ورزشی منظم حفظ سلامت، نظم و ترتیب دادن کارهاست که عامل پیشرفت در زندگی می شود. دولت ژاپن جهت نهادینه کردن ورزش در تمام طول عمر اقدامات مهم و موثری انجام داده است. سازمان های دولتی تاثیر گذار و تصمیم ساز ورزش ژاپن متنوع اند. سیاست گذاری و نظارت کلی فعالیت های ورزشی را وزارت آموزش، فرهنگ، ورزش، علوم و تکنولوژی به عهده دارد. درصد مشارکت مردم ژاپن در فعالیت های منظم در مردان 64 درصد و زنان 33 درصد است و محبوب ترین رشته های ورزشی در پسران بسکتبال و در دختران والیبال است.

طبق آمار سال 2010 در کشور کانادا 7.5 میلیون کانادایی بالای 15 سال به طور منظم ورزش می کنند، پیاده روی و جاگینگ بیشترین محبوبیت را در این کشور دارد. سن 15 تا 19 سال در این کشور سن هدف مشخص شده و بالا ترین آمار مشارکت در فعالیت بدنی مربوط به این سن است (آماری نزدیک به 60 درصد ). مهمترین عواملی که در میزان مشارکت مردم کانادا به فعالیت های ورزشی منظم و تاثیرگذار است شامل سطح تحصیلات ، جنسیت، رضایت مندی از زندگی، سطح درآمد و گروه سنی است . دولت کانادا برنامه حمایت ورزشی Sport Support Program (SSP) با همکاری چند نهاد و ارگان پیاده کرده که نقش آن حمایت از سازمان های موثر در ورزش و همچنین جبران هزینه های سیستم ورزش در کشور است . با این اقدام پیشرفت های بسیار تاثیر گذاری در حوزه ورزش همگانی در کانادا اتفاق افتاده است .

کشور ایران با جمعیتی نزدیک به 80 میلیون نفر به عنوان کشوری قدرتمند و تاثیر گذار در منطقه و آسیا به شمار می رود . شیوع کم تحرکی افراد 15 تا 64 سال در سال های بین 1385 تا 1390 یک افزایش 10 درصدی داشته است. با شروع به کار دولت جدید اقدامات مهمی در توسعه ورزش همگانی در کشور در وزارت ورزش و جوانان انجام شده است. با عنایت به وظایف کلی وزارت ورزش و جوانان در حوزه ورزش که برنامه ریزی، سیاست گذاری و همچنین نظارت می باشد، توسعه و تعمیم ورزش و پرورش نیروی بدنی و تقویت روحیه سالم در افراد، تعلیم و تربیت داوران و مربیان ورزشی در سراسر کشور و همگانی کردن ورزش در سطح کشور است. بدین منظور احیای معاونت توسعه ورزش همگانی در سال 1392 و ورود به ادارات کل ورزش و جوانان استان ها و فدراسیون های ورزشی باعث روند رو به رشد مناسبی در این حوزه شده است.

با مقایسه سهم ورزش در اوقات فراغت مردم ایران در سال 1388 با میانگین 12 دقیقه در روز و افزایش آن به 16 دقیقه در تابستان 94 می توان به آینده خوش بین بود. اما مهمترین چالش هایی که در ایران در حوزه نهادینه شدن ورزش همگانی وجود دارد شامل موارد زیر است که وزارت ورزش و جوانان سعی دارد با هم افزایی و تعامل با نهادها و سازمان های تاثیر گذار مثل رسانه ها، شهرداری ها آموزش و پرورش و... این موانع را کمتر کند تا شاهد مشارکت حداکثری در حضور مردم در فعالیت های ورزشی سلامت محور باشیم.

در سه سال و نیم فعالیت این دولت مهمترین دستاورد های حوزه ورزش همگانی وزارت ورزش و جوانان که دو هدف جدی را در برنامه ها دنبال می کند که همان افزایش سهم ورزش در نیازمندی های مردم جهت افزایش سطح سلامت و افزایش نشاط و شادابی مردم به شرح زیر است: افزایش 132.5 درصدی در برنامه های مبارزه با مواد مخدر، افزایش 75 درصدی در برگزاری همایش های پیاده روی خانوادگی و جشنواره های ورزشی،  افزایش 60 درصدی در برگزاری همایش های عمومی(کوهپیمایی و دوچرخه سواری)، افزایش 5.32 درصدی در برگزاری مسابقات ورزشی محلات است.

اما مهمترین «راهبردهای توسعه ورزش همگانی» در ایران را می توان توسعه کمی و کیفی ورزش همگانی در کشور با مشارکت حداکثری دانش آموزان، کارگران، کارکنان، حضور زنان، حضور معلولین و طلاب، دسترسی آسان مردم به فضا ها و امکانات ورزشی از طریق تامین سرانه مناسب و توزیع عادلانه فضا و امکان ورزشی با تعامل مثبت و سازنده با ارگان ها، نهاد های دولتی و خصوصی، ترویج فرهنگ ورزش سلامت و تحرک از طریق حمایت رسانه، آموزش و پرورش و دانشگاه ها، اصلاح بهبود ساختار از طریق اجرایی کردن اصول قانون اساسی در ورزش و همچنین طراحی و استقرار نظام برنامه ریزی فراگیر در کشور ، حمایت دولت و نظارت دقیق تر بر عملکرد دستگاه های تاثیر گذار در ورزش و گسترش مشارکت نهادهای عمومی و مردمی که می تواند از طریق حمایت از NGO های فعال ، توجه به نهادهای قومی و مذهبی و حمایت از ورود بخش خصوصی جهت توسعه و گسترش مشارکت مردم در ورزش همگانی حاصل شود.

با توجه به مطالب عنوان شده باید گفت این دولت کارنامه قابل دفاعی در حوزه همگانی داشته است. افزایش مشارکت تقریبا 5/10 درصدی مردم در طول 3 سال باشد. افزایش انگیره های مردم برای شرکت در فعالیت های بدنی منظم و داشتن فرهنگ فعال می تواند ایرانی سالم ، شاداب و توانمند را در تمامی عرصه ها نوید دهد .

بر  همین اساس  بر اساس آخرین اطلاعات ارائه شده از مرکز آمار ایران از کل جمعیت بالای 18 سال ایران که نزدیک به 41 میلیون نفر می باشد 44 درصد آن یعنی نزدیک به 18 و نیم میلیون نفر آن ورزش می کنند. پیاده روی و نرمش پرمخاطب ترین و بعد از آن آمادگی جسمانی و ایروبیک محبوبیت بالاتری دارد.

همچنین از نقش آفرینی رسانه ها در فرهنگ سازی به منظور شرکت مردم در فعالیت های ورزشی سلامت محور  یکی از رویکرد های مهم در این رشد بوده است. می توان گفت کشور عزیز ایران به سمت شاخص های توسعه یافتگی که یکی از آنها همانا رشد ورزش همگانی است، قدم های آرام اما مثبت و مستحکم برداشته است.  

"دکتر محمدرضا اسد، مدیر کل دفتر توسعه ورزش همگانی وزارت ورزش و جوانان"