واکنش به یک آگهی فروش غیرقانونی و غیراخلاقی

خروج غیرقانونی جلیقه نجات هواپیما و فروش اموال عمومی درشرایطی رخ می‌دهد که به گفته آرمان بیات - کارشناس صنعت حمل‌ونقل هوایی - واردات این قلم کالای ایمنی برای ایران بسیار گرانقیمت و دشوار انجام می‌شود، اما برخی مسافران ایرانی با خروج این جلیقه‌ها از هواپیما نه‌تنها باعث می‌شوند هزینه نگهداری هواپیما در ایران بالا برود، بلکه به گفته نوروزی - مدیرکل سابق تعمیرات و نگهداری هواپیما سازمان هواپیمایی کشوری - پای اعتبار و آبروی مسافران و ایرلاین‌های ایرانی را نیز وسط کشیده است.

او به «شهروند» توضیح می‌دهد: در مقطعی سازمان هواپیمایی کشوری تصمیم گرفت برای جلوگیری از سرقت وسایل ایمنی آنها را سنسوردار کند، اما این موضوع نیازمند تغییر استانداردهای جهانی و دریافت مجوز از نهادهای بین‌المللی بود که نتیجه‌ای جز هزینه بیشتر و مخدوش‌شدن چهره مسافران ایرانی نداشت.

برخی کاربران فضای مجازی هم نوشته‌اند این اقدام مسافران باعث شده است برخی ایرلاین‌های کوچک و کم‌توان‌تر اقدام به حذف این قلم کالای ایمنی کنند؛ موضوعی که البته از سوی روابط عمومی ایرلاین‌های کوچک رد می‌شود و آنها به «شهروند» توضیح می‌دهند: این جلیقه‌ها تنها برای خطوطی مورد استفاده قرار می‌گیرد که از فراز آب‌ها عبور می‌کنند.

جلیقه‌ها را از بازار مولوی خریدم

چند عکس از جلیقه‌های زردرنگ هواپیما در آگهی‌اش منتشر کرده است. دو جلیقه که هرکدام با قیمت ١٥٠ هزار تومان به فروش گذاشته شده است. به‌عنوان خریدار با صاحب آگهی تماس می‌گیرم. گویا از بازتاب رفتار خود در فضای مجازی مطلع شده، اما آگهی را حذف نکرده است. پیش‌دستی می‌کند و می‌گوید خودش جلیقه‌ها را از بازار مولوی خریده و حالا می‌خواهد آنها را بفروشد.

او در پاسخ به این‌که جلیقه‌ها را با چه قیمتی خریده است؟ به «شهروند» می‌گوید قیمت این جلیقه‌ها بالاست و خودش هم با نرخ ١٥٠ هزار تومان خریده، اما چون از تصمیم زندگی در کیش منصرف شده است، تصور می‌کند دیگر به کارش نمی‌آید و توضیح می‌دهد حاضر است جلیقه را ارزان‌تر بفروشد.

می‌گویم: تعداد بالایی جلیقه نیاز دارم و اگر نشانی از فروشنده بازار مولوی دارد، بدهد. پاسخ می‌دهد، به صورت دقیق یادش نمی‌آید فروشنده در کدام قسمت بازار مستقر بوده و در واقع جلیقه‌ها را از یک دوره‌گرد خریداری کرده است.

ایرلاین‌ها جلیقه‌هایشان را پنهان می‌کنند!

رفتار این فروشنده اما درفضای مجازی بازتاب زیادی داشته است و مسافران از تجربه‌های مواجهه با این موضوع نوشته‌اند. تعداد زیادی از مسافران نوشته‌اند این رفتار باعث شده است ایرلاین‌ها برای صرفه‌جویی در هزینه‌هایشان، جلیقه نجات را از بسیاری از پروازهایشان حذف کنند.

آنها می‌گویند این رفتار بیشتر در ایرلاین‌های کوچکی دیده می‌شود که توان اقتصادی ضعیف‌تری دارند و برای صرفه‌جویی در هزینه‌هایشان ناچار شده‌اند جلیقه‌های نجات را حذف کنند.

تعدادی از کاربران هم به اخبار اقتصادی که پیرامون وضع مالی ایرلاین‌ها منتشر شده است، اشاره می‌کنند. آنها به بدهی ٩٢٠ میلیارد تومانی ایرلاین‌ها بابت سوخت اشاره می‌کنند؛ بدهکاری‌ای که موجب شده است پای چند ایرلاین به دادگاه باز شود و اختلاف‌های دامنه‌داری بین ایرلاین‌ها، شرکت فرودگاه‌های کشور و شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی به وجود آید.

یکی از کاربران برای توصیف وضع اقتصادی ایرلاین‌ها لینکی از سخنرانی عباس آخوندی وزیر راه‌وشهرسازی را منتشر کرده است که گفته توان اقتصادی برخی ایرلاین‌های کوچک در حد خرید تنها ٢ یا ٣ فروند هواپیمای نو است.

گران و پردردسر وارد می‌کنیم

آرمان بیات کارشناس صنعت حمل‌ونقل هوایی به «شهروند» توضیح می‌دهد: تهیه این جلیقه‌ها برای شرکت‌های هواپیمایی هزینه زیادی به دنبال دارد و در واقع جزو ابزار ایمنی گرانقیمت هستند. در هواپیماهای جدید مدل دیگری از جلیقه‌های نجات تعریف کرده‌اند که قابل سرقت نیستند و در واقع در زمان حادثه فوم صندلی کارایی جلیقه نجات را دارد.

این موضوع در شرایطی رخ می‌دهد که صنعت هوایی ایران بیشتر از ٣٧ سال تحریم را تجربه کرده و همین موضوع باعث شده اموراتش را تنها با حدود ٢٥٠ فروند هواپیمای فرسوده بگذراند که نزدیک به نیمی از آن زمین‌گیر شده است. حالا با اجرای برجام و حذف این تحریم طولانی‌مدت، صنعت هوایی ورود نخستین هواپیماهای نو را تجربه می‌کند.

با این وجود، بیات به «شهروند» توضیح می‌دهد الزامی وجود ندارد که برای جلوگیری از سرقت جلیقه‌های قدیمی هواپیمای نو بخریم و می‌توان صندلی‌های ناوگان قدیمی را با امکانات جدید مجهز کرد، اما نکته‌ای که وجود دارد، این است که این اقدام بسیار هزینه‌بردار است و چندان مقرون به‌صرفه نیست.

آبروداری می‌کنیم

نوروزی مدیرکل سابق تعمیرات و نگهداری هواپیما، سازمان هواپیمایی کشوری ابعاد دیگری از این رفتار ضدفرهنگی برخی مسافران هواپیما مطرح می‌کند و به «شهروند» می‌گوید: صرف‌نظر از هزینه بالای تهیه جلیقه‌های نجات برای ایرلاین‌های ایران به دلیل این‌که گرفتار تحریم‌های اقتصادی بوده، ناچار است پروسه پرخرج‌تری برای واردات این جلیقه‌ها پشت‌سر بگذارد.

او توضیح می‌دهد: ایران در زمان تحریم ناچار بود جلیقه‌های نجات را ازطریق کشورهای واسطه که نقش دلال را درمعاملات بازی می‌کردند، وارد کند و این موضوع باعث می‌شد جلیقه‌های نجات برای ایرانی‌ها بسیار گران‌تر از قیمت جهانی تمام شود.

فرامرز سروی - معاون استاندارد پرواز سازمان هواپیمایی کشوری - هم به «شهروند» می‌گوید: هر جلیقه نجات حدود ١٠٠ دلار برای ایران تمام می‌شود، چون کشور سازنده این جلیقه‌ها آمریکاست و ایران رابطه تجاری خاصی با آمریکا ندارد، همچنان پروسه واردات این جلیقه‌ها بسیار دشوار، زمانبر و هزینه‌بردار است.

سروی تأکید می‌کند: جلیقه‌های نجات برای مردم عادی چه کارایی می‌تواند داشته باشد؟! وجود این جلیقه‌ها در هواپیما بسیار ضروری و جزو ابزار ایمنی است و رسانه‌ها باید در این زمینه فرهنگ‌سازی کنند که مردم تا این اندازه راحت با ایمنی پروازها و جان مسافران دیگر بازی نکنند.

نوروزی هم به «شهروند» توضیح می‌دهد: برخی مسافران نه‌تنها جلیقه‌های نجات که سایر ابزارهای ایمنی را از هواپیما خارج می‌کنند؛ ابزاری که باعث می‌شود مسافران حادثه‌زده در مواقع اضطراری چند روزی بیشتر زنده بمانند. ابزاری مانند چراغ‌قوه، بسته‌های غذایی ویژه و چاقو و ... که شاید ارزش اقتصادی چندانی برای مسافران ندارند، اما می‌توانند استانداردهای پرواز کشور را تحت‌الشعاع قرار دهند.

او ادامه می‌دهد: در دوره مدیریتم که حدود ٢,٥‌ سال گذشته بود، بحثی مطرح شد که برای جلوگیری از سرقت جلیقه‌های نجات آنها را به چیپ یا سنسورهای هشداردهنده مجهز کنیم که مهمانداران به محض خروج این وسایل از هواپیما متوجه قضیه شوند، اما بررسی‌های بعدی که انجام دادیم، نتیجه این شد که تجهیز جلیقه‌های نجات به این سنسورها مستلزم برهم‌زدن استانداردهای جهانی پرواز و نیازمند دریافت مجوز از نهادهای بین‌المللی است.

همین موضوع باعث می‌شود سازمان هواپیمایی کشوری از این موضوع منصرف شود، زیرا نه‌تنها هزینه اضافه دیگری به ایرلاین‌ها تحمیل می‌کرد که به گفته نوروزی باعث تخریب وجهه مسافران ایرانی و ایرلاین‌های ایرانی در بازار جهانی می‌شد.

مسافران کشورهای پیشرفته، کم‌هزینه‌ترند

سروی معاون استاندارد پرواز سازمان هواپیمایی کشوری هم تأکید می‌کند که این اتفاق معمولا درکشورهای جهان سوم و درپروازهای داخلی رخ می‌دهد. اتفاقی که باعث شده هزینه نگهداری یک هواپیما درکشورهای آفریقایی، خاورمیانه یا سایر کشورهای کمتر توسعه‌یافته بیشتر از هزینه نگهداری هواپیما درکشورهای پیشرفته باشد.

او توضیح می‌دهد، برخی مسافران نه‌تنها اموال عمومی را تصاحب می‌کنند که اقدام به تخریب آن کرده و مثلا رنگ صندلی هواپیما را مخدوش می‌کنند و با ابزار تیز به جان بدنه هواپیما می‌افتند. اتفاقی که درنهایت هزینه ایرلاین‌ها را بالاتر می‌برد و آنها را ناچار می‌کند که برای جبران هزینه‌ها قیمت بلیت را بالاتر ببرند. هزینه‌هایی که به گفته سروی می‌تواند صرف خرید ناوگان بیشتر و جدیدتر شود، اما ایرلاین‌های ایرانی ناچارند آن را برای رفتار غیراخلاقی برخی مسافران هزینه کنند.