قدرت خرید مردم را کدام دولت نابود کرد؟

گزارش مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که نرخ تورم ایران در کل سال ۱۳۹۵ تک‌رقمی شده و به حدود ۶.۸ درصد رسیده است. به این ترتیب در سال ۱۳۹۵ تنها ۶.۸ درصد از قدرت خرید پول مردم کاسته شده است.

نرخ تورم تک‌رقمی، یکی از مهم‌ترین دستاوردهای دولت یازدهم است. حسن روحانی، یکی از اصلی‌ترین شعارهای اقتصادی انتخاباتی خود در سال ۹۲ را کنترل تورم اعلام کرده بود و به این ترتیب، با سیاست‌هایی که در طول حدود چهار سال گذشته دنبال شد، حدود ۲۱.۸ درصد از نرخ تورم کم شده است.

تغییرات نرخ تورم نشان می‌دهد که نرخ تورم در دولت یازدهم از ۳۲.۱ درصد در سال ۹۲ به ۶.۸ درصد در سال ۹۵ کاهش پیدا کرده است. این یعنی از قدرت خرید پول مردم در سال ۹۲ حدود ۳۲.۱ درصد کاسته شده بود ولی حالا تنها ۶.۸ درصد کم می‌شود.

این در حالی است که طی سال‌های فعالیت دولت احمدی‌نژاد هر ساله نسبت به سال قبل، برعکس این جریان را شاهد بودیم. دولت نهم و دهم با سیاست‌هایی که دنبال کرد و به‌طور عمده در پی سیاست‌های انبساطی بود، توجه ویژه‌ای به چاپ اسکناس بدون پشتوانه داشت و مسکن مهر را با این نوع پول که تورم‌زا بود، شروع کرد.

به این ترتیب، نرخ تورم در سال ۹۱ به ۲۸.۶ درصد افزایش یافت. البته نرخ تورم در ماه پایانی دولت احمدی‌نژاد، یعنی مرداد ۹۲ به حدود ۳۵.۱ درصد افزایش یافته بود. این ۳۵.۱ درصد تورم، به معنای کاهش ۳۵.۱ درصدی قدرت خرید است.

تورم، رکود بازار، بیکاری، افزایش نرخ ارز و عدم تطابق سطح درآمدها با نرخ تورم، از مهم‌ترین عوامل کاهش قدرت خرید مردم در سال‌های گذشته عنوان شده است.

گزارش‌های مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که نرخ تورم در سال ۸۴ حدود ۱۲.۱ درصد بود؛ اما تورم در سال ۸۷، یعنی سال پایانی دولت نهم به ۲۵.۵ درصد و در سال ۹۱ به ۲۸.۶ درصد افزایش یافت. این یعنی از قدرت خرید پول مردم در سال پایانی دولت نهم ۲۵.۵ درصد و در سال پایانی دولت دهم ۲۸.۶ درصد کم شده بود.

تکانه‌های تورمی و تاثیر آن روی قدرت خرید پولی در فروردین سال ۹۲ باعث شد که محمد نهاوندیان، رییس اسبق اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران درباره آن صحبت کند. وی گفته بود: «با این تکانه‌ها، قدرت خرید پول ملی به نصف یا حتی ثلث کاهش یافته است.»

علی ربیعی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز در اسفندماه سال ۹۵ عنوان کرده بود: «قدرت خرید مردم در دولت قبل نابود شد و آن تورم اگر ادامه می‌یافت، معلوم نبود شاخص‌های ما کجا بود.» با این وجود، مسعود نیلی، مشاور ارشد اقتصادی دولت یازدهم تاکید دارد: «با وجود افزایش نرخ رشد اقتصادی، قدرت خرید مردم به سال ۸۰ می‌رسد.»

گزارش‌ها نشان می‌دهد که رشد تولید ناخالص داخلی در ۹ ماهه ۹۵ (به قیمت‌های ثابت سال ۱۳۹۰) به ۱۱.۶ درصد رسیده است.

در این شرایط و با وجود تک‌رقمی شدن نرخ تورم در سال ۹۵، کارشناسان اقتصادی اعتقاد دارند که از این به بعد دولت باید به طور جدی به رونق بخشیدن اقتصاد و حل معضل اقتصاد توجه ویژه‌ای داشته باشد.