بیانیه سازمان‌های مردم نهاد در حمایت از حق‌آبه زیست محیطی قم

سازمان های مردم نهاد محیط زیست و منابع طبیعی استان قم با قرائت بیانیه‌ای در نخستین همایش ملی بحران دریاچه نمک و پدیده گرد و غبار در حوضه مرکزی ایران، تخصیص حق‌آبه زیست محیطی قم، جلوگیری از کشاورزی ناکارامد، بستن چاه‌های غیر مجاز، استحصال منطقی و علمی منابع آبی‌، ترویج کشت‌های کم آبخور، آبیاری بهینه و توجه اکید به ملاحظات زیست محیطی در مسیر توسعه را خواستار شدند که متن این بیانیه به صورت کامل در ادامه ارائه شده است:

به نام خدا

دیرگاهی است پذیرفته شده که عدم توجه به زیست بوم و تخریب آن به  نابودی سرمایه‌های اصلی یک جامعه می‌انجامد که پیامد آن کاهش رشد اقتصادی و شاخص سلامت می‌باشد. علاوه بر آن هم راستایی تخریب زیست بوم و کمبود آب  بس بحران‌زاست و این بحران هرگاه با توزیع ناعادلانه آب از دیدگاه زیست محیطی همراه شود، بر ابعاد بحران می‌افزاید.

در حوضه آبریز مرکزی ایران، دریاچه نمک با 6 تالاب اقماری مساحتی بیش از 20 برابر مساحت شهر قم دارد که در فاصله کمی با کلان شهر قم، کاشان، سمنان و جنوب تهران قرار گرفته است. خشک شدن کامل دریاچه و تبدیل این عرصه عظیم نمکی به کانون تولید ریزگردهای نمکی طی سالیان آتی می‌تواند عواقب وخیمی بر اقتصاد و سلامت میلیون‌ها نفر از ساکنین پیرامون دریاچه داشته باشد. 

امروزه متاسفانه بسیاری از دشت‌های پیرامونی دریاچه، متاثر از کمبود بارش و نرسیدن حق‌آبه ، به کانون‌های کوچک و بزرگ ریزگرد شهرها و استان‌های اطراف تبدیل شده‌اند؛ وجود حداقل پنج کانون فعال ریزگرد در استان قم نمونه بارز آن می‌باشد. به تدریج این کانون‌ها، استان‌های هم جوار  مرکزی، غرب و شمال غرب  را نیز به صورت مستقیم وغیر مستقیم،  درگیر می‌کند که  در صورت بی توجهی به وضعیت موجود، تبدیل به فاجعه‌ای ملی خواهد شد.

پس خوب گوش کن؛ هم اینک صدای ناله‌های دریاچه را می‌شنوی که ما را می‌خواند، دریاچه نمک "دریاچه زیبای قلبی شکل، در محدوده جغرافیایی مرکز ایران" تشنه است و ما را به یاری فرا می‌خواند. 

علی رغم مطالبه جدی شبکه سازمان‌های مردم نهاد محیط زیست و منابع طبیعی استان از مسئولین استان مبنی بر دیده شدن بحران دریاچه در مصوبات سفر ریاست محترم جمهوری به استان در سال 1394، این امر تحقق نیافت لیکن با ادامه اعلام خطرهای مکرر دوست‌داران طبیعت نسبت به اوضاع اسفناک دریاچه نمک و حوض سلطان و درخواست تامین حداقل حق‌آبه زیست محیطی بالاخره زنگ خطر در اواسط سال 1395در استان به صدا در آمد.

ما، سازمان های مردن نهاد دوست‌دار محیط زیست، برآن شدیم تا درقالب پویشی مردمی، همگان را از این خطر قریب‌الوقوع مطلع سازیم و با مطالبات مردمی خود، در جلوگیری از بحرانی که زندگی و سلامت 26 درصد جمعیت کشور را متاثر می‌کند، مسئولین را به چاره‌اندیشی و ارائه پاسخ واداریم. این پویش به همت شبکه سازمان‌های مردم نهاد محیط زیست و منابع طبیعی استان قم در آذرماه 1395 آغاز شد  و با همکاری سایر شبکه‌ها و فعالین کشوری و به خصوص دلسوزان محیط زیست شهرستان کاشان و آران و بیدگل ادامه یافت. 

پویش با هدف اعلان خطر به همگان اعم از دولتی و مردمی، ضمن درخواست ارائه راهکارهای عملی جلوگیری از خشک شدن دریاچه نمک، در نظر دارد با کمک‌های بی چشم‌داشت مادی و معنوی شهروندان ایران عزیز و همچنین دریافت حداقل یک میلیون ثبت مطالبه مردمی برای مراجع ذیربط و صندوق حمایت محیط زیست سازمان ملل قدمی هر چند کوچک و موثر در احیای دریاچه نمک بردارد. 

تاکنون مدیران و مسئولین کشوری و استانی، هنرمندان، ورزشکاران، گردشگران، فعالان محیط زیست، اهالی رسانه، اعضای جمعیت هلال احمر، بسیج مهندسین، طلاب، دانش آموزان، دانشجویان، اساتید دانشگاه، اصناف و بسیاری از مردم که قلبشان برای آبادانی این سرزمین می‌تپد، پس از آگاهی از موضوع پویش، از آن حمایت کرده‌اند به گونه ای که بالغ بر بیست هزار نفر مطالبه‌گر دلسوز در جای جای سرزمین‌مان به  این پویش پیوسته‌اند. مردمی که پشتیبان رهبری آگاه به مسائل محیط زیست هستند که می‌فرمایند:

«خدمات گوناگون شهری و کشوری برای چیست؟ اصلاً پیشرفت کشور برای چیست؟ پیشرفت برای این است که انسانها زندگی سالم و مطلوبی داشته باشند. اگر محیط زیست تخریب شد، همه‌ی اینها باطل خواهد شد، اهمیت محیط زیست اینجاست. واقعا اگر ما به مسئله‌ی آب، خاک، هوا و آن چیزهایی که منتهی می‌شود نپردازیم، زندگی مردم شیرین نخواهد شد. صنعت و پیشرفت صنعتی و درآمدهای فزاینده‌ی کشور و افتخارات گوناگون علمی، متن زندگی و واقعیت زندگی را شیرین نمی‌کند؛ همه‌ی اینها باید مقدمه باشد برای اینکه مردم زندگی سالم و شیرین و مطلوب داشته باشند.

من خواهش میکنم مسئولینی که در بخش‌های مختلف هستند، به این نکته توجه کنند که نگاه به مسئله‌ی آب و هوا، نگاه به مسئله‌ی غبار، نگاه به مسئله‌ی دود، نگاه به مسئله‌ی هوای سالم، نگاه به مسئله‌ی آب سالم، نگاه به محیط زیست سالم، نگاه به مسئله‌ی جنگل‌ها، نگاه‌های اصلی است؛ این‌ها را در متن برنامه‌ها، در مجاری همه‌ی برنامه‌های زندگی بگنجانند.

مسئله‌ی محیط زیست خیلی مهم است، مسئله‌ی منابع طبیعی بسیار مهم است. منابع طبیعی ثروت‌های ملی‌اند؛ مال این دولت و آن دولت و این وزیر و آن وزیر که نیستند؛ اینها مال ملت‌هاست؛ آن هم نه ملت‌ها در یک نسل؛ ثروتی است متعلق به ملت‌ها در طول تاریخ‌شان؛ از اینها باید استفاده کنند».

ما پویش‌گران ، خواهان دقت نظری فراتر از بضاعت هرکدام از استان‌های درگیر در بحران دریاچه هستیم، چیزی بالاتر از بودجه‌ها و تعاملات محدود استانی‌؛ یعنی هم راستایی‌، هم افزایی و وحدتی که منجر به رساندن حقابه زیست محیطی دریاچه شود را خواهانیم. علاوه بر آن  جلوگیری از کشاورزی ناکارامد ، بستن چاه‌های غیر مجاز ، استحصال منطقی و علمی منابع آبی‌، ترویج کشت‌های کم آبخور، آبیاری بهینه و توجه اکید به ملاحظات زیست محیطی در مسیر توسعه استان‌های پیرامون دریاچه را خواهانیم.

«پویش کمک به احیای دریاچه نمک» از همه افرادی که  تا این لحظه به پویش نپیوسته اند‌، می خواهد هم اکنون با امضای طومار این پویش قدمی موثر در مسیر احیای دریاچه بردارند.

دبیرخانه پویش کمک به احیای دریاچه نمک