کسی را سراغ نداریم که مثل آقای هاشمی نامش با «انتخابات» گره خورده باشد

به گزارش گروه خبر خبرگزاری برنا، آیت الله سید حسن خمینی در مراسم رونمایی از کتاب های آیت الله هاشمی رفسنجانی، گفت: یکی از توفیقات خداوند به من ارادت مستمر به آقای هاشمی بود. اما این ارادت این تلخی هم به جای گذاشته است که در هرجایی حضور پیدا می کنیم، یاد خاطره ای از ایشان میفتیم. ایشان در ایام سالگرد امام در همین سالن برای مهمانان خارجی سخنرانی کردند و زمانی که فیلم کوتاهی از امام پخش شد، شروع به اشک ریختن کرد. باور نمی کردیم که آن روزها بگذرد و ما فیلم ایشان را ببینیم؛ ولی این تقدیر الهی است. مهم این است که نام نیکو از آدمی بماند و راه و اندیشه آن بزرگوار در جامعه ما باقی بماند.

یادگار امام سپس به بحث لوازم و آفات خاطره نویسی پرداخت و اظهار کرد: قدمت تعارض بین اخبار و روایات یک واقعه به قدمت بشر است، زیرا هرکس از زاویه نگاه خودش مسأله را می نویسد.

وی با بیان اینکه تعارض بین نقل های یک واقعه امر محتومی است، افزود: آیندگان با این سؤال مواجه هستند که در مقابل این نقل های متعارض چه کنند. من فکر می کنم برای اینکه جانبی را ترجیح دهیم باید به آفات یک روایت توجه کنیم.

وی ضبط دقیق و فهم عمیق را لازمه بیان هر خاطره خواند و گفت: یکی از بزرگترین آفت ها در خاطرات این است که فرد به تمام جوانب امور واقف نیست. در خاطرات امام این گونه موارد را داریم که فرد، خاطره ای را به دروغ نمی گوید ولی پشت پرده آن را نمی داند. بنابر این علاوه بر اینکه باید نقل ما دقیق و کامل باشد سومین مسأله این است که نقل قول ما چه مقدار مستقیم است؛ زیرا در ضریب صحت نقل قول موثر است.

وی ادامه داد: نکته چهارم این است که راوی در تلقی بی طرف باشد. اگر راوی حب و بغض داشته باشد ناخودآگاه با زاویه مسأله را نقل می کند. نکته پنجم این است که دسترسی او به موضوع چقدر بوده است. مثلا برخی از شاگردان به امام بسیار نزدیک بودند اما با واسطه مطالب را نقل می کنند.

یادگار امام با تأکید بر اینکه در حوزه بازگویی خاطره یک آفت بزرگ اتکای به حافظه است، گفت: تجربه نشان داده حافظه انسام به شدت خطاکار است و نقل هایی که با فاصله بیان می شود بسیار با اشکال است. اینکه بازگویی به زبان کیست و چه موقع است، بسیار تأثیر دارد. بسیاری از کسانی که خاطرات امام را نقل می کنند، زمانی که جزو دوستان بودند یک جور و زمانی که مخالف بودند جور دیگر مطالب نقل می کنند.

وی تأکید کرد: خاطره نگاری آقای هاشمی جزو ارزشمندترین و غنی ترین منابع تاریخ انقلاب است. او علاوه بر اینکه تاریخ ساز انقلاب و از بازیگران اصلی بوده تاریخ نگار برجسته هم هست. آقای هاشمی روزنگاری می کرده و ما با یک نقل بی شناسنامه مواجه نیستیم چون تاریخ نگارش و بیان خاطره روشن است. آقای هاشمی بسیار مقید بود چیزی که روی کاغذ آورده منتشر شود؛ برای اینکه به شما بگوید یک زمان تلقی و بازگویی یکسانی را بیان می کنم.

سید حسن خمینی اظهار داشت: خوشمان بیاید یا نیاید آقای هاشمی از باهوش ترین شخصیت های سیاسی است؛ لذا درک او از پشت صحنه بسیار دقیق بود. حیف شد که ایشان مفصل تر ننوشت اما همین نوشته ها خواننده را با یک نویسنده باهوش که می شود به فهم او اطمینان کرد مواجه کرده است. خاطرات کسانی که دارای این هوش هستند بسیار اثرگذار است.

وی افزود: نکته بعدی دسترسی آقای هاشمی است که از ابتدای مبارزه یا نفر اول یا جزو دو سه نفر وقایع بوده است. هیچ کسی را در تاریخ ایران سراغ نداریم که مثل آقای هاشمی نامش با انتخابات گره خورده باشد. غیر از یک دوره یعنی دوره دوم آقای خاتمی، در تمام انتخابات ها محور بوده است. این حضور نشانگر ذکاوت آقای هاشمی بوده و ارزش خاصی به خاطرات او می بخشد که نقل قول هایش مستقیم و از آفت و اشتباه خالی است.

یادگار امام با تأکید بر اینکه کار بزرگی توسط ایشان صورت گرفت، اظهار داشت: خاطره نگاری روزانه سخت است و آقای هاشمی این کار را تا روز آخر انجام داد. اگر مجموعه نشر آثار ایشان این مجموعه غنی را در اختیار مردم بگذارد ارزرشمندترین کارها است.

وی گفت: سخن از تاریخ صرفا بیان تجربه های پیشینیان نیست و درس گرفتن از تجربه ها است. ملتی که از تاریخ گذشته درس نگیرد ناگزیر است آن گذشته ها را تکرار کند. بنابر این تاریخ را باید گفت، شنید و خواند.

سید حسن خمینی با اشاره به در پیش بودن انتخابات بیان کرد: روزهای انتخابات یکی از گردنه هایی است که باید از گذشته درس گرفت و از این حادثه با درک آنچه بر پیشینیان گذشت عبور کنیم.

وی گفت: آقای هاشمی با تاریخ نگاری، یکی دیگر از وظایف خود در قبال جامعه و تمدن ایران انجام داد. آقای هاشمی شجاعت بی نظیری داشت و صبرش ریشه در عقل او داشت، چون به دنبال یافتن بهترین نتیجه بود.

سید حسن خمینی در پایان یادآور شد: آقای هاشمی می توانست در بزنگاه تصمیم های بزرگ بگیرد که یکی از آنها ثبت نام در انتخابات سال 92 بود. از شجاعت هاشمی درس بگیریم و قدردان او باشیم که با تاریخ نگاری بابی برای ما باز گذاشت که از گذشته فاصله نگیریم.