لزوم ایجاد مشاغل مدرن در بافت‌های تاریخی

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری برنا، وزیر راه و شهرسازی معتقد است که از زمان مشروطه به بعد در ایران نوعی انقطاع اجتماعی، فرهنگی بین مظاهر زندگی مدرن با سبک زندگی سنتی در هر دو زمینه‌ی کالبدی و فکری ایجاد شده است.

عباس آخوندی در این خصوص می‌گوید قطعا یزد به عنوان یک یادگار و نشانه‌ای از تمدن ایران شهری در کشور به شمار رفته که بحث ثبت جهانی این شهر نیز تذکری در این راستا برای ما و جهانیان خواهد بود.

وی در سی و دومین جلسه ستاد ملی بازآفرینی شهری پایدار که با موضوع استاندار و مقامات استانی یزد برگزار شد ثبت جهانی بافت تاریخی یزد را اتفاقی مغتنم برای همه مردم ایران به ویژه ساکنان این استان دانست و افزود: درحال حاضر مهم آن است که باید از داشته‌های تمدنی خود نهایت حفاظت و مراقبت را داشته و پیوندی مناسب بین آن و داشته‌های امروز کشور برقرار کنیم.

وزیر راه و شهرسازی در ادامه نحوه‌ی رویارویی ما با تمدن غرب و مدرنیته را بزرگ ترین مشکل امروز کشور اعلام کرد و گفت: متأسفانه در زمان فعلی انقطاع کاملی با سبک زندگی و نحوه سازگاری با شرایط محیطی نسبت به گذشته در کشور به وجود آمده است، در حقیقت ما یا به دلیل ورود ماشین و یا اقتصاد مدرن دیگر قادر به برقراری ارتباط بین سبک زندگی امروز و گذشته خود نیستیم.

آخوندی با بیان اینکه امروز چرخه اقتصادی ما در بافت‌های تاریخی و کهن همچنان بر روی کشاورزی بوده و اقتصاد مدرن در بیرون این بافت‌ها شکل گرفته است، اظهار کرد: این انقطاع را در زمان فعلی به صورت کاملا آشکار در حوزه اجتماعی، اقتصادی و کالبدی می‌توانیم ببینیم، چرا که ما نتوانستیم خود را بازآفرینی کرده و در نهایت باعث ایجاد نوعی انقطاع تاریخی در کشور شدیم.

وی بی‌هویتی، وقوع برخی شورش‌ها و اتفاقات ناهنجار را آثار این انقطاع تاریخی در حوزه فرهنگی و فرو ریزش مظاهر معماری را آثار آن در بخش کالبدی دانست و اضافه کرد: ۱۴ مردادماه سال جاری صد و یازدهمین سالگرد پذیرش فرمان مشروطه و اولین ورود رسمی ما به بحث مدرن در کشور است، ولی با وجود گذشت این مدت، وقتی به آثار این اتفاق در زندگی شهری، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی خودمان نگاه می‌کنیم شاهد نوعی قطع تاریخی کامل نسبت به گذشته هستیم.

آخوندی در ادامه قطع تاریخی در یک کشور را باعث ایجاد تعلیق در آن جامعه دانست و گفت: بدون شک تعلیق در یک جامعه باعث بی‌ثباتی شده و مردم جامعه را در هر لحظه به یک سمت می‌کشاند.

وزیر راه و شهرسازی در ادامه سخنان خود تهیه طرح بازآفرینی شهر یزد و میبد را اصلی‌ ترین بحث موجود در این بخش اعلام کرد و افزود: بحث کالبدی تنها بخشی از این طرح‌های بازآفرینی بوده که از آن مهم ‌تر بررسی و رسیدگی به پیوند اجتماعی، تاریخی و فرهنگی بافت‌های تاریخی با زندگی امروز است، چرا که ما قصد داریم تا با اجرای طرح‌های بازآفرینی متوجه شویم چگونه بافت‌ها را بازخوانی جدید کرده و و به مفاهیم مدرن پیوند بزنیم.

ضرورت برقراری پیوند بافت تاریخی با دنیای مدرن

وی در این باره خاطرنشان کرد: ما باید از آن جهت به مفاهیم مدرن در این مناطق توجه کنیم که به طور مثال بدانیم در زمان سوانح آتش‌سوزی، استفاده از مواد و مصالح  و یا مشکلات دیگر چگونه در این بافت‌ها باید اقدام کنیم، ما نمی‌دانیم در بازآفرینی جدید چه نوع مواد و مصالحی باید انتحاب کنیم که علاوه بر حفظ ویژگی‌های مدرنتیه با گذشته ما نیز پیوند داشته باشد، از این مبحث مهم ‌تر چگونگی ورود اقتصاد مدرن به این مناطق است، ما باید راهی برای ورود اقتصاد مدرن در این بافت‌ها پیدا کنیم، باید ببینیم که بحث آی تی، فولاد و مشابه آن در کجای بافت تاریخی یزد جای می‌گیرد، چرا که تا زمان عدم برقراری پیوند این مباحث با بافت تاریخی شاهد نوعی انقطاع در استان هستیم که در صورت بی‌توجهی به این امر در آخر کار دچار مشکل خواهیم شد.

وزیر راه و شهرسازی در بخش دیگری از سخنان خود برگزاری ستادهای بازآفرینی را مهم ‌ترین دستاوردهای دولت یازدهم در این حوزه طی دوره اخیر اعلام کرد و افزود: قطعا حجم بالای این گفت‌وگوها و جلسات است که در نهایت منجر می‌شود تا استان خود به حوزه احیای مناطق ناکارآمد شهری ورود پیدا کرده و پیشنهاداتی را در این بخش مطرح کند.

آخوندی ادامه داد: هرچند که این گفت‌وگوها هنوز حاشیه‌ای بوده و باید به گفتمانی غالب در سراسر کشور تبدیل شود، ولی در حال حاضر نیز در ۳۱ استان از مرکز تا در سطح ملی در حال برگزاری بوده و به جای تک پروژه، زندگی شهری و سازمان اجتماعی شهرها را مورد توجه قرار داده و در این مسیر از تمامی ارگان‌های مربوطه اعم از بهداشت، میراث فرهنگی، آب و راه و ... استفاده کرده و علاوه بر کالبد به موضوعات محتوایی نیز می‌پردازد.

وی با تاکید بر ضرورت بازنگری طرح جامع شهری یزد نیز تاکید کرد: طرح جامع شهری یزد باید ضمن توجه خاص به رویکرد ثبت جهانی بافت تاریخی این استان، حمل و نقل حومه‌ای و ارتباط مرکز شهر با پیرامون و همچنین کنترل روستاها تهیه شود.

وزیر راه و شهرسازی درادامه با بیان این نکته که روستاهایی که بر روی کالبد شهر اثر قطعی دارند باید  جزو مناطق منفصل شهری قرار گرفته و کنترل جدی شوند، اظهار کرد: با توجه به این نکته که ما در کشور تجربه کافی برای تهیه طرح بازآفرینی بافت تاریخی در شهرها نداریم سعی داریم تا در این اقدام از مشاوری خارجی استفاده کرده و ضمن بهره بردن از تجارب و دانش بین‌المللی در این زمینه از روشی مناسب جهت پر کردن گپ تاریخی موجود استفاده کنیم.

آخوندی همچنین ضمن اشاره مجدد به بحث ثبت جهانی بافت تاریخی این استان در یونسکو، بیان کرد: بحث فرودگاه بین‌المللی و راه ‌آهن استان همواره مورد توجه ما در وزارتخانه بوده و مورد پیگیری است، ما باید حمل و نقلی ایمن را در منطقه ایجاد کرده و به ان اهمیت دهیم.

وی همچنین با تاکید بر ضرورت تعیین ردیف اعتباری مستقل برای بازآفرینی شهری در استان یزد، گفت: با توجه به شرایط امروز این استان باید ردیف مستقلی در بودجه سال 1397  برای یزد به وزارت راه و شهرسازی اختصاص یابد.

آخوندی ابراز امیدواری برای بازاندیشی شهر یزد در حوزه تمدن ایران‌شهری به عنوان منطقه‌ای نمونه در کشور، بیان کرد: در حال حاضر این مشکل در سایر شهرها نیز دید می‌شود به طور مثال ما در شورای عالی شهرسازی و معماری طی روز گذشته به دنبال تصویب طرح جامع شهر مشهد بودیم ولی متاسفانه شاهد بودیم که دیگر چیزی از میراث هویتی این شهر باقی نمانده و سطح شهر به ظاهر جوی مذهبی را نشان می‌دهد، امروز مشهد یک تجارتخانه و مال شده است و تنها چیزی را که به یاد ما نمی‌اورد امام رضا (ع) است، پس باید به این نکته توجه داشته باشیم که اقدامات بازآفرینی در استان یزد را حتما در حوزه تمدن ایران‌شهری انجام دهیم.

ایجاد تمدن پایدار با توجه به شرایط اقلیمی

وزیر راه و شهرسازی درخصوص بحث انتقال آب به استان‌هایی نظیر یزد، اظهار کرد: درکل موضوع اصلی مبحث ایران‌شهر ایجاد تمدن پایدار با توجه به شرایط اقلیمی در مناطق مختلف کشور است به طور مثال مردم در گذشته توانستند ضمن رعایت تمامی محدودیت‌های آب و وجود گرما  شرایط زندگی در اقلیم کویری را ایجاد کنند که نکته‌ای بسیار مهم در این حوزه به شمار می‌رود.

وی در ادامه غره شدن به قدرت تکنولوژی را بزرگ ترین غفلت فعلی در کشور اعلام کرد و افزود: امروزه تصور ما آن است که با موتور و یا انرژی می‌توانیم هر اقدامی را انجام داده و در طبیعت مداخله کنیم، ولی از این مطلب غافل ماندیم که باید قبل از هرچیز خود را با طبیعت سازگار یازیم.

به گفته آخوندی، سازگاری با طبیعت نکته بسیار مهمی است، ما می‌توانیم با استفاده از قدرت موتور و یا تکنولوژی از عمق زمین برای خود آب استخراج کنیم ولی این اقدام در اخر کار چه نتیجه‌ای برای ما به همراه داشت؟ آیا از دست دادن قنوات، خشک شدن رودها، بحران دریاچه ارومیه، فرونشست‌ها و انواع مسائل دیگر نتیجه این اقدامات نبود؟

وزیر راه و شهرسازی زیست سازگار با محیط را بزرگ ترین بحث تمدن ایران شهری دانست و خاطرنشان کرد: نکته مهم آن است که مردم در گذشته می‌توانستند با شرایط اقلیمی سخت کنار آمده و زیستی پایدار داشته باشند.

وی ضمن اشاره به بحث جابه جایی گسترده آب در کشور که به دلیل مغرور شدن ما به قدرت موتو ر و برق ایجاد شده است، بیان کرد: ما همواره تصور می‌کنیم که محیط زیست دیگر نمی‌تواند برما حاکم باشد و هر اقدامی را که بخواهیم می توانیم انجام دهیم، نکته مهم اینجاست که بله هر اقدامی را به شکل تئوریک می‌توان انجام داد ولی آیا این فعالیت‌ها باعث ایجاد زیست پایدار در کشور خواهد شد؟ بدون شک این سؤال اصلی است که بسیاری از افراد در فضای غبارآلود سیاسی از پاسخ دادن به آن فرار می‌کنند.

آخوندی در این‌باره اضافه کرد: به عنوان مثال اصفهان که یکی از آلوده‌ ترین شهرهای کشور به شمار می‌رود زمانی با خوشحالی بسیار از سوی مسئولین، به عنوان مقصد راه‌اندازی صنایع فولاد و آب‌بر انتخاب شد ولی درحال حاضر می‌بینیم که این مدیران این استان نه تنها خوشحال نیستند بلکه از انجام این امور ناراضی نیز هستند، چرا که نتیجه این اقدام چیزی جز خشک شدن مناطق شرقی استان و با مشکل روبه‌رو شدن زاینده‌رود به عنوان نماد زندگی برای استان نبود.

وزیر راه و شهرسازی با تاکید براینکه من به هیچ وجه با بحث انتقال آب به یزد مخالف نیستم گفت: ما در آخر کار باید ببینیم که می‌خواهیم یزد را در آینده بر اساس صنایع آب‌بر توسعه دهیم و یا بر روی صنایع دانش‌بنیان و گردشگری تمرکز کنیم که حداقل مصرف آب را داشته باشد.

آخوندی همچنین اضافه کرد: نگرانی من از آن جهت است که افرادی با دادن شعارهای گوناگون، امروز صنایع آب بر را در استان راه‌اندازی کنند و پس از گذشت ۳۰ سال مدیران این استان بگویند که ای کاش گذشتگان ما اجازه چنین امری را نداده و منبع توسعه را اقدام دیگری قرار می‌دادند.

وی همچنین با تأکید براین نکته که عدم استفاده از صنایع آلوده کننده هوا پس از جهانی شدن بافت تاریخی یزد یکی از اولویت‌های این استان به شمار می رود گفت: هر چیزی قابل انتقال است ولی باید به هزینه آن توجه کرد چراکه انتقال آب نیز گران و ناپایدار بوده و مهم آن است که چگونه این فرایند را طراحی کنیم.