وظیفه اروپاست که برجام را حفظ کند

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری برنا٬ به نوشته نشریه فارین پالیسی، دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا پس از آنکه به توصیه مشاورانش در کاخ سفید پایبندی ایران به توافق هسته‌ای را یک بار دیگر مورد تایید قرار داد، اکنون مایل است در نوبت بعدی، یعنی ماه اکتبر این پایبندی را اعلام نکند. وی که از وفاداری وزارت امور خارجه به حقایق راضی نبود یک تیم را در کاخ سفید تشکیل داد تا گزینه‌هایی را برای خروج واشنگتن از توافق ارائه دهند.

این نشریه با بیان این ادعا که عدم تایید مجدد پایبندی ایران منجر به تضعیف توافق هسته‌ای، وضع دوباره تحریم‌هایی که با برجام لغو شدند و زنده شدن خطر جنگ خواهد شد افزود: کنار گذاشتن برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) از سوی ترامپ یک تکان بزرگ خواهد بود، اما مساله این است که برجام یک توافق دوجانبه، تنها میان ایران و آمریکا نیست، بلکه کشورهای اروپایی به علاوه روسیه و چین نیز این توافق را امضا کرده‌اند و اکنون فرصت این را دارند که مانع از برهم زدن توافق هسته‌ای توسط ترامپ شوند. اگر اروپا شجاعت سیاسی برای سازماندهی اصولی مستقل از ترامپ را داشته باشد، اروپا می‌تواند با حفظ توافق، هم از منافع آمریکا و هم از منافع اروپایی‌ها محافظت کند.

برای شروع، اروپا باید به طور پیشدستانه و علنی اعلام کند که اگر آمریکا توافق را کنار بگذارد از ترامپ پیروی نخواهد کرد چراکه هیچ سندی دال بر عدم پایبندی ایران به تعهدات مرتبط هسته‌ای‌اش وجود ندارد. بروکسل پس از شکست مذاکرات هسته‌ای در سال 2005 موافقت کرد تحریم‌هایی علیه تهران وضع کند زیرا فکر می‌کرد که منافع آمریکا و اتحادیه اروپا در این است که مانع از پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران شود. اگر دولت ترامپ نشان دهد که می‌خواهد برجام را رها کند، رهبران اروپا دلیل کافی برای طرح این سوال را دارند که آیا آمریکا به منافع آنها متعهد است یا خیر. در نتیجه اروپا باید به روشنی مشخص کند که همکاری برای وضع هر تحریم دیگری در آینده خطری جدی در نقاطی خواهد داشت که در آن آمریکا و اروپا با تهدیداتی مشترک، از جمله روسیه مواجه هستند.

اروپا همچنین می‌تواند به طور پیشگیرانه پیامدهای هرگونه احتمال بازگرداندن تحریم‌های آمریکا را با تنظیم مقررات جدید برای اتحادیه اروپا کاهش دهد تا اروپایی‌ها دیگر شامل تحریم‌های فرامرزی آمریکا نشوند. اروپا با چنین مقرراتی به دولت ترامپ خواهد فهماند که اگر بخواهد منافع آمریکا و اروپا را که در توافق تعیین شده است به خطر بیندازد، اروپایی‌ها به دنبال راه خود خواهند رفت.

تاثیر عملی چنین اقدامی دو جنبه خواهد داشت. اول اینکه به کشورهای اروپایی این اطمینان را خواهد داد که دولت‌هایشان از آنها در برابر تحریم‌های فرامرزی آمریکا محافظت خواهند کرد. دوم اینکه، مانع از این خواهد شد که آمریکا به طور موثر تحریم‌هایش را علیه شرکت‌های اروپایی نیز اعمال کند.

در آخر اروپا می‌تواند متحدان بین‌المللی‌اش را ترغیب کند که اقداماتی انجام دهند که اطمینان می‌دهد هرگونه وضع دوباره تحریم‌های آمریکا علیه ایران تاثیر محدودی بر توافق هستة‌ای خواهد داشت. زمانی که آمریکا اولین بار تصمیم به اعمال تحریم‌های گسترده و فرا مرزی خود علیه ایران گرفت، اتحادیه اروپا در دنبال کردن این اقدامات تنها نبود، بلکه ژاپن، کره‌جنوبی، کانادا، مکزیک و حتی کشورهای دیگر همراهی‌اش کردند. بنابراین، اروپا می‌تواند یک بار دیگر متحدانش را ترغیب کند که اقدامی پیشدستانه انجام دهند و دولت ترامپ را از نابود کردن توافق هسته‌ای بر حذر دارند.

به نوشته فارین پالیسی، ترامپ به روشنی خلاف تعهدات برجامی آمریکا، از جمله از طریق جلوگیری از بهره بردن کامل ایران از منافع حاصل از رفع تحریم‌ها عمل می‌کند. وی همچنین آشکارا گفته است که قصد دارد توافق هسته‌ای با ایران را برهم بزند. اما رفقا نباید به دوستان خود اجازه کارهای نامعقول بدهند و اروپا باید در این میان با درایت و مناسب رفتار کند.