به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری برنا، مدیر کل آژانس در این گزارش میزان ذخایر اورانیوم کم غنای ایران (LEU) تا تاریخ 21 اوت (30 مرداد) را 88.4 کیلوگرم اعلام کرده که بسیار پایین تر از سطح تعیین شده مجاز در توافق هسته ای است. بر اساس این گزارش ، سطح غنی سازی اورانیوم در ایران نیز از 3.67 درصد فراتر نرفته است. مدیر کل آژانس در گزارش فصلی جدید خود همچنین میزان ذخایر آب سنگین ایران را 111 تن اعلام کرده که آن هم پایینتر از سطح مجاز 130 تن تعیین شده در برجام است.
آژانس خاطرنشان کرده که ایران پس از اتمام کار تعمیرات و نگهداری ، کار تولید آب سنگین را از روز 17 ژوئن (27 خرداد) از سر گرفته است. ایران در این مدت همچنین 19.1 تن از آب سنگین خود را به خارج از کشور منتقل کرده است. آژانس خاطرنشان کرده که ایران فعالیت های غنی سازی اش را در راستای برنامه بلند مدت غنی سازی و تحقیق و توسعه غنی سازی خود به همان صورت ارائه شده به آژانس در تاریخ 16 ژانویه 2016 انجام داده است .
رضا نجفی سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی تاکید کرد: لفاظی ها و فضا سازی رسانه ای مقامات آمریکایی و سفر نماینده آمریکا به وین تاکنون تاثیری بر فعالیت ها و اقدامات راستی آزمایی آژانس و نحوه گزارش دهی آن نگذاشته است و انتظار ایران و همه کشورهای عضو آژانس این است که دبیرخانه آژانس به کار حرفه ای و بیطرفانه خود ادامه دهد.
متن کامل ترجمه غیررسمی گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی به این شرح است:
شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی
GOV/2017/35
31 آگوست 2017
راستی آزمائی و نظارت در جمهوری اسلامی ایران در پرتو قطعنامه 2231 (2015) شورای امنیت
گزارش مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی
A. مقدمه
1. این گزارش مدیر کل به شورای حکام و همزمان به شورای امنیت سازمان ملل (شورای امنیت) در خصوص اجرای تعهدات مرتبط هسته ای جمهوری اسلامی ایران (ایران) ذیل برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و در خصوص موضوعات مرتبط با راستی آزمائی و نظارت در ایران در پرتو قطعنامه 2231 (2015) شورای امنیت می باشد. این (گزارش) همچنین اطلاعاتی درخصوص موضوعات مالی، و مشورتها و تبادل اطلاعات آژانس با کمیسیون مشترک ایجاد شده توسط برجام، ارائه می دهد.
B. سابقه
2. در تاریخ 14 ژوئیه 2015، چین، فرانسه، آلمان، فدراسیون روسیه، انگلیس، ایالات متحده آمریکا، بهمراه نماینده عالی اتحادیه اروپا برای امور خارجی و سیاست امنیتی (E3/EU+3) و ایران در مورد برجام توافق کردند. در تاریخ 20 ژوئیه 2015 شورای امنیت قطعنامه 2231 (2015) را به تصویب رساند که در آن از جمله از مدیرکل درخواست نمود که 'راستی آزمائی و نظارت لازم بر تعهدات مرتبط هسته ای ایران برای کل دوره تعهدات یادشده درچارچوب برجام را برعهده گیرد'.[1] در اوت 2015، شورای حکام به مدیرکل اجازه داد تا راستی آزمائی و نظارت لازم بر تعهدات مرتبط هسته ای ایران همانگونه که در برجام پیش بینی شده را انجام داده و بر همین اساس برای کل دوره تعهدات یادشده در پرتو قطعنامه شماره 2231 (2015) شورای امنیت سازمان ملل، منوط به در اختیار داشتن منابع مالی و منطبق با رویه های پادمانی استاندارد آژانس، گزارش ارائه نماید. شورای حکام همچنین اجازه داد که آژانس با کمیسیون مشترک همچنانکه در سند GOV/2015/53 و اصلاحیه یک آن آمده، مشورت و تبادل اطلاعات نماید.
3. در دسامبر 2016 و ژانویه 2017 مدیرکل نُه (9) سند[2] ، که از سوی همه اعضای کمیسیون مشترک تهیه و به تایید رسیده و متضمن روشنگری هائی برای اجرای اقدامات مرتبط هسته ای ایران مندرج در برجام برای دوره زمانی آن بود را با کشورهای عضو در میان گذاشت.[3]
4. هزینه سالانه تخمینی آژانس برای اجرای پروتکل الحاقی ایران و برای راستی آزمایی و نظارت تعهدات مرتبط هسته ای ایران به شرح مندرج در برجام مبلغ 9.2 میلیون یورو در سال می باشد. برای سال 2017 منابع مالی فرابودجه ای برای مبلغ 6.2 میلیون یورو از 9.2 میلیون یورو لازم است[4] . تا تاریخ 28 آگوست 2017، مبلغ 8.4 میلیون یورو منابع مالی فرابودجه ای برای تامین هزینه فعالیتهای مرتبط با برجام برای سال 2017 و بعد آن در دسترس است.
C. فعالیتهای راستی آزمایی و نظارت بر برجام (JCPOA)
5. از تاریخ 16 ژانویه 2016 (روز اجرای برجام) آژانس اجرای تعهدات مرتبط هسته ای ایران ذیل برجام[5] را منطبق با رویه های پادمانی استاندارد آژانس و به شیوه ای بیطرفانه و عینی راستی آزمایی و نظارت نموده است[6] ،[7] . آژانس از زمان انتشار گزارش فصلی قبلی مدیرکل، بشرح ذیل گزارش می دهد[8].
C.1 . فعالیتهای مربوط به آب سنگین و بازفرآوری
6. ایران ساخت رآکتور تحقیقاتی آب سنگین اراک (رآکتور IR-40) موجود را طبق طراحی اولیه آن پیگیری نکرده است.[9]،[10] ایران قرصهای اورانیوم طبیعی، میلههای سوخت یا مجموعههای سوخت طراحی شده به صورت ویژه برای راکتور IR-40 طبق طراحی اولیه را تولید یا آزمایش نکرده و همه قرصهای سوخت اورانیوم طبیعی و مجموعه های سوخت موجود در انبار تحت نظارت مداوم آژانس باقی مانده است (بندهای 3 و 10).[11]
7. ایران به اطلاع رسانی به آژانس در خصوص موجودی آب سنگین در ایران و تولید آب سنگین در کارخانه تولید آب سنگین(HWPP)[12] ادامه و به آژانس اجازه داده است که بر میزان ذخایر آب سنگین ایران و مقدار آب سنگین تولید شده در HWPP نظارت نماید (بند 15).
8. در نامه ای به تاریخ 6 ژوئن 2017 ایران برنامه خود برای انتقال حدود 19 تن آب سنگین به خارج از ایران را به اطلاع آژانس رساند. قبل از این انتقال، آژانس 19.1 متریک تن آب سنگین درجه هسته ای که ایران برای انتقال آماده کرده بود را راستی آزمائی و مهر و موم نمود. در تاریخ 18 ژوئن 2017 ایران به آژانس اطلاع داد که آب سنگین (یادشده) به مقصد آن در خارج ایران رسیده است. از تاریخ 16 تا 20 ژوئیه 2017، آژانس میزان 19.1 متریک تن آب سنگین درجه هسته ای را در مقصدی خارج از ایران راستی آزمائی کرد.
9. همانگونه که قبلا' گزارش شد، در تاریخ 16 ژوئن 2017 آژانس راستی آزمائی نمود که فعالیت تاسیسات HWPP متوقف شده است.[13] در نامه ای به تاریخ 16 می 2017 ، ایران به آژانس اطلاع داد که اپراتور HWPP قصد دارد فعالیت این تاسیسات را در تاریخ 17 ژوئن 2017 'از سرگیرد'. در تاریخ 7 آگوست 2017، آژانس راستی آزمائی نمود که این تاسیسات در حال فعالیت است و اینکه ذخیره آب سنگین ایران 111 متریک تن می باشد.
10. در طول دوره گزارشدهی ایران بیش از 130 متریک تن آب سنگین نداشته است (بند 14).
11. ایران فعالیتهای مربوط به بازفرآوری را در رآکتور تحقیقاتی تهران (TRR) و تأسیسات تولید ایزوتوپ مولیبدن، ید و زنون(MIX) و یا در هر تأسیسات اعلام شده دیگر به آژانس، انجام نداده است (بندهای 18 و 21).[14]
C.2 . فعالیتهای مربوط به غنی سازی و سوخت
12. در کارخانه غنی سازی سوخت (FEP) در نطنز بیش از 5060 سانتریفیوژ IR-1 به صورت نصب شده در 30 آبشار به شکل محاسبه شده در واحدهای عملیاتی در زمان توافق پیرامون برجام (بند 27) به صورت نصب شده باقی نمانده اند. ایران تعداد 57 سانتریفیوژ IR-1 را از میان سانتریفیوژهای در حال نگهداری در انبار[15] به منظور جایگزینی با سانتریفیوژهای آسیب دیده یا خراب نصب شده در FEP خارج کرده است (بند 29.1).
13. ایران به غنی سازی UF6 در FEP ادامه داده است.[16] ایران غنی سازی بالاتر از 3.67 درصد از اورانیوم 235 را انجام نداده است (بند 28).
14. در بازه زمانی گزارش، کل موجودی ذخیره شده اورانیوم غنی سازی شده ایران از میزان 300 کیلوگرم UF6 غنی شده تا میزان 3.67 درصد اورانیوم 235 (یا معادل آن در اشکال مختلف شیمیایی) فراتر نرفته است (بند 56). میزان 300 کیلوگرم UF6 معادل با 202.8 کیلوگرم اورانیوم می باشد.[17]
15. در تاریخ 21 آگوست 2017، میزان اورانیوم غنی شده تا 3.67 درصد اورانیوم 235 ایران 88.4 کیلوگرم بوده است[18]، بر اساس برجام و مصوبات کمیسیون مشترک.[19]
16. در کارخانه غنی سازی سوخت فردو (FFEP) تعداد 1044 سانتریفیوژ IR-1 در یک بال (واحد 2) از تأسیسات مزبور قرار داده شده اند (بند 46)، که تعداد 1042 سانتریفیوژ IR-1 به صورت نصب شده در شش آبشار باقی مانده اند و دو سانتریفیوژ IR-1 به صورت جداگانه به منظور انجام «تحقیقات اولیه و فعالیت های تحقیق و توسعه مربوط به تولید ایزوتوپ پایدار» نصب هستند.[20] ایران در بازه زمانی گزارش هیچ گونه غنی سازی اورانیوم یا فعالیت های تحقیق و توسعه مرتبط در این کارخانه انجام نداده و هیچ گونه مواد هسته ای در کارخانه وجود نداشته است (بند 45).
17. همه سانتریفیوژهای انبار شده به همراه متعلقات آنها در انبار، تحت نظارت مداوم آژانس باقی مانده اند (بندهای 29، 47، 48 و 70).[21] آژانس دسترسی منظم به ساختمان های مرتبط در نطنز شامل همه FEP و کارخانه نیمه صنعتی غنی سازی (PFEP) را ادامه داده و دسترسی روزانه طبق درخواست آژانس انجام شده است (بند 71). آژانس کماکان دسترسی معمول به FFEP، از جمله دسترسی روزانه در صورت درخواست، داشته است. (بند 51)
18. ایران فعالیت های غنی سازی اش را در راستای برنامه بلند مدت غنی سازی و تحقیق و توسعه غنی سازی خود به همان صورت ارائه شده به آژانس در تاریخ 16 ژانویه 2016 انجام داده است (بند 52).
19. در تاریخ 20 آگوست 2017 آژانس راستی آزمایی کرد که کلیه میله های سوخت پرتودهی شده در TRR در ایران از میزان پرتودهی بالاتر از 1 رم بر ساعت (در یک متر در هوا) برخوردار هستند.
20. ایران هیچکدام از تأسیسات اعلام شده را به منظور تبدیل صفحات سوخت یا ضایعات به UF6 مورد استفاده قرار نداده و از ساخت تأسیسات جدید بدین منظور به آژانس اطلاعی نداده است (بند 58).
C.3. تحقیق و توسعه، تولید و موجودی سانتریفیوژ
21. هیچ اورانیوم غنی شده ای از طریق فعالیتهای تحقیق و توسعه انباشت نگردیده، و غنی سازی تحقیق و توسعه ایران انجام شده با یا بدون اورانیوم و با استفاده از سانتریفیوزها در چارچوب محدودیتهای تعریف شده در برجام بوده است (بندهای 42-32).
22. ایران اظهارنامه های مربوط به تولید و موجودی لوله های روتور سانتریفیوژ و بیلوز (Bellows) را به آژانس ارائه نموده و اجازه راستی آزمایی اقلام در موجودی را به آژانس داده است ( بند 80.1 ). آژانس نظارت مداوم شامل استفاده از اقدامات نظارتی و مراقبتی را انجام داده و راستی آزمایی نموده که تجهیزات اعلام شده برای تولید لوله های روتور و بیلوزها برای تولید سانتریفیوژ فقط برای فعالیتهای مشخص شده در برجام استفاده شده اند( بند 80.2 ). ایران هیچگونه سانتریفیوژ IR-1 را برای جایگزینی با آنهایی که خراب شده و یا از کار افتاده اند تولید نکرده است.( بند 62)
23. همه لوله های روتور اعلام شده، بیلوزها و مجموعه های روتور شامل لوله روتورها و بیلوزهایی که از روز اجرا تولید شده اند تحت نظارت مداوم آژانس قرار داشته اند. (بند 70) ایران با استفاده از فیبر کربن لوله های روتور تولید کرده که توسط آژانس نمونه برداری و آزمایش شده و تمامی آنها تحت اقدامات نظارتی و مراقبتی آژانس بوده است.[22] [23]
D. اقدامات شفاف سازی
24. ایران کماکان به آژانس اجازه داده تا از نظاره گرها و مهر و مومهای الکترونیکی آنلاین در زمینه غنی سازی استفاده نماید تا بدینوسیله وضعیت آنها در اماکن هسته ای به بازرسان آژانس مخابره و جمع آوری خودکار ثبت سوابق اندازه گیری توسط ادوات اندازه گیری نصب شده آژانس تسهیل گردد (بند 67.1). ایران بنا به درخواست آژانس نسبت به صدور روادید درازمدت برای بازرسان منصوب آژانس اقدام نموده و برای آژانس در اماکن هسته ای، محل کار مناسب فراهم نموده و استفاده از محل کار در مکان های نزدیک سایتهای هسته ای در ایران را تسهیل نموده است (بند 67.2)
25. ایران کماکان به آژانس اجازه داده - تا از طریق اقدامات مورد توافق با ایران، از جمله از طریق اقدامات مراقبتی و نظارتی - بر تمامی کنسانتره سنگ اورانیوم (UOC) تولید شده در ایران یا کسب شده از دیگر منابع و منتقل شده به تاسیسات تبدیل اورانیوم (UCF) در اصفهان (بند 68)، نظارت نماید. همچنین، ایران تمامی اطلاعات ضروری برای قادر نمودن آژانس جهت راستی آزمایی تولید کنسانتره سنگ اورانیوم (UOC) و موجودی انبار UOC تولید شده در ایران یا کسب شده از هر منبع دیگری را ارایه نموده است (بند 69) .
E. دیگر اطلاعات مرتبط
26. ایران اجرای موقت پروتکل الحاقی موافقتنامه پادمانها بر اساس ماده 17 (b) پروتکل الحاقی، تا زمان لازم الاجرا شدن آن را ادامه می دهد. آژانس به ارزیابی اظهارنامه های ایران ذیل پروتکل الحاقی و انجام دسترسی های تکمیلی به سایتهای هسته ای و دیگر مکان ها در ایران تحت پروتکل الحاقی ادامه داده است.
27. راستی آزمایی و نظارت آژانس بر سایر تعهدات مرتبط هسته ای ایران ذیل برجام، شامل تعهداتی که در بخش های D، E، S و T ضمیمه یک برجام تصریح شده، ادامه دارد.
28. طی مقطع زمانی این گزارش، آژانس در جلسات گروه کاری خرید کمیسیون مشترک شرکت نکرده است. (برجام، ضمیمه چهار - کمیسیسون مشترک، بند 6.4.6).
F. خلاصه:
29. آژانس به راستی آزمائی عدم انحراف مواد هسته ای اعلام شده در تاسیسات هسته ای و مکان های خارج از تاسیسات که بطور معمول مورد استفاده قرار می گیرند (LOFs) و از سوی ایران درچارچوب موافقت نامه پادمان ها اعلام شده، ادامه می دهد. ارزیابی ها در خصوص نبود فعالیتها و مواد هسته ای اعلام نشده برای ایران کماکان ادامه دارد.
30. از روز اجرا، آژانس به نظارت و راستی آزمائی اجرای تعهدات مرتبط هسته ای از سوی ایران بر اساس مفاد برجام پرداخته است.
31. مدیرکل به گزارش دهی به طور مقتضی ادامه خواهد داد.
[1] - اقدامات درخواست شده از مدیرکل توسط شورای امنیت مندرج در قطعنامه 2231 در بند 8 سند GOV/2015/53 and Corr.1 آمده است.
[2] . Reproduced in INFCIRC/907 and INFCIRC/907add.1.
[3] .Gov/2017/10, para. 3.
[4] - سه میلیون یورو؛ بطور خاص درارتباط با اجرای موقت پروتکل الحاقی از بودجه عادی تامین می گردد (GC(60)/2)
[5] - شامل روشنگری های مورد اشاره در بند 3 این گزارش.
[6] . GOV/2016/8, para. 6.
[7] Note by the Secretariat, 2016/Note. 5.
[8] GOV/2017/24.
[9] - مخزن از رآکتور خارج شده و در فرآیند آماده سازی برای روز اجرا به صورت غیر قابل استفاده در آورده شد و در ایران باقی نگه داشته شده است ( GOV/INF/2016/1، رآکتور تحقیقاتی آب سنگین اراک، بندهای 3(ii) و 3(iii)).
[10] - ایران طی نامه مورخ 18 آوریل 2017 به آژانس اطلاع داد که نام این تاسیسات را به رآکتور تحقیقاتی آب سنگین خندآب تغییر داده است.
[11] - بندهای ارجاعی در پرانتزها در تمام بخشهای C و D این گزارش به بندهای «ضمیمه I - اقدامات مرتبط هسته ای» برجام مربوط است.
[12] - HWPP یک تأسیسات تولید آب سنگین است که بر مبنای اطلاعات طراحی آن که در تاریخ 25 ژانویه 2016 از سوی ایران در اختیار آژانس قرار گرفته است، ظرفیت اسمی 16 تن آب سنگین با درجه خلوص هسته ای در سال، و ظرفیت واقعی «حدود 20 تن» آب سنگین با درجه خلوص هسته ای در سال دارد. در نامه ای به تاریخ 12 ماه می 2017، آژانس درخواست کرده است که ایران حداکثر ظرفیت این تاسیسات را به آژانس اطلاع دهد.
[13] . GOV/2017/24. Para. 7.
[14] از جمله سلول های داغ در راکتور تحقیقاتی تهران و تاسیسات MIX و سلولهای شیلد شده که در مصوبه کمیسیون مشترک مورخ 14 ژانویه 2016 به آنها اشاره شده است ((INFCIRC/907
[15] به بند 17 همین گزارش مراجعه شود.
[16] - طبق برجام'سایت غنی سازی نطنز برای مدت 15 سال تنها مکان برای انجام همه فعالیتهای غنی سازی ایران شامل تحقیق و توسعه تحت پادمان' خواهد بود (بند 72).
[17] با در نظر گرفتن وزن اتمی استاندارد اورانیوم و فلوئورین
[18] شامل 77.8 کیلوگرم اورانیوم به شکل یو.اف.6 ؛ یک کیلوگرم به شکل یو.او.2 ، 5.5 کیلوگرم در مجتمع ها و میله های سوخت، 0.3 کیلوگرم به عنوان hold-up در خطوط فرآوری؛ و 3.8 کیلوگرم اورانیوم در ضایعات مایع و جامد.
[19] مطابق با مصوبات کمیسیون مشترک به تاریخ های 6 ژانویه و 18 دسامبر 2016 (INFCIRC/907)، و 10 ژانویه 2017 (INFCIRC/907/Add.1).