در ادامه مشروح اظهارات ایشان را از نظر می گذرانید:
احراز صلاحیت کاندیدای انتخابات مجلس خبرگان رهبری حاشیههای زیادی داشت. نظرتان درباره برگزاری آزمون کتبی برای احراز صلاحیت چیست؟
به هرحال شرط عضویت در مجلس خبرگان آنطوری که در قانون اساسی آمده اجتهاد است و بالاخره باید به یک نوعی احراز و کشف شود و این کشف هم طرق مختلفی دارد. من که در دوره های مختلف عضو بوده ام امتحانی ندادم، در آن زمان با بررسی هایی که کرده بودند، از افراد مورد وثوق سوال کرده و آن ها هم شهادت داده بودند. اصل قضیه، مبنای قانونی دارد. این ممکن است در شرایط گوناگون تفاوت کند و ممکن است بنابر مقتضیاتی که وجود دارد صورت و شکلش فرق کند، ولی اصلش وجود دارد.
ولی به هرحال همین بهانه ای شد که سید حسن خمینی تأیید صلاحیت نشود. نظرتان درباره این موضوع چیست؟ آیا بعدا اعضای مجلس خبرگان راجع به این اتفاق در گعده های دوستانه صحبتی کردند؟
علنی چیزی در بین خبرگان گفته نشد. ولی من شخصا مخالف بودم. چون حسن آقا از نظر علمی جایگاه شایستهای در قم دارد و او را به فضل و علم می شناسند و بعدا هم برخی از بزرگان به این مطلب اشاره داشته اند. هم از این جهت که او از بیت امام و یادگار حضرت امام(ره) است و این خودش نکته مهمی بود و منم شخصا با این رد صلاحیت مخالف بودم.
در این انتخابات اخیر آیت الله جنتی آخرین منتخب مردم تهران بود ولی ما دیدیم که به عنوان رئیس از سوی اعضای خبرگان انتخاب شد، در حالی که آیت الله هاشمی منتخب اول بود، آیا فکر نمی کنید که این انتخاب اعضای خبرگان برخلاف نظر مردم بوده است؟
این را می شود توجیه کرد به این ترتیب که آقای هاشمی منتخب اول مردم تهران بود. از نگاه مردم تهران آقای هاشمی نفر اول بود اما منتخب کل کشور که نبود. تقریبا هفتاد نفر دیگر از کل کشور انتخاب شده بودند و بهرحال نظرهای متفاوتی وجود دارد. البته من خودم به آقای هاشمی رأی دادم و بررسی نکردم که چه کسی رأی داده است و در انتخابات ریاست خبرگان جمعیت قابل توجهی هم به آقای هاشمی رأی دادند. بهه هرحال این دوره مجلس خبرگان یک جنب و جوشی به وجود آمده است و تأکید شده که فعال تر شود. نظر رهبری همین بوده است که در زمینه های مسائل کلی کشور بیشتر نظارت داشته باشند و نه اینکه دخالت کنند. نظر بر این است که مجلس خبرگان نسبت به مسائل کلی کشور و سیاست های رهبری فعال تر شود. بالاخره یکی از وظایف خبرگان تقویت رهبری و حفظ جایگاه رهبری است. از این جهت که مطالبات رهبری و سیاست های کلی رهبری از طریق مجلس خبرگان پیگیری بشود. این موضوع خوبی است به شرطی که با چیزهای دیگر قاطی نشود.
برخی از فعالیت محرمانه کمیته ای برای انتخاب رهبری سخن می گویند؟ شما در جریان آن هستید و اینکه آیا نظر این کمیته برای انتخاب رهبری نظر نهایی است؟
این موضوع از اول مطرح بوده است و در مجلس خبرگان بنا شد که مخفی باشد. خیلی وقت است و آن جا بحث شده که این مسئله تحقیق، بنا به مصالحی مکتوم بنا بماند. اگر نکته ای هم باشد نظر شرط و نهایی نیست و پیشنهاد است. این کمیته تحقیق وظیفه اش این است که در مورد افرادی را که شأنیت این جایگاه را داشته باشند، تحقیق و بررسی کند و اگر چنانچه به نتایجی رسیدند که مورد نظر باشد، انشاءالله که پیش نیاید دعا می کنم انشاءالله امام زمان پرچم این انقلاب و کشور را تحویل بگیرد ولی اگر خدایی ناکرده پیش آمد، از قبل بررسی شده باشد که بعد وارد صحن علنی مجلس خبرگان بشود همچون آنچه در گذشته رخ داد.
برخی منتقد میانگین سنی اعضای مجلس خبرگان هستند و همچنین عدم وجود زنان در مجلس خبرگان محل نقد و نظر مختلفی شده است، به نظر شما بهتر نیست تمهیدی برای این مسائل اندیشیده شود؟
الان اتفاقا تعداد جوانان در مجلس خبرگان بیشتر شده است. از نظر من حضور بانوان در مجلس خبرگان منعی ندارد. اگر چنانچه خانمی شرایطش را از نظر فقه و فقاهت داشته باشد و به درجه ای رسیده باشد و همچنین دیگر شرایط اعضای خبرگان را دارا باشد به نظر من منع قانونی ندارد و ما ماده ای نداریم که حضور زنان را برای عضویت در مجلس خبرگان منع کرده باشد.
احتمالا شما هم اخبار لغو عضویت سپنتا نیکنام را شنیده اید. نظر فقهی شما در این باره چیست؟
اقلیت های مذهبی از جمله مسیحیان و زرتشتیان و یهودیان در مجلس شورای اسلامی که حضور دارند. پس بنابراین معلوم می شود اگر مردم انتخابشان کردند اشکالی ندارد. اما واقعیت این است که در مورد راز و رمز آنجا و مسائلی که پیش آمده اطلاعی ندارم. ولی با توجه به این نکته که مجلس شورای اسلامی مهم تر از شورای شهر است که شاهدیم در مجلس حضور دارند و می توانند نماینده بفرستند. البته گفته اند چون در مجلس اقلیت ها فقط به کاندیدای خودشان رأی می دهند اما در شورای شهر اینگونه نیست و دلیل آورده اند که اکثریت شهر مسلمان هستند و بنابراین مناسب نیست که غیر مسلمان انتخاب شود. البته این مبنای قانونی ندارد چه اشکال دارد که مردم اعتماد کرده اند.
نظرتان درباره عملکرد آقای روحانی چیست؟ آیا ایشان تا الان موفق بوده است؟
من شخصا اعتقادم این است که آقای روحانی در حد توانش تا جایی که می توانست و شرایط اجازه می داد زحمت کشیده است. همین برجام خیلی مسئله مهمی بوده است. من دیدم که آقای حاج قاسم سلیمانی در نامه ای که به رهبری نوشتند از ریاست محترم جمهوری هم تشکر کردند. این چقدر خوب است که هرکسی را در جایگاه خودش ببینیم و امکاناتش را در نظر بگیریم. اگر نقدی هم داریم نقد کنیم اما تخریب و و تفرقه میان مردم به هیچ وجه مورد قبول نیست. بخصوص با توجه به شرایطی که امروز در منطقه وجود دارد.