تجلیل رهبر انقلاب از دایرة‌المعارف «المعجم فی فقه لغة القرآن و سرّ بلاغته»

"المعجم فی فقه لغة القرآن و سِرّ بلاغته"

با اشراف: استاد محمد واعظ‌زاده خراسانی

«المعجم فی فقه لغة القرآن و سرّ بلاغته» کتابی ۳۳ جلدی درباره لغات قرآن کریم، حاصل تلاش چندین ساله‌ی مرحوم آیت‌الله واعظ‌زاده خراسانی و جمعی از همکاران ایشان است که به زبان عربی نگاشته شده است.

تدوین کتابهایی در زمینه توضیح لغات قرآن مجید یکی از این تلاشهای مسلمانان در تاریخ اسلام است و سابقه‌ی آن به قرن اول هجری میرسد و جدیدترین و جامع‌ترین کتاب‌ها در زمینه‌ی شرح لغات قرآن کریم، کتاب «المعجم فی فقه لغة القرآن و سرّ بلاغته» است.

مؤلف در این کتاب لغات قرآن را به ترتیب حروف الفبا چینش کرده و شرح هر لغت را در چهار بخش ارائه میدهد. ابتدا توضیحی کوتاه پیرامون ساختار لغت و تعداد کاربرد آن در سوره‌های مختلف قرآن گزارش میکند. سپس معنای واژه در منابع لغوی – به ترتیب تاریخ تألیف- ارزیابی میشود. بعداز آن نظرات مفسران گوناگون –از صدر اسلام تا زمان معاصر- درباره آن واژه آورده میشود و سپس از وجه ادبی به تحلیل واژه و ریشه‌شناسی آن و تبیین معنای حقیقی و مجازی آن میپردازد و در بخش آخر که مهم‌ترین بخش است کاربردهای قرآنی آن واژه براساس تدبر و تحلیل اطلاعات توسط نویسنده به خواننده ارائه میشود.

بدین سان پژوهنده قرآنی پس از اطلاعات لغوی، تفسیری و ادبی که به دست می‌آورد اولاً از مراجعه به سایر کتابهای لغت بی‌نیاز میشود و ثانیاً با بهره‌وری از تحلیل مؤلفان در کتاب، میتواند معنایی دقیق از واژه کسب کند و در راه تدبر قرآنی از آن بهره ببرد.

در واقع این کتاب فراتر از یک کتاب لغت و به نوعی مجموعه‌ای از معارف قرآنی است لذا به همین سبب عنوان « الموسوعة القرآنیّة الکبرى» به پیشنهاد حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به عنوان این کتاب افزوده شده است. این کتاب در ۳۳ جلد توسط بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی و تحت اشراف آیت‌الله واعظ‌زاده خراسانی چاپ شده است.