کالاهای فرهنگی کالاهای استراتژیک هستند

به گزارش خبرگزاری برنا ؛ وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در آیین اختتامیه سومین جایزه فیروزه با اشاره به اهمیت کالاهای فرهنگی و برپایی جشنواره فیروزه گفت: جایزه فیروزه شامل کالاهایی هستند که پیوستگی بیشتری با فرهنگ دارند و ارتباط آن‌ها با فرهنگ بیشتر و پیوسته‌تر است.

وی با بیان اینکه کالای فرهنگی از زاویه‌های مختلف مهم هستند، گفت: نخستین ویژگی کالاهای فرهنگی این است که استراتژیک هستند و تعبیرهای مختلف دراین زمینه وجود دارد، یکی از تعبیر‌ها این است که کالاهای فرنگی اثرات دراز مدت دارند و کالاهایی هستند که آثار کوتاه مدتی دارنکد و زائل می‌شود اما استراتژیک در درازمدت تاثیر می‌گذارد.

وی ادامه داد: کالاهای فرهنگی، کالاهایی استراتژیک هستند که تاثیرات درازمدت دارند؛ ما دو ساعت فیلم می‌بینیم، یک کتاب می‌خوانیم و فرزند ما چند ساعت با اسباب بازی بازی می‌کند اما آثار آن چند ساعت نیست بلکه آثار آن برای سال‌ها یا پایان عمر با فرد باقی می‌ماند، بنابراین کالاهای فرهنگی کالای استراتژیک هستند چون تاثیر آن‌ها، زمان مصرف شده نیست و زمان پایداری برای تاثیرات ایجاد می‌کنند.

صالحی با بیان اینکه اگر کالای استراتژیک قطع شود، تاثیرات بسیار مخربی بر جامعه می‌گذارد، عنوان کرد: کسی که کتاب نخواند، فیلم نبیند و موسیقی نشوند یا بچه‌ای که بازی نکند، سلامت جسمی، روحی و روانی او در معرض خطر است و قطع آن به معنای قطع یک بعد مهم از ابعاد وجودی فرد است.

وی یادآور شد: برخی کالا‌ها اگر مصرف نشوند آثاری دارند اما بنیان را برهم نمی‌زنند، کالاهای فرهنگی استراتژیک هستند چون اگر مصرف نشوند بنیان انسانیت را به هم می‌زنند و فرو می‌پاشند، بنابراین کالاهای فرهنگی کالاهای استراتژیک هستند.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به مولفه‌ای دیگر از کالای استراتژیک، یادآور شد: کالایی استراتژیِک است که اگر از بیرون به داخل کشور وارد کنیم استقلال ما را خطر می‌اندازد، به عنوان مثال مواد اصلی غذایی را با این تعریف استراتژیک می‌دانیم زیرا اگر در موادغذایی وابستگی وجود داشته باشد، استقلال ملی به خطر می‌افتد.

وی با بیان اینکه یک جامعه نباید فقط به غذا به معنای گندم حساس باشد، بلکه به کالای فرهنگی هم باید به همین میزان حساس باشد افزود: اگر در کالای فرهنگی شامل فیلم، اسباب بازی و کتاب، وابسته به واردات باشیم، استقلال ملی ما در خطر است، به همین دلیل ویژگی اصلی کالاهای فرهنگی این است که یک کالای استراتژیک برای جامعه است و اگر درک درستی از این مفهوم داشته باشیم سرمایه گذاری ما در حوزه کالاهای فرهنگی ارتقا پیدا می‌کند.

صالحی درباره ویژگی دوم کالاهای فرهنگی توضیح داد: کالاهای فرهنگی، کالاهایی دیپلماسی هستند و بخش زیادی از دیپلماسی رسمی بر عهده دیپلماسی عمومی است و بخش زیادی از دیپلماسی عمومی بر عهده دیپلماسی فرهنگی است و کالاهای فرهنگی مهم‌ترین نکته ارتباطی دیپلماسی فرهنگی و عمومی است.

وی ادامه داد: از طریق کالاهای فرهنگی دیپلماسی فرهنگی و عمومی حرکت می‌کند، در اطراف خود شاهد این موضوع هستیم که کالاهای فرهنگی ابتدا غربی و به مرور کشورهایی که به دیپلماسی فرهنگی و عمومی از طریق توجه به مراودات عمومی عمل کرده‌اند مثل کره جنوبی با ساخت فیلم‌ها سریال‌ها، ترکیه با ساخت بیش از ۱۰۰ سریال در ۱۰ سال اخیر و ارسال آن‌ها به ۷۰ کشور دنیا، توانسته‌اند با دیپلماسی فرهنگی و هنری، تاثیرگذاری را برای فضای پیرامونی افزایش می‌دهند و ازاین طریق نفوذ می‌کند.

وی با بیان اینکه ویژگی سوم کالاهای فرهنگی، اقتصادی بودن آن‌ها است، تاکید کرد: کالاهای فرهنگی صرفا کالای هزینه بر نیستند بلکه درآمدآفرین و ارزش افزوده آفرین هستند، است این تصویر و تصور که کالاهای فرهنگی فقط کالاهای امدادخواه هستند، تصویر کاملا نادرست و اشتباهی است.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، یادآور شد: فعالان این حوزه نشان دادند که می‌توان با ایده و خلاقیت کالای فرهنگی را به یک فعالیت درآمدزا و سودآفرین تبدیل کرد، اصولا پایه اقتصاد مقاومتی بر روی کالاهای فرهنگی است.

صالحی با بیان اینکه کالاهای فرهنگی به توسعه کسب و کار در حوزه اقتصاد مقاومتی کمک می‌کند، عنوان کرد: اگر به اقتصاد مقاومتی فکر می‌کنیم با‌‌ همان مولفه‌هایی که در تفسیر اقتصاد مقاومتی مطرح شده و یک بخش آن درآمدزایی و خلاقیت دارد، بیشترین حوزه‌ای که خلاقیت و درآمدزایی دارد، حوزه کالای فرهنگی است، حوزه‌ای که با سرمایه‌ای اندک و ارزش افزوده‌ای بالا‌تر را تحویل می‌دهد. بنابراین کالاهای فرهنگی را باید جدی بگیریم، چون کالای استراتژیک و دیپلماسی هستند و کالایی اقتصادی به شمار می‌آیند که با الگوی اقتصاد مقاومتی متناسب هستند.

وی با اشاره به پیشینه جایزه فیروزه گفت: زمانی که در معاونت فرهنگی بودم، برگزاری اینجایزه مطرح بحث شد و با این نگاه کار را دنبال کردیم که کالای فرهنگی را باید جدی‌تر بگیریم، زیرا فرهنگ‌ها اگرچه پایه‌های زیرین مثل باور‌ها، ارزش‌ها و نگرش‌ها را در بر می‌گیرد، اما تبادل آن از طریق کالاهای فرهنگی است، زیرا این کالا‌ها هستند که باورهت، ارزش‌ها و نگرش‌ها را جابجا می‌کنند.

صالحی درباره افزوده شدن بخش هدایای فرهنگی به جایزه فیروزه نیز گفت: امسال به بخش‌ها، هدایای فرهنگی افزوده شده است، زیرا یکی از کالاهای پرکابرد و پرصرف این هدایا هستند، هدایایی که می‌توانند با قیمت‌های مناسب‌تر و مرتبط با حوزه‌های ایرانی اسلامی تولید شوند.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره اثرات جایزه فیروزه نیز توضیح داد: اینجایزه تاکنون دستاوردهای حداقلی را داشته است، اینکه به نوعی فرصتی برای داوری کار‌ها ایجاد کرده است و این فرصت نوعی بانک اطلاعاتی است که در حوزه‌های داوری در طول این سه سال کارهای بر‌تر یا با خلاقیت‌های بیشتر دیده شدند.

به گفته وی، این جایزه، نوعی فرصت‌سازی است تا روند امور در کالاهای فرهنگی از ارزیابی و رصد به دور نماند و این حداقل کاری که در جشنواره‌ها انجام می‌شود این است که در جریان آن‌ها، به دیده شدن کالا‌ها و اتفاق‌های خوب کمک می‌شود، از سوی دیگر فرصت ارتباطی بین مجموعه‌ها و مصرف کنندگان، همچنین فرصت تعامل بین دست اندرکاران این حوزه ایجاد کرده است.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، با بیان اینکه تاکنون فرصتی برای ارتباط با سازمان‌ها و نهادهای مرتبط با این حوزه پیش نیامده بود، گفت: به بهانه جایزه فیروزه اکنون سازمان‌ها نهادهای مختلف در کنار هم قرار گرفته‌اند و فرصتی برای تعملات این حوزه است تا تمرکز بیشتر و بهتری برای حفاظت از هویت ایرانی اسلامی داشته باشیم و کالاهای این حوزه را حفظ کنیم.

وی در بخش پایانی صحبت‌های خود با بیان اینکه کالاهای فرهنگی علاوه بر اینکه باید از سوی دولت حمایت شود، مردم نیز باید از آن حمایت کنند، یادآور شد: صنایع دیگر اغلب متولی دارد اما صنایع فرهنگی اگرچه چندین مجموعه با آن درگیر هستند، اما مسئول و متولی روشنی ندارد و در این زمینه معتقدم حداقل چند وزارتخانه مثل وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت اقتصاد و دارایی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به همراه پاره‌ای از مجموعه‌های دیگر مجموعه‌ای فرادستگاهی تشکیل دهند تا حمایت و نظارت لازم را انجام دهند.

صالحی یادآور شد: به شکل سنتی تعریفی که از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ارائه می‌شود، وزارتی ممیزی و نظارتی است در حالی که نباید اینگونه باشد بلکه در حوزه سیاستگذاری و حمایت فرهنگ باید مسئولیت محوری داشته باشد و نباید این وزارتخانه را به یک وزارت نظارتی تقلیل دهیم. در این زمینه دولت باید تکلیف خود را با صنایع فرهنگی تعیین کند.

وی با بیان اینکه در کالاهای فرهنگی نکته اهمیت دارد، گفت: ویژگی خلاقیت و نو‌پردازی؛ یکی از این ویژگی‌ها است زیرا عنصر خلاقیت در کالاهای فرهنگی بسیار مهم است تا بتواند با کالاهای دیگر رقابت کند، نکته دوم برندسازی است؛ اینکه تولیدکننده بتواند به شکل شبکه‌ای برای خود نام و برند درست کند. به گفته وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، عنصر سوم و چهارم نیز تبلیغات، پیوستگی، یادگیری و مهارت است و عنصر پنجم استفاده از سرمایه معنوی بومی است که در هویت ریشه دارد. به همین دلیل معتقدم این ۵ ضلع تولید کالای فرهنگی هستند و بالای آن بخش پژوهش و مشاوره است.

وی یادآور شد: این موضوع یعنی مجموعه‌ها را حمایت کنند و با ارائه مشاوره در حوزه بازاریابی و تبلیعات آن‌ها را برای کار در حوزه‌های مختلف هدایت کنند و در این میان این اضلاع و نظام بالاسری می‌تواند حوزه کالای فرهنگی را در بخش مردمی جدی‌تر دنبال کند.