هفته سرنوشت‌ساز توافق هسته‌ای

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری برنا، به نوشته روزنانه وال استریت ژورنال، انتظار می‌رود دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا هفته جاری، بر موضع شناخته شده خود مبنی بر اینکه توافق هسته‌ای به نفع آمریکا نیست، دوباره تاکید کند. از آن مهم‌تر، ترامپ در روزهای آینده فرصت دارد از تمدید لغو تحریم‌های ایران خودداری کند که به خروج واشنگتن از این توافق منجر خواهد شد.

برای ماندن در توافق هسته‌ای، ترامپ باید همانند دفعات قبلی با رفع تحریم‌های آمریکا علیه ایران موافقت کند، چراکه ایران پذیرفت در ازاء لغو تحریم‌های سازمان ملل، آمریکا و دیگر کشورها برنامه هسته‌ای‌اش را محدود کند.

اما اعتراض‌های اخیر در ایران با حمایت‌ ترامپ از معترضان، بر این بلاتکلیفی افزوده است.

ترامپ می‌تواند از این اعتراض‌ها به عنوان اساسی برای خودداری از تمدید لغو تحریم‌ها بهره ببرد یا اینکه، دستور لغو تحریم‌ها را امضا کند و در عین حال گام‌های دیگری برای مجازات ایران بردارد.

بسیاری از مشاوران دونالد ترامپ با اینکه منتقد توافق هسته‌ای هستند از وی خواسته‌اند تا در توافق بماند و به طور همزمان به دنبال راه‌های دیگری برای اعمال فشار بر ایران به دلیل آنچه واشنگتن فعالیت بی‌ثبات کننده تهران در منطقه می خواند، باشد. رکس تیلرسون وزیر امور خارجه و جیمز متیس، وزیر دفاع آمریکا از جمله مقامات دولتی هستند که به طور علنی چنین رویکردی را اتخاذ کرده‌اند.

تیلرسون در گفت‌وگو با شبکه سی‌ان‌ان اظهار کرد: احتمال دارد ترامپ همزمان با رسیدن این ضرب‌الاجل‌ها تحریم‌های جدید و غیرمرتبط  را توافق هسته‌ای علیه ایران اعلام کند. دیگر مشاوران نیز گفته‌اند که انتظار می‌رود ترامپ لغو تحریم‌ها را تمدید کند اما مطمئن نیستند که دقیقا او چه تصمیمی خواهد گرفت.

ترامپ در ماه اکتبر تهدید کرد که از توافق هسته‌ای خارج خواهد شد؛ مگر اینکه کنگره و متحدان اروپایی راهی برای رسیدگی به برنامه موشکی بالستیک ایران بیابند و تضمین کنند که محدودیت‌های هسته‌ای ایران پس از انقضای توافق در سال‌های آینده نیز ادامه می یابد. رئیس‌جمهور آمریکا از آن زمان تا کنون، با قانونگذاران کشورش و مقامات اروپایی برای افزودن اصلاحیه‌ای به قانون آمریکا مصوب 2015 که به کنگره اجازه نظارت بر توافق هسته‌ای را می دهد، رایزنی‌هایی کرده است.

این گفت‌وگوها پیرامون راه‌هایی برای وضع تحریم علیه ایران به دلیل برنامه موشکی‌اش و کاهش تعداد دفعاتی که رئیس‌جمهور باید پایبندی ایران را تایید کند، بوده است تا رئیس‌جمهور در نهایت یک یا دو بار در سال مجبور به این تایید باشد.

مقامات نیز در حال رایزنی درباره چگونگی و زمان وضع مجدد تحریم‌ها در صورت انجام برخی فعالیت‌های هسته‌ای خاص از سوی تهران است.

مقامات گفته‌اند که تا کنون پیش‌نویس‌های متعددی تهیه شده اما هیچ طرح نهایی به دست نیامده است و این مذاکرات احتمالا پیش از ضرب‌الاجل ترامپ برای تصمیم‌گیری درباره تمدید لغو تحریم های ایران به نتیجه نخواهد رسید.

بازیگران کلیدی در این رایزنی‌ها، سناتور باب کورکر، رئیس کمیته روابط خارجی سنا، سناتور بن کاردین، عضو ارشد دموکرات این کمیته و سناتور تام کاتن، مشاور پارلمانی ترامپ در امور سیاست خارجی هستند.

یک دستیار کنگره که از این موضوع مطلع است، گفت که این قانون برای رسیدن به مرحله امضا و تصویب راهی طولانی در پیش دارد.

اما مقامات اروپایی گفته‌اند که به توافق هسته‌ای متعهد باقی خواهند ماند، چه آمریکا از توافق خارج شود و چه در آن باقی بماند. با این حال، هر اقدامی از سوی آمریکا برای وضع مجدد تحریم‌ها به معنی مشکلاتی برای شرکت‌های اروپایی و احتمال مجازات به دلیل تجارت با ایران است.

مارک دوبوویتز، مدیر اجرایی بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها در این‌باره گفت: مساله این نیست که دیپلمات‌ها در پاریس، برلین، رم یا بروکسل چه می‌کنند، مهم این است که شرکت‌های تجاری فرانسوی، آلمانی، بلژیکی یا ایتالیایی چه کاری در پاسخ به اقدامات آمریکا انجام خواهند داد.