انتقاد حدادعادل از مغفول ماندن کلیدواژه‌های فرهنگی رهبر انقلاب

به گزارش گروه روی خط رسانه‌های خبرگزاری برنا؛ غلامعلی حدادعادل، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، صبح امروز (یکشنبه ۲۰ اسفندماه) در آئین اختتامیه نخستین جشنواره کتاب سال سبک زندگی که به همت دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران در حال برگزاری است، گفت: موضوع سبک زندگی اسلامی اگرچه قدیمی است، اما عنوان جدیدی است.

وی افزود: نخستین‌بار به صورت رسمی در سال ۹۱ این موضوع از سوی مقام معظم رهبری مطرح شد؛ البته قبل از آن در کتاب‌های علوم اجتماعی و در بعضی محافل این مسئله مطرح بود، اما از جایگاه نظام جمهوری اسلامی، سبک زندگی عنوان جدیدی است.

حدادعادل تصریح کرد: مردم ما صدها سال با فرهنگ اسلامی زندگی می‌کردند، اما کسی نمی‌گفت این کاری که ما می‌کنیم، نوعی فرهنگ اسلامی است. توجه به سبک زندگی همیشه مستلزم نوع خاصی از آگاهی است. درواقع سبک، معرفت درجه دوم است.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی با ذکر مثالی توضیح داد: ممکن است شاعری سال‌ها شعر بگوید ولی خودش سبک خودش را نشناسد، در حالی که کاملاً صاحب سبک بوده است. سبک زندگی اسلامی ایرانی، موضوع مغفولی است؛ از روزی که این موضوع توسط رهبری مطرح شد، به اندازه کافی از سوی نظام، مسئولان و مردم ما به آن توجه نشد و این موضوع در حاشیه مانده است.

وی ادامه داد: سبک زندگی اسلامی می‌تواند رابطه ما را با خودمان، با دیگران، با طبیعت و با خدا، توصیف، تنظیم و ترسیم کند؛ زندگی ما در رابطه‌ای که با غیرِ خودمان داریم، قابل شناسایی است؛ اینکه ما نسبت به خودمان و دیگران چه وظایفی داریم و دیگران نسبت به ما چه وظایفی دارند؟

حدادعادل اضافه کرد: اینکه پدران ما اگر یک تکه نان در پیاده‌راهی می‌دیدند، آن را برمی‌داشتند، می‌بوسیدند و روی یک پارچه‌ای می‌گذاشتند تا کسی به آن پا نزند، نشانه‌ای از احترام به طبیعت بود. درواقع سبک زندگی اسلامی روی همه‌چیز اثر می‌گذارد و واقعاً مانند هوا است که همه به آن محتاجند.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی از اینکه به گفته او پیشتر نوعی قناعت در زندگی ایرانی‌ها وجود داشت اما امروزه ایرانی‌ها همه حریصانه می‌خواهند زودتر پولدار شوند؛ آن هم با کار کردن کمتر، به عنوان نشانه یک تغییر منفی در سبک زندگی اسلامی ـ ایرانی نام برد و از آن انتقاد کرد.

وی ادامه داد: سبک زندگی مستقل برای هر کشوری، بارزترین جلوه‌ی استقلال آن کشور است؛ یعنی اگر ملتی حقیقتاً پایبند به استقلال باشند، این استقلال با رعایت سبک زندگی مستقل به اثبات می‌رسد؛ اگر ملتی دائم از خودش بد بگوید و از خودش خجالت بکشد، معلوم است که استقلال ندارد.

رئیس بنیاد سعدی با اشاره به کلید واژه دیگری که از سوی مقام معظم رهبری مطرح شد و البته به گفته او بیشتر در حد شعار ماند و مظلوم واقع شد، گفت: امروز هرکس که به استقلال ایران علاقه‌مند است، تصدیق می‌کند که اقتصاد مقاومتی بهترین راه مقاومت اقتصادی است. جنگ اقتصادی یک رکن مهم در جنگ نرم دشمن برای براندازی ماست، اما باید بدانیم که محقق شدن اقتصاد مقاومتی، بدون محقق شدن سبک زندگی اسلامی ممکن نیست.

حدادعادل اظهار داشت: متأسفانه به همان اندازه که اقتصاد مقاومتی در حاشیه است، سبک زندگی اسلامی هم در حاشیه است. آیا می‌شود ما سبکی فرنگی داشته باشیم و بخواهیم اقتصاد مقاومتی هم داشته باشیم؟!

وی با اشاره به هشدار دیگری که در سال‌های اخیر از سوی مقام معظم رهبری مطرح شد، گفت: رهبری فردایِ روزی که برجام امضا شد، خطر «نفوذ» را متذکر شدند. من فکر می‌کنم هیچ بستری بیشتر از سبک زندگی، نمی‌تواند زمینه نفوذ را فراهم کند؛ ملتی که سبک زندگی خودش را از دست بدهد، اصلاً حساسیت خودش را در برابر نفوذ از دست می‌دهد.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تأکید کرد: در این چند سال موضوع سبک زندگی اسلامی- ایرانی به گفتمانی مسلط مبدل نشده است؛ واقعاً چند کار جدی منتهی به عمل و تحول‌آفرین در مسیر سبک زندگی اسلامی در این چند سال انجام شده است؟ به نظر من، به جای نوحه و تأسف بر سبک زندگی اسلامی، ما باید از خودمان بپرسیم که چه باید کرد تا سبک زندگی اسلامی محقق شود؟

حدادعادل پیشنهاد کرد که به جای کلی‌گویی در موضوع سبک زندگی، به مصادیق توجه شود و گفت: آیا برگزاری مجالس پرهزینه و صرف ۱۰۰ میلیون تومان برای یک شب عروسی، با سبک زندگی اسلامی- ایرانی منطبق است؟ باید فهرست بلندبالایی از بایدها و نبایدها در موضوع سبک زندگی اسلامی تنظیم شود و در این مسیر ما نباید به سنت اجتماعی خودمان بی‌اعتنا باشیم.

وی با اشاره به اینکه ملت ایران قرن‌ها سبک زندگی اسلامی داشته اما از آن صحبت نمی‌کرده، کتاب‌های اخلاقی و ادبی را نمونه‌هایی بارز از آثاری که به این مسئله توجه جدی داشته‌اند، برشمرد و افزود: به نظرم جا دارد محقق و پژوهشگری بیاید و گلستان سعدی را از لحاظ سبک زندگی اسلامی بررسی و مشخص کند که مفاهیمی مانند قناعت، حرص و ... که در این اثر به آنها پرداخته شده است، چه جایگاهی در سبک زندگی اسلامی داشته‌اند؟ معتقدم همه امکانات باید برای حفظ، احیاء و گسترش سبک زندگی اسلامی به کار گرفته شود.

در این مراسم همچنین پیام آیت‌الله حسین مظاهری، از مراجع تقلید و رئیس حوزه علمیه اصفهان، به نخستین جشنواره کتاب سال سبک زندگی قرائت شد که در آن وی این جشنواره را که با هدف ترویج گفتمان حیات طیبه طراحی و اجرا شده است، حرکتی شایسته تقدیر عنوان و تأکید کرده بود توجه و اهتمام به مسئله سبک زندگی اسلامی با منطق قرآنی حیات طیبه باید جزو نیازهای ضروری و دارای اولویت ما در جامعه اسلامی تلقی شود.

در این پیام پرداختن به موضوع سبک زندگی در سطوح مختلف تعلیمی و تربیتی، مورد توجه قرار گرفته و تأکید شده بود: باید از ظرفیت فضای مجازی با برنامه‌ریزی و هنرمندی استفاده شود. در این مسیر، رسالت همه فعالان عرصه فرهنگ، بسیار خطیر و بااهمیت و در عین حال ظریف و شکننده است و باید در این ساحت و میدان جهادآمیز حرکت کنند. جشنواره کتاب سال سبک زندگی برای پیشبرد این هدف متعالی، جایگاهی سازنده دارد.

همچنین شیخ‌الاسلامی، دبیر علمی نخستین جشنواره کتاب سال سبک زندگی، در سخنانی در این همایش با اشاره به اینکه دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم از حدود پنج، شش سال قبل رویکرد مسئله‌محوری را وجهه همت خود قرار داده، یکی از حوزه‌های خاص در این رویکردها را مسئله سبک زندگی عنوان و هدف از برگزاری جشنواره یاد شده را تقدیر از مجموعه کتاب‌های تولید شده در حوزه سبک زندگی اعلام کرد.

به گفته شیخ‌الاسلامی، در نخستین دوره این جشنواره ۱۰۲۸ عنوان کتاب منتشر شده از سال ۱۳۹۱ تاکنون که به دبیرخانه جشنواره واصل شده است، مورد ارزیابی قرار گرفت و قرار است در سال آینده بخش مقالات، پایان‌نامه‌ها و پژوهش‌های برتر هم به این جشنواره اضافه شود.

منبع: مهر