شهرستان فاروج ؛ پایتخت آجیل

به گزارش خبرنگار خبرگزاری برنا ؛ شهرستان فاروج در شرق استان خراسان شمالی قرارگرفته و از شمال به شهر باجگیران، از جنوب به شهرستان اسفراین، از غرب به شهرستان شیروان و از شرق به قوچان در استان خراسان رضوی منتهی می‌شود. این شهرستان با مساحت حدود 1736 کیلومترمربع دارای 2 شهر، 2 بخش، 5 دهستان و 77 آبادی است. جمعیت شهرستان فاروج در سال 1390 بالغ‌بر 52364 نفر برآورد گردیده است.

جغرافیای طبیعی شهرستان فاروج:

شهرستان فاروج  در درۀ رود اترک بین رشته‌کوه‌های کپه داغ در شمال و آلاداغ در جنوب شکل‌گرفته است. آب‌وهوای این منطقه در تابستان‌ها معتدل و در زمستان‌ها بسیار سرد است. به دلیل وجود منابع آب کافی، ازجمله رودخانه اترک، کشاورزی در منطقه رونق دارد و شهرستان فاروج به یکی از مراکز مهم تولید غلات روغنی و انواع آجیل تبدیل‌شده است. کوه شاه ­جهان با ارتفاع 3051 متر به‌عنوان بلندترین قلۀ خراسان شمالی در جنوب شهرستان فاروج قرار دارد.

پیشینه تاریخی فاروج:

به‌طورکلی شرایط زیست‌محیطی و اقلیمی شهرستان  فاروج برای ایجاد مراکز سکونتی بسیار مناسب است و ازآنجاکه شواهدی مبنی بر بروز تغییرات اساسی مورفولوژیکی و هیدرولوژیکی در درۀ رود اترک وجود ندارد، احتمالاً این وضعیت در دوره باستان نیز وجود داشته است. پراکندگی فراوان تپه‌ها، محوطه‌های و ابنیۀ باستانی در بخشهای مختلف این شهرستان از دورۀ پیش‌ازتاریخ تا دورۀ اسلامی گواه این مدعا است. تپه یام به‌عنوان یکی از کهن‌ترین و گسترده‌ترین استقرار گاه‌های باستانی خراسان شمالی نشان‌دهندۀ شکوفایی منطقه در دوران پیش‌ازتاریخ است. وجود مراکز سکونتی و قلعه‌های نظامی- تجاری دورۀ اشکانی و ساسانی در این شهرستان، از قبیل محوطۀ وسیع ویران شهر حاکی از حضور فعال اقوام اشکانی و ساسانی در پهنۀ این شهرستان است.

تپه یام

شماره ثبت در فهرست آثار ملی:16586

موقعیت:شهرستان فاروج، روستای یام

تپه یام بزرگ‌ترین محوطه شناسایی‌شده در دره رود اترک علیا در خراسان شمالی است که آثار چندین هزاره استقرار، از دوره پیش‌ازتاریخ تا دوره اسلامی را در خود جای‌داده است.کاوش‌های علمی گروه باستان‌شناسی دانشگاه تورین ایتالیا در این تپه نشان‌دهنده شباهت فراوان فرهنگ‌های این منطقه بافرهنگ‌های پیشرفته دورۀ مس و سنگ و مفرغ در آسیای مرکزی است.

قلعه تاریخی علی‌آباد

شماره ثبت در فهرست آثار ملی: 12083

موقعیت: شهرستان فاروج، روستای یام

قلعه علی‌آباد یکی از قلاعی است که در دورۀ صفوی برای ایستادگی در برابر اقوام مهاجم ساخته‌شده و با توجه به ناامنی منطقه همچنان تا اواخر دوره قاجار مورداستفاده بوده است. این قلعه پلان مستطیلی دارد و با برج و بارو و خندق بزرگی مستحکم سازی شده است. این قلعه دو دروازه در وسط حصار شمالی و جنوبی، چهار برج در گوشه‌ها و دو برج  در وسط حصار شرقی و غربی دارد.

آرامگاه بابا و بی‌بی

شماره ثبت در فهرست آثار ملی: 5945

موقعیت: شهرستان فاروج، روستای استاد

زیارتگاه بابا و بی‌بی از آثار تاریخی دوره تیموری در شهرستان فاروج است. این بنا متشکل از دو اتاق در ضلع شمالی و جنوبی و یک ایوان بزرگ با پوشش قوسی در ضلع شرقی است. در داخل هر اتاق قبری وجود دارد که بر روی آن‌یک صندوقچه چوبی منبت‌کاری شده با نقوش گیاهی و کتیبه‌هایی به خط ثلث وجود دارد. سقف اتاقی که مرقد بابا حسین در آن قرارگرفته با گنبد رُک و عرق چینی در زیرپوشش یافته و پوستۀ خارجی گنبد روکشی از جنس ورق گالوانیزه دارد.

حمام قدیمی روستای استاد

موقعیت: شهرستان فاروج، روستای استاد

نمونه‌ای از حمام‌های دورۀ قاجار- پهلوی در شهرستان فاروج است که به‌صورت زیرزمینی با مصالح سنگ و ساروج ساخته‌شده است. طرح کلی حمام از یک راهروی ورودی، یک سرسینه با پلان هشت‌ضلعی، گرم‌خانه و مخازن آب تشکیل‌شده است. سقف حمام پوشش گنبدی دارد و در وسط گنبدها روزنه‌ای جهت ورود نور به حمام تعبیه‌شده است.

مسجد جامع استاد

شماره ثبت در فهرست آثار ملی: 18739

موقعیت: شهرستان فاروج، روستای استاد

مسجد جامع استاد از آثار مذهبی-تاریخی شهرستان فاروج است که به دلیل انجام تعمیرات فراوان تاریخ دقیق ساخت آن معلوم نیست. این مسجد از نوع مساجد شبستانی ساده است و پلان آن متشکل از یک مستطیل است که در وسط آن ستون‌های چهارگوش بزرگی به قطر 2 متر وجود دارد. این ستون‌ها در قسمت بالا به‌وسیلۀ قوس‌های جناقی کند که فشار حاصل از سقف را به پایه‌ها منتقل می‌کنند به هم ارتباط یافته است.