هزار جرعه ناخورده در رگ تاک است!

مهندس پرویز شهریاری در عرصه روزنامه نگاری، ادبیات، ریاضی و اندیشه سیاسی و مترجمی در تاریخ معاصر کرمان بی همتا است. او در نوشتن، سخن گفتن و تعلیم دادن همیشه اندیشه ای در سر داشت و آن را در نبرد با جهل و خرافات و خدمت به محرومان به کار می گرفت. قلم او هرگز از خدمت به محرومان سر برنتافت و هر جا که سخن و کلامی در خدمت به زحمت کشان می شنید آن را تکرار و زمزمه می کرد تا ورد زبان ها شود و هر جا که مطلبی در راستای رشد افکار علمی جوانان می یافت ترجمه می کرد. او فقر و نابرابری را از کودکی به طور عینی لمس کرده بود و لذا با همه وجود از ستمگران نفرت داشت. کرمانی ها صداقت و اخلاق نیک او را می شناسند و از او به نیکی یاد می کنند.

شهریاری کار روزنامه نگاری را زمانی شروع کرد که ضرورت آن را درک کرده بود و قصدش هرگز کسب درآمد و شهرت نبود. قصد و هدف او تماس با مخاطب و آگاه سازی بوده است. او کار را با دشواری های فراوان تا زمان مرگ انجام داد. هنوز هم مجله های چیستا بهترین نوع نشریه برای مطالعه هست. از بهار سال 1327 هم زمان با تغییر جامعه افکار او دگرگون شد و سعی کرد جوانان را در شناخت واقعیت ها هدایت کند. مطالعه را از تاریخ آغاز کرد و با فراگیری زبان سعی کرد با ترجمه افکار نو را به جامعه تزریق کند خیلی زود از قصه نوشتن فاصله گرفت و به تاریخ پرداخت.

باور داشت که تاریخ متحرک است و تغییرات در زمینه های اجتماعی باید با مبارزه انجام شود و نو جای کهنه را بگیرد. این اندیشه مورد پسند طبقات حاکم نبود و لذا طعم زندان را چشید. شهریاری هرگز رسالت خود را در آموزش فراموش نکرد و سعی می کرد برای آسان یادگیری آنها بنویسد. او برخلاف گروهی اسم و رسم دار که متاسفانه امروز هم وجود دارند قصد شهرت و کسب درآمد نداشت تا کتاب های تستی بنویسد. او ریاضی را علم می دانست. بسیاری از دبیران دبیرستان ها که دلسوز بودند در کلاس سفارش می کردند که کتاب های شهریاری را بخوانید. برای اولین مرتبه او فلسفه ریاضی را مطرح کرد و سخت باور داشت که هیچ گونه علم و هنر غیرتجربی وجود ندارد حتی ریاضی که دانش آموزان فکر می کردند ذهنی است تجربی است و ریشه در طبیعت دارد. این ادعا در زمانی که دکتر آریان پور و دکتر خوئی آن را در دانشگاه تایید می کردند باعث آغاز یک حرکت شد و گروهی به مطالعه تاریخ ریاضی پرداختند. او طغیان رود نیل و حفر قنات ها را که باید با محاسبه انجام شود مثال می زد او آغاز پیدایش ریاضی را برای عمل انسان ها می دانست و تاکید کرد که تجربه ذهنی و حالت انتزاعی ریاضیات زمانی مفید است که تجربه آن به کار آید و در عمل قابل استفاده باشد و اگر کسی ریاضی را می خواهد بدون عمل و پراتیک فرا گیرد در واقع خود را هدر می دهد. کاری که در کشور ما بسیاری  انجام داده و مطالبی را یاد گرفته اند که فقط برای بحث های بی سر و ته به درد می خورد و هرگز مشکلی در جامعه را حل نمی کند.

شهریاری با همه وجود به ایران عشق می ورزید اما تعصب نداشت و این عشق را هرگز به شونیسم تبدیل نکرد. او از هر بیگانه بیزار بود و زمانی که خاطره برخورد متجاوزین عرب را به مردم خوارزم بیان می کرد که دانشمندان را سربریدند و با سوادها را زبان بریدند تا نتوانند آموخته های خود را منتقل کنند، برافروخته می شد. او می دانست که شکست ایرانیان در مقابل متجاوزین همیشه ریشه در فساد قدرت حاکم داردکه بیسوادها بر کشور حکومت کردند.

و اگر روشنفکرانی چون فردوسی و ناصر خسرو ... نبودند زبان فارسی هم نابود می شد. پرویز شهریاری در رفتار با دانش آموزان نیز نمونه بود و سعی می کرد دانش آموز را به ضرورت آگاهی آشنا سازد. او طریق یادگرفتن را می آموخت و می دانست دانش آموز خود راه خود را می یابد.

این ستاره هم که متعلق به کرمان است فرو افتاد.

او به تکامل علم باور داشت و روند رشد علم ریاضی را از آغاز دنبال کرد. او باور داشت که هندسه اقلیدسی قرن ها حرف اول را می زد و دانشمندان با رشد ابزار تولید و شناخت انسانها فهمیدند که این هندسه نمی تواند پاسخ همه مشکلات باشد. بشر حتی بر وجود خط راست هم شک کرد و به درستی می گفت وقتی انسان روی کره خاکی زندگی می کند خط مستقیم نمی توان کشید اما این به آن معنی نیست که همه نظریه ها و فرضیه های علمی از ریشه اشتباه است هر اندیشه علمی گاهی و به جلوست و بشر بر پایه آن جلو می رود.

پرویز شهریاری هم رفت اما به قول اقبال:

گمان مبر که به پایان رسیده کارمغان

هزار جرعه ناخورده در رگ تاک است