از نظرات جالب توجه داوران تا رقابتی ویژه

به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا؛ تالار رودکی از ۹ صبح سیزدهم شهر یورماه میزبان شرکت کنندگان راه یافته به مرحله نهایی شد. هیأت داورانی متشکل از حسین علیزاده، سیامک آقایی، نگار بوبان، سیامک جهانگیری، احسان ذبیحی فر و محمدرضا فیاض شرکت کنندگان را داوری کردند تا از میان آن ها نفرات برگزیده را اعلام کنند.

بخش ویژه موسیقی دستگاهی هفت شرکت کننده داشت که به ترتیب روی صحنه تالار رودکی حاضر شدند، نواختند و به سوالات استادان پاسخ دادند.

در این بخش هر یک از نوازندگان با یکی از ساز های موسیقی کلاسیک ایرانی نظیر تار، سنتور، سه تار، عود، قانون، کمانچه و نی نواختند. آنان باید به عنوان پیش درآمد یک قطعه ضربی سنگین، برای بداهه نوازی اجرایی آوازی با وزن آزاد، برای بخش میانی یک قطعه ضربی در قالبی مانند چهارمضراب و پس از بداهه نوازی به عنوان بخش پایانی یک قطعه ضربی در قالبی مانند رنگ می نواختند. این قطعات باید ساخته خود شرکت کنندگان می بود. 

نخستین شرکت کننده رضا ابراهیمی کلاریجانی نام داشت که صدای سازش آغاز کننده این روز از جشنواره موسیقی جوان شد. بعد از او ساسان زند کریمی، آرش سروستانی، حجت فرجیان، علی قنبری ایلخچی، آرمان مهدیه نجف آبادی و محسن میرزایی خلفه کندی مقابل داوران اجرا کردند.

داوران علاوه بر توجه به قالب کلی ساخت قطعات و سازماندهی اجرای تکنوازی، تکنوازی مبتنی بر اصول زیبایی شناختی موسیقی کلاسیک ایرانی را در قالبی کنسرت گونه نیز در نظر داشتند.

اما باتوجه به اینکه بخش ویژه موسیقی دستگاهی اولین سال خود را در جشنواره ملی موسیقی جوان تجربه می کرد، نظرات اعضای هیأت داروان در این خصوص جالب توجه بود.

ما بیشتر به کسانی توجه کردیم که از نظر ساختاری مبتکر بودند

حسین علیزاده از اعضای هیأت داوران بخش ویژه موسیقی دستگاهی که در روز سه شنبه سیزدهم شهریورماه در تالار رودکی برگزار شد در مورد این بخش می گوید: در طول جشنواره تعداد زیادی از اجراها را به تماشا نشستیم و از این میان هفت نفر که آثارشان از کیفیت بالاتری برخوردار بود انتخاب شدند. تعدادی از شرکت‌کنندگان خلاقیت‌های بیشتری داشتند و تعدادی هم الگوهای خاصی را تقلید کرده بودند. ضمن این که به نوع اجرا و مهارت هایشان توجه می شد ما بیشتر به کسانی توجه کردیم که از نظر ساختاری مبتکر بودند و نکته جالب توجه در مورد اجراها این بود که نوازندگان درخشان در رده های سنی پایین حضور داشتند و به نظرم باید به بخش ویژه در سال های آینده توجه بیشتری شود. به هر صورت این بخش تازه به جشنواره اضافه شده است و احتیاج به زمان دارد. من فکر می کنم هر چقدر جشنواره نگاه بازتری داشته باشد و باید فضای وجود داشته باشد که نشان دهد که این آموزش ها چه ثمره ای داشته است معمولاً کسانی که خلاق هستند با آموزش ها ایده هایشان شکل می گیرد و هدف ما در جشنواره این است که کمک کنیم شرکت کنندگان به بیان شخصی شان دست پیدا کنند اما با این حال تعدادی از شرکت‌کنندگان هم تقلید آثار قبلی را می کردند. اما در مجموع تعداد زیادی از شرکت کنندگان در این بخش کسانی بودند که ابتکار عمل داشتند و همین مسئله انتخاب نفرات برتر را برای ما مشکل می کرد ولی ما سعی کردیم کسانی را انتخاب کنیم که درخشان تر از سایرین بودند.

من فکر می کنم بنا به طبیعت ساز و ایده های ساختاری قطعات اجراها کاملا متفاوت بودند به طور مثال شرکت کننده ای در بخش سنتور کاملا سنتی می‌نواخت و نفر بعدی اجرای مدرن تری را به نمایش گذاشت و من معتقدم در این بخش آن چه که مهم است شیوه های بروز خلاقیت در شرکت کننده ها خواهد بود.

شرکت کنندگان ایده های بسیار جدیدی داشتند

نگار بوبان که بعنوان داور در بخش ویژه موسیقی دستگاهی حضور داشت می گوید: باتوجه به این که بار اولی بود که بخش ویژه در جشنواره برگزار می شد هم تنوع خیلی زیاد بود و هم شرکت کنندگان ایده های بسیار جدیدی داشتند و باعث خوشحالی است که بسیار درخشان ظاهر شدند.

در مجموع من فکر می کنم که تعدادی از شرکت کنندگان از مهارت و توانایی نواختن ساز به خوبی بهره برده بودند و تعدادی هم آنچه را که از موسیقی دستگاهی آموخته بودند را در ساخت قطعات استفاده کرده بودند و بعضی ها هم بسیار خوش صدا بودند و البته بودند کسانی که ترکیبی از ویژگی هایی که نام برده شد را داشتند و این کار اساتید داوری سخت تر کرده بود و در مورد نقاط ضعف هم باید به این موضوع اشاره کنم که تعدادی از اجراها در یک روند و نظم کلی برای همراه کردن مخاطب پیش نمی رفتند.

دبیر و دبیرخانه جشنواره کار سختی را انجام داده است

احسان ذبیحی فر دیگر داور این بخش در مورد کیفیت اجراها می گوید: طبیعتا اجراهای این بخش از کیفیت قابل قبولی برخوردار بودند و شرکت‌کنندگان عملکرد پخته تری را به نمایش گذاشتند. با توجه به این که این بخش برای اولین بار است که در جشنواره جوان وجود دارد باید اجازه دهیم این بخش در سال های آینده هم تجربه شود و با گذشت زمان شرکت کنندگان بیشتر متوجه فضایی که در آن قرار می‌گیرند شوند. من فکر می‌کنم آن چیزی که به لحاظ خلاقیت و ارائه یک برنامه موسیقایی یک دست و همین طور مبتنی بر سنت های موسیقی است باید به مرور اتفاق بیافتد و این مقوله پیچیده ای برای شرکت کنندگان در این سن است و امیدوارم در سال های آینده هدف گذاری های آموزشی به این سمت گرایش پیدا کنند.

اما در مجموع با توجه به سن کم شرکت کنندگان و تازگی این بخش اجراها رضایت بخش بود. 

من معتقدم نقش آقای اسعدی دبیر جشنواره بسیار پررنگ و حائز اهمیت است چرا که بخش عمده ای از این اتفاقات به خاطر حضور ایشان است. در واقع ایشان یک موزیسین با دانش هستند که بخش اعظم پیشرفت های جشنواره به خاطر وجود ایشان است و من فکر می‌کنم همین که امسال جشنواره این بخش را اضافه کرده است دبیر و دبیرخانه جشنواره کار سختی را انجام داده است و در مجموع کل همه کارها را به صورت منظم انجام شده است.

این بخش باید خیلی زودتر از این ها باید به جشنواره اضافه می شد

همچنین سیامک جهانگیری از اعضای هیأت داوران بخش ویژه موسیقی دستگاهی گفت: باتوجه به بحث گزینشی که در ابتدا صورت گرفت و بنابراین شرکت کنندگان حاضر در این بخش نوازندگان خیلی خوبی بودند.

ولی طبیعتاً تعدادی از آنها اجرای درخشان تری داشتند . به نظر من این بخش بسیار فوق العاده است و فکر می‌کنم این بخش باید خیلی زودتر از این ها باید به جشنواره اضافه می شد چرا که بعد از این که شرکت کنندگان ردیف ها را حفظ می کنند و می نوازند در ماحصل این جریان باید بتوانند هنرشان را ارائه بدهند و باید متوجه باشند که چقدر می‌توانند از این محتوای ساختاری موسیقی دستگاهی ایران استفاده کنند و در واقع محصولی را که در نهایت از موسیقی انتظار داریم را نوازندگان بتوانند در این بخش از جشنواره به نمایش بگذارند. 

به هر صورت امسال اولین دوره ای است که این بخش در جشنواره وجود دارد و من فکر می‌کنم حضور و تداوم این بخش می‌تواند به تشویق شرکت کنندگان در این جشنواره بیانجامد و با آینده نگری بهتر می توان مسیر روشنی را برای دوره های آتی جشنواره متصور شد.

این اولین تجربه بود و امیدوارم سنگ بنای خوبی باشد

محمدرضا فیاض دیگر داور حاضر در این بخش گفت: بخش قابل توجهی از اجراها بسیار درخور توجه بود. ولی مقدم بر اجرای هنرمندان فکر می کنم ایده اصلی جشنواره و سیاست گذاران جشنواره و این که چطور بر موازین کلاسیک نگاهی خلاقانه تر بر موسیقی داشت. این اولین تجربه بود و امیدوارم سنگ بنای خوبی باشد.

فکر می کنم نقطه قوت توانایی فنی و اجرایی و البته تکنیکی باشد و در مورد نقاط ضعف من فکر می کنم هنوز دستگاه فکری که بتواند راه گشای این توانایی های تکنیکی باشد به انسجام کافی نرسیده است و فکر می کنم با گسترش انواع مباحث نظری در حوزه این که چطور می شود در عین پای بندی به چهارچوب های موسیقی خلاقانه تری آفرید آن مبانی نظری باید در اینجا مطرح شود.

اجراها از نظر سطح کیفی بیش از سطح انتظار بود

سیامک آقایی در مورد کیفیت اجراهای این روز معتقد است: اجراها از نظر سطح کیفی بیش از سطح انتظار بود باتوجه به این بخش در جشنواره نو پاست و هم این که شاید باتوجه به فضاهای دوره های قبلی جشنواره کمتر به خلاقیت و بحث آهنگسازی و ایجاد فضاهای نو کمتر تمرکز شده، این بخش توانست هم یک آغاز خوبی برای این ماجرا باشد و آثار کیفیت خوبی داشتند. البته توقع ما از اجراها کمی بیش تر است اما در یک جشنواره این چنینی که فقط بر روی حفظ ردیف تاکید می شود. خیلی نمی توان انتظار خلاقیت و نوآوری داشت این بخش به شرکت کنندگان پس از بحث حفظ ردیف یا در حقیقت حفظ اصول اولیه فصل جدیدی را گشوده است و به شرکت کنندگان کمک می کند که بعد از حفظ کردن ردیف ها، با یک حرکت خلاقانه خودشان را محک بزنند.

دوازدهمین جشنوارۀ ملی موسیقی جوان با دبیری هومان اسعدی و با مشارکت گسترده استادان برجسته موسیقی کشور توسط انجمن موسیقی ایران، با حمایت معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و با همکاری دفتر موسیقی، بنیاد رودکی و فرهنگسرای نیاوران درحالبرگزاری می باشد.