مذاکره با ایران برای ترامپ «ناموسی» شده است

برای شنیدن مواضعی تازه در رابطه با برجام و آثار آن پای صحبت‌های یک دیپلمات نشستیم و پرسش‌هایی را با او مطرح کردیم. با حمیدرضا آصفی، دیپلمات و سخنگوی وزارت امور خارجه در دوران اصلاحات به گفت‌وگو پرداختیم که با حوصله به پرسش‌های «آرمان» پاسخ داد. آصفی معتقد است دیگر توقف در برجام به مصلحت نیست و باید راه‌های دیگر تعامل با جهان را امتحان کرد. به‌ شدت معتقد به تحکیم روابط ایران با همسایگانش است و از غفلت چند‌ساله از همسایگان انتقاد داشت. «برجام» کلید واژه مصاحبه با این دیپلمات بود که اعتقاد داشت افراط و تفریط‌ها روی برجام، به این توافق آسیب وارد کرد. از پیشنهاد مطرح شده درباره مذاکره توسط ترامپ پرسیدیم که در شرایط فعلی آن را زیانبار قلمداد کرد.

گزیده گفت‌وگوی «آرمان» با حمیدرضا آصفی در ادامه آمده است که می‌خوانید.

- تصور می‌کنم خیلی نباید در برجام متوقف ماند.

- برجام یک حادثه‌ای بود که با بداخلاقی آمریکا دچار چالش شد.

- به‌ نظرم نگاه افراطی و تفریطی به این قرارداد در داخل کشور خطاست. این نگاه تفریطی و افراطی از ابتدا وجود داشت.

- برجام تصمیمی بود که «نظام» گرفت و آن چه اتفاق افتاد با همه ضعف‌ها و کاستی‌هایش، در مجموع مثبت بود.

- برجام ایراداتی داشت اما بالاخره توانست شرایط بهتری را در عرصه بین‌المللی برای ایران فراهم آورد. گشایش‌ها و شرایط مثبتی را هم در برخی حوزه‌ها ایجاد کرد که حتی منتقدین داخلی برجام هم به آن معترف هستند و نمی‌توانند فرایندهای مثبت آن را منکر شوند. ضعف‌هایی هم داشته است که منتقدین، بخشی از آن را می‌دانند، موضع می‌گیرند و از بخش‌هایی هم آگاهی ندارند اما به هر حال دستاوردی برای نظام بود و شرایط مثبتی را برای کشور به‌ وجود آورد که این یک واقعیت است.

- اکنون دیگر زمان آن نیست که برجام را وسط بگذاریم و له یا علیه آن صحبت کنیم. برجام تمام شد.

- آمریکا با بداخلاقی بدعهدی از برجام خارج شد، اروپا نشان داده که توان حفظ آن را ندارد. قبلا هم گفته‌ام که اروپایی‌ها حداقل اراده را برای حفظ برجام دارند. در این شرایط در داخل کشور باید با همدلی و همبستگی ملی پیش برویم و برنامه‌های خود را اجرا کنیم.

- حقیقت این است که برجام آن زمانی هم که سر پا بود، خیلی شکننده و ظریف بود. برجام دیگر انتظارات ایران را برآورده نخواهد کرد.

- آمریکا با تهدید، بداخلاقی، فشار به کشورها و شرکت‌های مختلف باعث شده ریسک حفظ برجام برای کشورهای اروپایی زیاد شود. اروپایی هم قلبا با آمریکایی همراه هستند. به هر ترتیب این وضعیت برجام است. البته باید همین آب باریکه را حفظ کنیم. باید سعی کرد آمریکا منزوی شود و نباید کاری کنیم که آنها سوءاستفاده کنند و دستاویزی برای حمله یا فشار بیشتر به ایران داشته باشند. باید به ماندگاری همین برجامی که الان مانده با گفت‌وگو، تبادل نظر، نشست‌ها و فرستادن هیات‌های مختلف امید داشت و ادامه داد.

- بله برجام منافع حداقلی را داشت. به‌ نظرم مواضعی که رهبر انقلاب داشتند و حرکت‌هایی که جمهوری اسلامی ایران و دولت و مجموعه حاکمیت داشت، درست و معقول بود. ما هوشمندانه عمل کردیم. حال برجام چه آتش بگیرد و چه نگیرد، همین است که می‌بینیم.

- باید به سمت بهبود و گسترش روابط با همسایگانمان برویم. چند سالی است که از موضوع تعمیق روابط با همسایگانمان غفلت شده است.

- در زمان جنگ روزی ۱۷۰‌هزار بشکه نفت به قرار بشکه‌ای ۷ دلار می‌فروختیم. پس این شرایط را داشته‌ایم و دیدیم و کشور را اداره کردیم. علت این بود که مردم به مسئولان خود اعتماد داشتند و همراه همدل با هم بودند و حرف مسئولان را گوش می‌دادند و می‌پذیرفتند اما اکنون مردم می‌بینند که مسئولان به‌ گونه‌ای دیگر عمل می‌کنند. باید اعتماد عمومی را به‌ وجود آورد و در این جهت گام نهاد.

- مشکلات کشور درونی است. باید به سومدیریت‌ها و برخی غفلت‌ها رسیدگی شود. همه اشکالات هم به دولت برنمی‌گردد. همان قدر دولت نقش دارد که مجلس هم نقش دارد و دخیل است. باید قوانینی که در مجلس به تصویب می‌رسد، جدی‌تر و منطبق بر شرایط امروز کشور باشد.

- برخی تصور می‌کنند پیش کشیدن بحث مذاکره با ایران، نوعی ایجاد جنگ روانی است؛ خیر. هدف ترامپ خیلی فراتر از جنگ روانی است. ترامپ قصد دارد جامعه ایران را به دو دسته موافق و مخالف مذاکره تقسیم کند و با ایجاد شکاف به اهداف خود برسد.

- مذاکره در این شرایط به نتیجه نخواهد رسید زیرا آمریکایی‌ها هدف مذاکره را پیش‌شرط مذاکره گذاشته‌اند. مشخص است نتیجه‌ای حاصل نخواهد شد. ترامپ با هدف به شکست کشاندن مذاکرات، قدم پیش گذاشته تا ایران را تحقیر کند. گاهی اوقات مذاکرات بی‌سرانجام نتایج بدتری از درگیری دارد. اینها سیاست‌هایی است که ترامپ به‌ دنبال آن است.

- مذاکره با ایران برای ترامپ حیثیتی یا به قول بچه‌های جنوب شهر قضیه ناموسی شده است.

- همان‌طور که اقتدار داخلی ایران باعث شد در برجام به توافق برسیم و امتیاز بگیریم، اگر بخواهیم یک زمان دیگری مجددا با غرب یا آمریکا مذاکره کنیم، باید به جایی برسیم و شرایط به‌ گونه‌ای باشد که غربی‌ها از به نتیجه نرسیدن مذاکرات نگران باشند. اگر روزی آمریکا یا غرب از به خاطر اقتدار ایران از به نتیجه نرسیدن مذاکرات نگران شوند، آن زمان بهترین وقت مذاکره است. اما اکنون با آن زمان فاصله زیادی داریم.

- تحولی در ترکیه به‌ وجود آمد و آن هم حادثه کودتا بود که ایران به بهترین وجه از اردوغان حمایت کرد و کنار او بود. این مساله باعث شد وی توجه‌اش نسبت به ایران بیشتر شود و رفتارش تغییر کند.