آسیب شناسی با موضوع مصرف دخانیات در آثار نمایشی/ سیگار؛ نقش اول درام ایرانی/آیا فقط شخصیت های منفی از سیگار استفاده می کنند؟؛

عامل گرانی سیگار معرفی شد

| فرهنگ و هنر | سینما

۱۳۹۷/۰۷/۱۰

۰۵:۲۴:۰۰

| کد خبر: ۷۵۹۳۵۳

یادداشت: مجتبی احمدی

بی شک آثار تلویزیونی به خصوص در حوزه نمایش جدا از مأموریت های تعریف شده ویژه سرگرم سازی مخاطب در جایگاهی آموزشی نیز مأموریت مشخص و معین دارند. با توجه به اینکه رسانه های مختلف در تولید آثار نمایشی اعم از فیلم و سریال به دنبال جذب مخاطب از طریق روایت داستان های جذاب و با حضور بازیگران صاحب نام و البته پرداختن به موضوعات بکر و ناب هستند بدیهی است نگاه تحقیقاتی به موضوع و محتوا در تولید آثار تلویزیونی به خصوص و در مرحله بعد فیلم های سینمایی بر اساس جامعه و قاعدتا آیینه تمام نمای اجتماع است. اما اینکه انعکاس تمام نمای جامعه چقدر می تواند گره گشا باشد و چقدر می تواند حرکتی بر لبه تیغ محسوب شود جای تحلیل و تأمل دارد.

متأسفانه در سال های اخیر به شدت مد شده است که در سریال ها و فیلم های سینمایی مقوله سیگار در جایگاهی عجیب و غریب قرار دارد و حتی گاهی اوقات در مقام hobby (سرگرمی سازی شخصیت اصلی که در تعریف آن کاراکتر قرار می گیرد) نقش تأثیرگذار و حتی اصلی پیدا کرده است این مسئله از چند منظر قابل بررسی است که نمی توان از کنار آن با توجه به نگاه اجتماعی و عرف تعریف شده اخلاقی در میان خانواده ایرانی به راحتی عبور کرد.

در ذیل مواردی را بررسی می کنیم که هر کدام می تواند موضوع اصلی گزارشی با تعریف سیگار در درام ایرانی لقب بگیرد.

113361

1- دیده می شود که خیلی از کارگردانان و نویسندگان علاقه مند هستند از افهی سیگار در محبوب تر نشان دادن شخصیت شان استفاده کنند.

این در حالی است که بسیاری از این شخصیت ها در جایگاه قصه طوری تعریف می شوند که در واقع با استفاده از سیگار تعریف جدیدی به تماشاگر ایرانی منتقل می کنند.

2- نکته دیگر که از منظر شخصیت پردازی در داستان ها قابل بررسی است برمی گردد به این نکته که شنیده می شود شخصیت های منفی مجوز استفاده از سیگار را در دل داستان دارند.

در حالی که در طراحی یک کاراکتر خاکستری که قرار است وجوه مثبت و منفی یک شخصیت مد نظر باشد استفاده از سیگار اگر در استایل بازیگر موثر نباشد قطعا نمی تواند در رنگ آمیزی شخصیت به او نقشی سیاه منتقل کند لذا این تعریف که شخصیت های منفی اجازه دارند از سیگار استفاده کنند خیلی منطقی به نظر نمی رسد.

3- نکته دیگر تفاوت دیدگاه مدیران در سازمان صدا و سیما و وزارت ارشاد اسلامی در تعیین مجوز استفاده از دخانیات در آثار نمایشی است. با این وصف که قطعا استفاده از سیگار در سریال های تلویزیونی به مراتب کم رنگ تر از سینما و در تولید سریال های نمایش خانگی حتی بیشتر از سینما است.

به دو سریال "شهرزاد" و "ممنوعه" که از آثار موفق شبکه نمایش خانگی است دقت کنید در هر دو مجموعه سیگار در جایگاهی مهم و تأثیرگذار دیده شده است شخصیت "قباد" با بازی شهاب حسینی در اکثر لحظات سریال همراه با سیگار دیده می شد طوری که سیگار عملا یکی از هابی های شخصیت قباد در تمام لحظات سریال محسوب می شد و در سریال ممنوعه کاراکتری که میلاد کی رام ایفاگر آن است تقریبا در تمام لحظات دست به سیگار است.

4- قطعا خانواده ایرانی با این مقوله خاص به خصوص برای سریالی که قرار است در کنار اعضای خانواده دیده شود در زاویه است اگر چه مصرف سیگار در محیط های مختلف و حتی خانه از آمار نموداری قابل قبولی برخوردار نیست اما نگاه عرفی جامعه ما به این مسئله به قدری جای بحث دارد که شنیده می شود بسیاری از خانواده ها علاقهمند نیستند در کنار فرزندانشان مخاطب مجموعه هایی باشند که سیگار در آن حرف اول را می زند.

مهدی-سلطانی-در-شهرزاد

5- به سوالات زیر دقت کنید:

الف) اگر سیگار از برخی از سکانس ها حذف شود آیا اتفاق خاصی می افتد؟

ب) آیا سیگار نقشی دراماتیک را در یک مجموعه نمایشی یا یک فیلم سینمایی بازی می کند.

ج) آیا با توجه به استفاده سیگار در اکثر گروه سنی در جامعه می توان گفت که سیگار در سریال ها یا فیلم های سینمایی تعریف جدیدی از یک شخصیت را به مخاطب منتقل می کند؟

د) آیا سیگار شخصیت قباد سریال شهرزاد را به یک کاراکتر منفی تبدیل کرد؟

ه) آیا با استفاده از سیگار برای شخصیت های محبوب و سلبریتی ها در سریال ها و فیلم های سینمایی به دنبال این هستیم که مخاطب را به دخانیات علاقه مند کنیم؟

و) آیا سیگار باعث ریزش بسیاری از مخاطبان در مدیوم های مختلف نمی شود؟

تفکر و تعقل در مورد سوالات بالا به سرعت ما را به این نتیجه می رساند که اگر چه یک روز سیگار می توانست در تعریف شخصیت ها به مخاطب موثر باشد اما با گذشت زمان و تغییر تعریف مصرف دخانیات در جامعه این ذهنیت نمی تواند صحیح باشد.

و با نگاهی آسیب شناسانه تر می توان گفت امروزه سریال های تلویزیونی و آثار سینمایی می توانند با نمایش افه های کشیدن سیگار توسط بازیگران معروف مخاطبان را حداقل به امتحان یک بار "سیگار کشیدن" ترغیب کند. با این توصیف که قطعا مصرف یک بار سیگار می تواند در مواردی بسیار به عادتی ماندگار تبدیل شود. آمار جالبی را در ذیل از نظر می گذارنید که از استفاده تبلیغاتی سیگار در فیلم های سینمایی مطرح توسط بازیگران بزرگ استفاده شده است.

8720