
به گزارش خبرگزاری برنا؛ کِرْمانْشاهْ نهمین شهر پر جمعیت و یکی از کلان شهرهای ایران و مرکز استان کرمانشاه در ایران میباشد که دارای جمعیتی بالغ بر۸۸۴،۷۰۶ نفر و مساحت ۹۳٬۳۸۹٬۹۵۶ متر مربع است. شهر کرمانشاه بزرگترین شهر کردنشین و مهمترین شهر در منطقهی مرکزی غرب ایران است.
کرمانشاه از شهرهای تاریخی و فرهنگی ایران به شمار میرود و پیدایش آن به سده چهارم میلادی باز میگردد و از آن دوران تا حمله اعراب به ایران به عنوان دومین پایتخت ساسانیان مورد توجه حکومت بود. در دوران سلجوقیان در قرن یازدهم میلادی کرمانشاه به عنوان شهر ارشد کردستان انتخاب شد. در قرون وسطی شهر کرمانشاه یا قرمیسین در حکم یکی از نواحی چهارگانه عراق عجم شناخته میشد. در آن زمان اغلب اوقات ایالت جبال را عراق عجم مینامیدهاند تا با عراق عرب اشتباه نشود که به طور تقریبی هم با ناحیه ماد باستانی مطابقت داشت. با گذشت یازده سده از حملهی اعراب به ایران، این شهر در دوران قاجار دوباره شکل شهرنشینی خود را باز یافت و بهدلیل قرارگرفتن در چهارراه دو محور شمال به جنوب و خاور به باختر و نیز همسایگی با کشور عراق و واقع شدن در مسیر زانران عتباتعالیات و بر سر راه شهرهای زیارتی کربلا و بغداد از اهمیت بسیاری برخوردار است.
این شهر در جنبش مشروطه سهمی به سزا داشت و در جنگ جهانی یکم و دوم به تصرف نیروهای بیگانه در آمد و پس از پایان جنگ تخلیه شد. همچنین این شهر در جنگ ایران و عراق، خسارتهای زیادی دید.
شهر کرمانشاه از شمال به کوه فرخشاد، از شمال باختری به کوه تاقبستان و از جنوب به سفید کوه ختم میشود و یکی از شاهراههای ارتباطی خاور و باختر و کهنترین راه گذر از ایران به میانرودان است.
شهر کرمانشاه دارای آب وهوای معتدل کوهستانی است. در سده چهارم میلادی شهر کرمانشاه که در آن دوران روستای خوش آب وهوایی بود به عنوان دومین اقامتگاه پادشاهی ساسانیان برگزیده شد. در دوران ساسانیان باغهای بزرگی در این منطقه ساخته شد و تا مدتها مکان خوشگذرانی شاهان ساسانی بوده است.
کرمانشاه مرکز کشاورزی ایران است و بیشتر درآمد اقصادی این شهر هم از این راه است. همچنین میزان صادرات مواد خوراکی، مصالح ساختمانی و صنایعدستی کرمانشاه در شش ماه نخست سالجاری در مجموع ۹ درصد از صادرات کل کشور را شامل میشود.
پیشینهنام کرمانشاه:
کرمانشاه دردورههای مختلف دارای نامهای مختلفی بوده که معمولاً با تغییر از حکومتی به حکومتی دیگر صورت میگرفته است، در قدیمیترین شکل خود اولین بار در دوران باستان و در زمان فرمانروایی کاسیها کرمانشاه را با نام الیپی میخوانند و در دوران هخامنشیان از کرمانشاه با نامهای کامبادن، کارمیسین، کارمیشین، کرمینشان و غیره یاد میشود.
پس از اسلام، اعراب نام کرمانشاه را به قرمسین تغییر دادند و در دورههای بعدی کرمانشاه با نام کرمانشاهان و کرمانشاه خوانده میشد.
نام کرمانشاه پس از پیروزی انقلاب ۵۷ به قهرمانشهر و چندی بعد به باختران تغییر پیدا کرد؛ ولی از آنجایی که این امر با اعتراضات گستردهی مردم همراه شد، در نتیجه چندی بعد با تلاشهای اسماعیل ططری و با تصویب قانونی نام شهر به نام قدیمی خود تغییر یافت.
نام کرمانشاه در افسانهها:
در افسانهها بنای شهر کرمانشاه را بدست طهمورث دیوبند پادشاه افسانهای پیشدادیان بیان کردهاند.
باورها در مورد نام کرمانشاه:
در مورد نامگذاری کرمانشاه باورهای متفاوتی است، عدهای نام کرمانشاه را به بهرام چهارم منسوب میدانند که در سدهی سوم تا چهارم میلادی پادشاه شهر کرمان بوده و پس از تأسیس کرمانشاه این شهر را با نام او میخوانند.
تاریخ باستان:
کرمانشاه که درمیانههای رشته کوه زاگرس قرار دارد به دلیل وضعیت آب وهوایی، کوهستانی بودن و وجود پناهگاه و غارهای طبیعی همواره مورد توجه انسانهای عصر سنگ بودهاست.
کرمانشاه از لحاظ بقایای سکونتهای پیش از تاریخ، یکی از مناطق بسیار غنی و مهم در ایران و غرب آسیا است. قدیمیترین آثار سکونت بشر در کرمانشاه مربوط به دورهیدیرینهسنگی است که شامل چند تبر دستی سنگی است که در منطقهی گاکیه و غرب هرسین یافت شدهاست.این آثار دستکم حدود ۲۰۰ هزار سال قدمت دارند. آثار مهمی از دوران عصر سنگ در غارهای کرمانشاه کشف شدهاست که بیشترشان مربوط به دورههای میانسنگی و نوسنگی است.
مردم کرمانشاه در دوران باستان بسیاری از نخستینهای تاریخ را به نام خود ثبت کردهاند؛ نخستین انسانهایی که در حدود ۹هزار سال پیش با گرم شدن زمین غارنشینی را ترک کرده و به زندگی یکجانشینی روی آوردهاند ساکنان این بوم بودهاند که نخستین خشت خام را تولید و در ساخت خانه و صنعت از آن استفاده کردهاند. و نخستین روستای خاورمیانه در دروان نوسنگی از ۹۸۰۰ ق. م تا ۷۴۰۰ ق. م در این مکان شکل گرفته است. کرمانشاهیان در دروان باستان با اختراع سفال نخستین انسانهایی بودند که رو به فعالیتهای صنعتی آوردند و آثار زیادی از دوران پیش از تاریخ در کرمانشاه یافت شدهاست.
موقعیت:
شهر کرمانشاه از شمال به کوه فرخشاد، از شمال غربی به کوه تاقبستان و از جنوب به سفید کوه منتهی میشود که در قسمت مرکزی استان کرمانشاه با موقیعت ۴۷ درجه و ۴ دقیقهی شرقی و ۱۹ درجه و ۳۴ دقیقهی شمالی قرار دارد و دارای ۲۴۵۰۰ کیلومتر مربع گستردگی و ارتفاع ۱۲۰۰ متر از سطح دریاست. کرمانشاه یکی از شاهراههای ارتباطی شرق و غرب و قدیمیترین راه عبور زائران عتبات عالیات است که به همین سبب تأثیرات فرهنگی و معنوی برجا گذارده است. کرمانشاه در دروازه زاگرس قرار دارد. رشته کوه زاگرس که فلات ایران را از سرزمینهای همسایه جدا کرده است در مسیر کرمانشاه، به دشتهای وسیع و کوههای عمدتاً مجزا و درههای وسیعی منتهی میشود که از قدیم برای رسیدن به میانرودان مورد استفاده قرار گرفته است.
فاصلهی زمینی شهر کرمانشاه در شرایط مطلوب تا بغداد، ۳۹۰ کیلومتر، تا تهران، ۵۹۰ کیلومتر از اتوبان ساوه و ۵۱۰ کیلومتر از اتوبان قم، تا مرز خسروی (مرز ایران و عراق) در حدود ۲۰۰ کیلومتر و فاصلهی هوایی آن تا تهران ۴۱۳ کیلومتر است.
آب وهوا:
شهر کرمانشاه دارای اقلیم معتدل کوهستانی است. در قرن چهارم میلادی شهر کرمانشاه که در آن دوران روستای خوش آب و هوایی بود به عنوان دومین اقامت گاه سلطنتی ساسانیان انتخاب شد. در دوران ساسانیان باغهای بزرگی در این منطقه ساخته شد و تا مدتها مکان تفریحی شاهان ساسانی بودهاست. در دوران اسلامی نیز بارها شهر کرمانشاه را شهری خوش آب و هوا توصیف کردهاند که در آن آبها جاری است و درختان و میوه جات فراوان دارد و کالاها در آن ارزاناند. ابن فقیه در کتاب البلدان که در سال ۲۹۰ هجری نگاشته است در مورد کرمانشاه مینویسد:
او-قباد- از مداین تا رود بلخ در همه راه هیچ سرزمینی که هوایش از کرمانشاهان تا گردنه همدان-اسدآباد- خوشتر و آبش گواراتر و نسیمش لذت بخشتر باشد نیافت این بود که قرمسین را ساخت.
بیشترین ساعات آفتابی کرمانشاه به ۲۹۹۹ ساعت میرسد، بیشترین ساعات آفتابی در ماههای تیر و مرداد و کمترین آن در ماههای دی و بهمن است. موقعیت اقلیمی و اکولوژیک استان کرمانشاه با توجه به میزان متوسط بارندگی و رطوبت نسبی سالیانه به نحوی است که دامنه کوهها و دشتهای آن عموماً پوشیده از جنگل و مرتع بوده و در پارهای از نقاط نیز زمینهای زارعی آبی و دیمی است. میانگین دمای سالانهی شهر کرمانشاه درحدود ۱۴سانتیگراد و میزان بارش سالانهی این شهر ۴۵۶٫۸ میلیمتر است.
اقتصاد :
کرمانشاه مرکز کشاورزی ایران است و بیشتر درآمد اقصادی کرمانشاه از این راهاست. در حوزهی شهرستان کرمانشاه دو شهرک صنعتی وجود دارد که بیش از ۲۵۶ واحد صنعت و تولیدی در آن احداث شدهاست. این شهرستان به لحاظ نیروی کار ارزان میتواند فعالیت صنعتی چشمگیری داشته باشد. میزان صادرات مواد غذایی، مصالح ساختمانی و صنایعدستی کرمانشاه تنها در ۳ ماه نخست سال ۱۳۸۸ مجموع ۹ درصد از صادرات کل کشور را شامل میشود. بازارچهی مرزی پرویزخان رتبهی اول فعالیت را میان بازارچههای مرزی کشور کسب کرد. در شش ماه اول سالجاری بیش از ۲۳۸٬۶۵۲ تن کالای غیرنفتی به ارزش ۱٫۵۳۱ میلیون دلار را از مبادیهای خروجی استان کرمانشاه صادر شد و همچنان مقام اول صادرات به کشور عراق و مقام هشتم صادرات کشور ایران را به خود تخصیص داد. مهمترین کارخانههای شهر کرمانشاه عبارتند از: کارخانههای قند، پالایشگاه کرمانشاه، پالایشگاه نفت آناهیتا، مجتمع پتروشیمی کرمانشاه، کارخانه سیمانغرب، کارخانه سیمان سامان، کارخانهی اسید سیتریک کرمانشاه (تنها کارخانهی اسید سیتریک خاورمیانه).
شرکت پالایش نفت کرمانشاه:
در سال ۱۳۰۱ وجود نفت خام به مقدار کافی در غرب ایران به اثبات رسید و از این زمان فعالیت استخراج و پالایش بااحداث شرکت پالایش نفت کرمانشاه که در آن زمان «پالایشگاه کرمانشاه» نام داشت شروع گردید.
شرکت پالایش نفت کرمانشاه با توجه به آن که پس از گسترش شهر کرمانشاه در مرکز شهر قرار گرفت ولی یکی از واحدهای صنعتی سبز صنعت نفت با ۱۲۶هزار متر مربع فضای سبز است.
فرودگاه بینالمللی:
فرودگاه بینالمللی اشرفیاصفهانی به عنوان استانداردترین و مهمترین فرودگاه غرب کشور مورد استفاده قرار میگیرید.
پروازهای خارجی:دبی، دمشق، جده، سلیمانیه.
پروازهای داخلی: تهران، مشهد، کیش، بندرعباس، کرمان، شیراز، عسلویه، ساری.
راهآهن:
در سال ۱۳۵۵ مطالعات برای احداث راهآهن کرمانشاه انجام شد و انجام این عملیات با شروع جنگ ایران و عراق اجرایی نشد و پس از آن نیز این پروژه تا مجلس ششم به فراموشی سپرده شد، پروژهی راهآهن کرمانشاه در سه فاز انجام شد که فاز اول اراک-ملایر، فاز دوم ملایر-کنگاور و فاز سوم کنگاور-کرمانشاه. عملیات ساخت این پروژه در سال ۱۳۸۰ آغاز شد و امسال تکمیل شد، اما عملیات اجرایی دوباره راهآهن کرمانشاه در سال ۱۳۸۵ آغاز شده که این پروژه نیز تکمیل شد. این در حالی است که در سال ۱۳۸۸ فاز دوم پروژه هنوز آغاز نشده بود. یکی از دلایل عقب ماندن این طرح اختصاص دادن بودجه طرحهای ریلی کشور از جمله راهآهن کرمانشاه به طرح راهآهن بافق-مشهد بوده که با این کار پروژهی بافق-مشهد چهار سال زودتر از موعد مقرر تمام شد. ساخت این پروژه تا پایان سال۱۳۹۷به کرمانشاه و تا پایان سال ۱۳۹۸ به مرز خسروی و به راهآهن خانقین عراق متصل میشود. با این حال پایان این پروژه در زمان تعیین شده بعید به نظر میرسد.
قطار شهری:
در ۱۲ اردیبهشت سال ۱۳۸۶ خط ریلی کرمانشاه به طول ۱۴کیلومتر در شورای عالی هماهنگی ترافیک به تصویب رسید و در ۱۵ تیر ماه ۱۳۸۷ سازمان قطار شهری کرمانشاه تأسیس شد. این خط قطار شهری شامل ۱۱ ایستگاه میشود و میدان فردوسی را به میدان تاقبستان متصل میکند که این پروژه در پنج سال به پایان میرسد. عملیات احداث خط قطار شهری کرمانشاه در سال ۱۳۸۸به منوریل تغییر کاربری داد و مقرر شد در برخی از قطعات مسیر به صورت زیر زمینی و در برخی دیگر به صورت هوایی برای حمل مسافران استفاده شود. به این ترتیب هزینه اجرای این پروژه پنجاه درصد کاهش مییابد و عنوان شدهاست که به دلیل «تفکر مهندسی و اصلاح الگوی مصرف» قطار شهری کرمانشاه به منوریل تغییر یافته است. هنوز هم این پروژه به اتمامنرسیده است.
آثار تاریخی:
کرمانشاه پیش از اسلام یکی از شهرهای مهم ایران به شمار میرفت و پس از اسلام بارها توسط اعراب مورد حمله قرار گرفت؛ مسعر ابن مهلهل که در قرن چهارم از کاخهای باستانی شاهان ایران در کرمانشاه دیدن کرد و شرح ویران کردن آن توسط اعراب را نوشته است. گرچه این مساله با توجه فاصله زمانی مسعر ابنمهلهل از صدر اسلام مورد تردید است؛ مخصوصاً با توجه به اینکه کرمانشاه – که اعراب آن را قرمیسن میخواندند- در زمان بنی عباس شهری آباد و معمور بوده است.
جاذبههای تاریخی پیش از اسلام شهر کرمانشاه بیشتر آثار باقیمانده از دوران ساسانیان است که سرآمد آنها تاقبستان است که به گونهای نماد شهر کرمانشاه هم به حساب میآید و در پایین تر از محوطهی تاریخی تاقبستان و شهر تاریخی کامبادنه منطقهای به نام شکارگاه خسروپرویز وجود دارد که در زمان خسروپرویز برای شکار تفریحی کاربرد داشته است که در نقش برجستههای تاقبستان این شکارها به تصویر کشیده شدهاند.
سنگنبشته بیستون هم از آثار ثبت شدهٔ ایران در میراث جهانی یونسکو، در دامنه کوه بیستون قرار دارد.
تاقبستان:
تاقبستان مجموعهای از سنگنگارهها وسنگنبشتههای دورهی ساسانی است که در شمالغربی کرمانشاه واقع شده است. این مجموعه درقرن سوم میلادی ساخته شده است و ارزش هنری و تاریخی زیادی دارد. چند صحنه تاریخی از جمله تاجگذاری خسرو پرویز، تاجگذاری اردشیر دوم، تاجگذاری شاهپور دوم و سوم و همچنین چند سنگنوشته(کتیبه) به خط پهلوی کتیبهای در آن کندهکاری شدهاست. ۰
سنگ نبشته بیستون یا کتیبه بیستون، از آثار دوره هخامنشیان واقع در سیکیلومتری شهر کرمانشاه در دامنه کوه بیستون است. سنگنبشته بیستون یکی از مهمترین و مشهورترین سندهای تاریخ جهان و مهمترین متن تاریخی در زمان هخامنشیان است که شرح پیروزی داریوش بزرگ را بر گوماته مغ و به بند کشیدن یاغیان را نشان میدهد. این اثر از سال ۲۰۰۶ یکی از آثار ثبت شدهی ایران در میراث جهانی یونسکو است.
آثار تاریخی دورهی قاجار:
بیشتر بناهای تاریخی پس از اسلام شهر کرمانشاه بیشتر مربوط به دورهیقاجار میشوند، زمانی که شهر کرمانشاه به دلیل موقعیت خود مورد توجه قرار میگیرد، این بناها که در نزدیکی بازار کرمانشاه و محلهی فیضآباد؛ محلهی قدیمی شهر قرار دارند شامل مسجدهای قدیمی، تکایا و خانههای قدیمی هستند، بازار کرمانشاه که در دوران پهلوی به چهار قمست تقسیم شدهاست بیشتر این بناها را در خود و مناطق اطراف خود جای داده است، که شامل تکیه معاونالملک، مسجد عمادالدوله، مسجد جامع کرمانشاه، مسجد جامع شافعی، تکیه بیگلربیگی، مسجد حاج شهبازخان، مسجد شاهزاده، مسجد دولتشاه، خانه خواجهباروخ و غیره میشوند.
تکایای شهر کرمانشاه و اکثر مساجد تاریخی این شهر مربوط به دوران قاجار و پهلوی اول میباشند و معماری قدیمی شهر هم در این حال وهوا فرو رفته است. تکیه معاونالملک معروفترینترین اثر از دوره قاجاریه در شهر کرمانشاه است که که کاشیهای منحصربهفردش آن را از دیگر تکایا متمایز میکند. این بنا در بافت قدیمی شهر در محلهی آبشوران بنا شده است که به دستور حسینخان معینالرعایا در سال ۱۳۱۵ هجری قمری ساخته شده است. شهر کرمانشاه هم اکنون دارای ۷۶باب مسجد و ۱۱ باب کانون فرهنگی و ۸ کتابخانه عمومی است.
گردشگاهها:
پارک جنگلی تاقبستان که در شمالشرقی شهر کرمانشاه قراردارد شامل کوهستانها، چشمهها، فضای سبز، دریاچههای مصنوعی، مجموعه نقش برجستههای ساسانی و شکارگاه خسرو پرویز میشود که به دلیل آبوهوای معتدل مورد توجه پادشاهان ساسانی قرار گرفته است و از آن به عنوان شکارگاه سلطنتی استفاده کردهاند که امروزه به دلیل امکانات تفریحی و آثار تاریخی یکی از پر جاذبهترین مناطق کرمانشاه مورد استفاده قرار میگیرد.
همچنین غار پرآو بزرگترین غار عمودی دنیا و دومین اثر طبیعی ملی کرمانشاه، از مکانهای مهم برای غارنوردی است که هر ساله غارنوردان داخلی و خارجی زیادی را راهی کوه پراو میکند.
مکانهای دیدنی کرمانشاه:
بیستون کرمانشـاه(جهانی)
بیستون کرمانشـاه شامل: کتیبه بیستون بزرگترین کتیبه جهان در کرمانشـاه-کاروانسرای عباسی-فرهاد تراش-مجسمه باشکوه هرکول-پارک جنگلی بیستون-کوه بیستون و......
مجموعه تاریخی و باشکوه طاق بستان یا تاقبستان!
دیدنیهای اطراف تاقبستان کرمانشـاه:
1-مجموعه تاریخی تاقبستان 2-پارک کوهستان 3-پارک شرقی و پارک غربی 4-شکارگاه خسروپرویز و.....
تاقبستان کـرمـانـشـــاه(جهانی)
تاقبستان بزرگ در شهر تاریخی کرمانشـاه و در شمال شهر کرمانشـاه واقع شده است. مردم کل جهان کرمانشـاه رو به تاقبستان(طاق بستان) و بیستون و بازارهای سنتیاش میشناسند.
پارک کوهستان کرمانشـاه:
پارک کوهستان کرمانشـاه در نزدیکی مجموعه تاریخی تاقبستان در شمال کرمانشـاه واقع شده است. پارک کوهستان از بزرگترین وتوریستی ترین پارکهای ایران و کرمانشاه میباشد ودارای دو آبشار بزرگ با نورپردازی بسیار زیبا میباشد.
سراب نیلوفر کرمانشـاه:
سراب نیلوفر در غرب شهرکرمانشاه قرار دارد و از دیدنیترین و نمونهترین تفرجگاههای کرمانشاه و غرب ایران محسوب میشود و همه ساله میزبان تعدادبی شماری از هموطنان وگردشگران میباشد.
باغ پرندگان کرمانشـاه:
باغ پرندگان کرمانشـاه در کمربندی غربی شهر کرمانشـاه, روبروی ترمینال راهکربلا و در نزدیکی باغ گلها قرار دارد.
باغ گلها کرمانشـاه:
باغ گلها کرمانشـاه بزرگترین و زیباترین باغ گلها کشور با بیش از 5 هکتار با گونههای مختلف گیاهی میباشد که در میان باغ راه غربی و در نزدیکی باغ پرندگان صدف کرمانشـاه قرار دارد. باغ گلها کرمانشـاه در کمربندی غربی(باغ راه غربی) شهر کرمانشـاه، نرسیده به باغ پرندگان کرمانشـاه قرار دارد.
مسجد و حمام تاریخی حاج شهبازخان-کلانشهر کرمانشـاه:
مساجد زیبا و تاریخی شهر کرمانشـاه عبارتند از:1-مسجد عمادالدوله2-مسجد حاج شهبازخان 3-مسجد آیتالله بروجردی4-مسجد چهلستون(جامع)5-مسجد شافعیها6-مسجد دولتشاه 7-مسجد شاهزاده8-مسجد نواب و...
مسجدعمادالدوله یکی از مساجد زیبا و تاریخی شهر کرمانشـاه میباشد که در مرکز شهر کرمانشـاه و در خیابان مدرس و بازار زرگرها واقع شده است و بیش از 140 سال قدمت دارد.
بازارهای سنتی کرمانشـاه:
بازارسنتی کرمانشـاه:نشانی: کرمانشـاه-مرکزشهر-خیابان مدرس-روبرو مسجد جامع کرمانشـاه
کرمانشـاه دارای دو تکیه بسیار زیبا و تاریخی می باشد که باید حتما از نزدیک دید:
1-تکیه معاون الملک:نشانی:کرمانشـاه-مرکز شهر-خیابان حداد عادل
2-تکیه بیگلربیگی:نشانی: کرمانشـاه-مرکز شهر-خیابان مدرس روبرو مسجدجام