البشیر در دیداری از پیش اعلام نشده بشار اسد را ملاقات کرد!

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری برنا؛ بر اساس گزارش منابع خبری به جهت محکومیت البشیر در محاکم بین المللی ، رفت و برگشت وی به دمشق با استفاده از یک هواپیمای «توپولف» روسی صورت گرفته که از پایگاه «حمیمیم» در شرق سوریه به سودان اعزام شده است.

سفر رئیس جمهوری سودان به سوریه اولین سفر یک مقام عالی عربی از سال 2011 و دومین سفر یک رئیس دولت بعد از «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهوری روسیه به سوریه است.

اعلام رسانه های رسمی سوری در ارتباط با سفر البشیر به دمشق حاکی از آن است که وی در این سفر با اسد در کاخ «الشعب» دیدار و درباره تحولات منطقه ای و بحران های کشورهایی عربی و لزوم روابط نزدیک برای ایجاد یک ساز و کار عربی با احترام به حاکمیت کشورها و عدم دخالت در امور داخلی یکدیگر که برای بهبودی روابط عربی - عربی و منابع ملت عرب موثر باشد، تاکید کردند.

در جریان بحران سوریه که از اسفند ماه 1389 آغاز شد، به خاطر رعایت مسایل امنیتی در دمشق و به جهت واقع شدن کاخ الشعب در بالای کوه «قاسیون»، دیدارها و ملاقات های اسد در محل اقامت وی در محله «روضه» دمشق انجام می شد، ولی با توجه به بازگشت امنیت به پایتخت سوریه و اقدامات نظامی ارتش به منظور دور کردن تروریست ها از اطراف این شهر که آن را با خمپاره مورد حمله قرار می دادند ، این اولین دیدار رسمی یک رئیس جمهوری از سوریه است که در کاخ مزبور انجام می شود.

به طور کلی با توجه به دیدار چند ساعته البشیر از سوریه در مقطع حساس کنونی این کشور به خاطر بحران هشت ساله، تحلیل های گوناگونی در ارتباط با این سفر و اهداف آن از سوی کارشناسان منطقه غرب آسیا مطرح می شود.

اولین تحلیل این است که با توجه به نزدیکی البشیر به عربستان به خصوص در سال های اخیر و بعد از فاصله گرفتن از کشورهایی مانند ایران و محور مقاومت، وی در این سفر حامل پیامی از جانب ریاض برای دمشق بوده است .

عربستان به عنوان یکی از کشورهای محوری در ارتباط با بحران سوریه و ایجاد و گسترش آن در کنار برخی کشورهای مانند امارات ، قطر ، اردن ، رژیم صهیونیستی ، ترکیه ، آمریکا ، انگلیس و فرانسه است.

برنامه ریزی و طرح آنان بر اساس یک سری محاسبات و تحلیل های غلط در هشت سال قبل بر این پایه استوار بود که با ایجاد دو اتاق طراحی عملیات علیه دولت سوریه در ترکیه (اضنه) و اردن (موک) و استقرار نیروهای امنیتی و اطلاعاتی از کشورهای مختلف با حمایت های مالی عربستان، دولت سوریه که در سال های اخیر به بسیاری از سیاست های ریاض نه گفته و با آنها مخالفت کرده است ، ساقط شده و با روی کارآمدن مخالفان دولت کنونی سوریه راه برای همراه کردن یکی از مهم ترین کشورهای عربی برای دستیابی به برخی سیاست ها و راهبردها هموار می شود.

از نظر آنان با توجه به مسایل و مشکلاتی اقتصادی و اجتماعی به خصوص بعد از برخی اصلاحات اقتصادی و فقر مردم که سوریه با آنها درگیر بود ، اقدامات آنان برای براندازی می توانست در کوتاه مدت منجر به نتیجه شده و با هزینه ای کم ضمن از بین رفتن یکی از کشورهای محوری مقاومت برای دیگر کشورهای این محور نیز مشکلاتی ایجاد می شود که همگی در راستای منافع و مصالح رژیم صهیونیستی بود.

چنین تحلیل و برداشت غلطی از اوضاع سوریه موجب شد تا به دنبال ناآرامی در «درعا» در جنوب سوریه حامیان تروریست ها که از سال ها قبل ردپاهایی برای خود در بخش های مختلف سوریه هموار کرده بودند، با استفاده از این ناآرامی ها بسرعت به دنبال اجرای زودهنگام طرح هایشان برآمده و ابتدا شهرهای مرزی سوریه و سپس دیگر مناطق این کشور را درگیر اقدامات تروریست هایی از 120 کشور جهان با یکصد گروه کردند که برخی آمار اعضای آنها را تا 360 هزار نفر نیز تخمین می زنند.

در سال های اولیه بحران سوریه تروریست ها موفق شدند تا نزدیک به 70 درصد خاک این کشور را اشغال کنند و به دنبال خطرناک شدن اوضاع سوریه کشورهای دوست این کشور از جمله روسیه و جمهوری اسلامی ایران وارد عمل شده و با ارایه مشاوره های نظامی لازم بر اساس درخواست دولت دمشق ورق را طی چند سال به نفع دولت مرکزی سوریه بازگردانده و اکنون حدود 70 درصد خاک سوریه در کنترل دولت است و تروریست ها در شمال غرب و شمال شرق این کشور به صورت محدود حضور دارند که تلاش و تاکید دولت سوریه ادامه آزادی این مناطق است.

در نتیجه بحران سوریه بر اساس برخی آمارها تاکنون ضمن از بین رفتن زیرساخت های شهرهای مختلف این کشور دو میلیون واحد مسکونی نیز نابوده شده و 440 میلیارد دلار نیز خسارت به این کشور وارد شده است و در نهایت نیز دست حامیان تروریست ها خالی و دولت سوریه اکنون با سربلندی دوران پسابحران خود را سپری می کند.

در دوره کنونی دو کشور بیشترین تلاش را برای دور کردن خود از بحران سوریه به خاطر عاملیت در آن دارند که یکی ترکیه در شمال سوریه با مرزهای طولانی با این کشور و دیگری عربستان منبع مالی بحران است که خود را درگیر بحران های زیادی مانند یمن ، عراق ، لبنان و برخی کشورهای شمال آفریقا کرده و اکنون باید دست خالی از همه آنها خارج شود. 

رئیس جمهوری سودان در جریان دیدار چند ساعته خود از دمشق تاکید کرد ، سوریه کشوری است که در خط مقدم قرار دارد و تضعیف این کشور یعنی تضعیف کشورهای عربی و آنچه که در سال های گذشته روی داد را نمی توان از این حقیقت جدا دانست. 

وی ابراز امیدواری کرد که بحران سوریه حل و این کشور هرچه سریع تر به جایگاه خود در منطقه بازگردد.

عربستان پیش از سفر البشیر به سوریه نیز تلاش هایی را با اعزام هیات های دیگر و برخی شخصیت ها به سوریه و در جریان برگزاری برخی همایش ها و مجمع عمومی سازمان ملل به منظور نزدیک شدن به دمشق انجام داده بود که همه آنها به خاطر کینه ها و شیطنت های ریاض نسبت به سوریه با شکست مواجه شده بود و به نظر می رسد در صورت درست بودن چنین تحلیلی از سفر البشیر این بار نیز این تلاش با شکست مواجه شده است.

در همین چارچوب برخی از تحلیلگران نیز معتقدند ، اکنون با توجه به برگزاری نشست اقتصادی «اتحادیه عرب» در 9 بهمن ماه در بیروت پایتخت لبنان و تعلیق عضویت سوریه از سال 2011 در آن تلاش هایی نیز برای بازگشت دوباره این کشور در هفته های اخیر به این اتحادیه آغاز شده و می توان بخشی از اهداف سفر البشیر به دمشق را با بازگشت سوریه به اتحادیه مزبور در ارتباط دانست.

تحلیل دیگر در ارتباط با این سفر رقابتی است که اکنون بین کشورهای مختلف به خصوص عربی برای از سرگیری روابط با سوریه آغاز شده است و در این ارتباط اردن به خاطر همسایگی با سوریه و منافع و مصالح خود بسرعت با اعزام هیات هایی تلاش دارد بار دیگر روابط خود را با دمشق از سرگیرد و اکنون اخباری مبنی بر احتمال رد و بدل شدن سفیر بین دو کشور با توجه به رفت و آمدهای هیات های پارلمانی و اقتصادی بین دو طرف وجود دارد.

در این ارتباط امارات و برخی کشورهای عربی دیگر نسبت به از سرگیری روابط با سوریه اعلام آمادگی کرده اند و حتی رایزنی هایی نیز در ارتباط با آن صورت گرفته، ولی هنوز منجر به نتیجه روشنی نشده است.

دولت سوریه نیز در یک پیام روشن به اردن که می توان آن را قابل تعمیم به دیگر کشورهای عربی در نظر گرفت، اعلام کرد که نگاه ما به جلو است .

«محمد خیر العکام» تحلیلگر امور سیاسی سوری امروز (دوشنبه) با اشاره به دیدار رییس جمهوری سودان با اسد ، تاکید کرد که این دیدار پیام روشنی برای دنیای عرب دارد مبنی بر این که کشورهای عربی در حال روی آوردن به سمت سوریه هستند.

وی در مصاحبه با خبرگزاری روسی 'اسپوتنیک' افزود: بعید نیست البشیر حامل پیام هایی برای رییس جمهوری سوریه باشد و یا می خواهد پیامی را به دیگر کشورهای عربی مانند مصر و عربستان برساند و چه بسا اهداف خارطوم از این دیدار بیش از دمشق باشد.

العکام با اشاره به این که این شکل سفر و مقامی که اقدام به این دیدار می کند، نشان از آن است که کشورهای عربی پس از روگرداندن از سوریه خود در حال روی آوردن به دمشق هستند، خاطر نشان کرد : سوریه پیش تر گفته بود کشورهای عربی ای که با دمشق قطع رابطه کردند خود به سمت ما باز می گردد و این سفر دست کم می تواند گواهی بر درستی گفته های سوریه باشد.

البته باید گفت که سوریه نیز به چنین روابط و رفت وآمدهایی نیاز دارد، ولی در دیگر سو این کشور بر خلاف سیاست های کینه جویانه بعضی کشورهای عربی نسبت به دیگر کشورها به وقایع مثبت نگاه می کند و اگر چنین ورقی شکل عکسی به خود داشت، آن وقت امکان نگاه بهتر به کشورهای مقابل سوریه و تحلیل رفتارهای آنان بیشتر فراهم می شد.

سومین و آخرین نگاه نیز در ارتباط با سفر البشیر به سوریه این است که خارطوم با توجه به این که چند سالی است از محور مقاومت فاصله گرفته و به ریاض نزدیک شده است ، اکنون از چنین سیاستی سرخورده شده و به خاطر برخی هزینه ها که متحمل شده ، منافع و مصالح خود را در آن می بیند که با توجه به شرایط داخلی سودان بار دیگر راه بازگشت به کشورهای محور مقاومت را در پیش بگیرد و در این ارتباط با توجه به نزدیکی سوریه به ایران بهترین مسیر چنین گرایشی می تواند دمشق باشد.

البشیر 74 ساله اکنون با 29 سال ریاست، خود را برای انتخاب دوباره در انتخابات ریاست جمهوری سال 2020 سودان آماده می کند و با توجه به مسایل و مشکلات عدیده ای نظیر مشکلات اقتصادی ، نبود درآمد و اجباری برای کاهش هیات های دیپلماتیک در کشورهای جهان ، انحلال دولت و تشکیل دوباره آن ، نارضایتی مردم از شرایط اقتصادی در این کشور ، ناآرامی های داخلی ، جدا شدن بخش جنوبی و تشکیل کشور مستقل ، شکست در همراهی با ریاض برای اعزام نیرو به یمن و کشته شدن شمار زیادی از آنان به خاطر مقاومت جانانه یمنی ها و نظایر آن شانسی برای پیروزی در این انتخابات ندارد و به همین جهت دو سال مانده تا انتخابات مزبور تلاش دارد تا به خاطر قطع امید از ادامه حمایت های ریاض راه مستقلی را برای خود در پیش بگیرد.

بر اساس آخرین آمارهای موجود بیش از 850 نظامی سودانی در یمن کشته شده اند، اما کمک های مالی عربستان و امارات به سودان باعث نجات اقتصاد بیمار این کشور نشده و از سوی مقام های سودانی پیوسته با نارضایتی مردم و درخواست برای بازگرداندن سربازانشان از جنگ یمن مواجه بوده اند.

برخی نظرسنجی ها در سودان نیز حکایت از آن دارد که 92 درصد از مردم این کشور با انتخابات مجدد البشیر به عنوان رئیس جمهوری مخالف هستند.

العکام تحلیلگر امور سیاسی سوری در همین ارتباط نیز معتقد است با توجه به روابط پرتنش سودان با بیشتر کشورهای عربی و دشمنان خود در غرب، چه بسا اهداف البشیر برای دیدار از دمشق بیش از سوریه باشد چرا که اخیرا به دلیل خلف وعده کشورهای عربی در ارایه کمک مالی به خارطوم، روابط سودان با برخی کشورها از جمله عربستان به سردی گراییده است.

از دیدگاه وی این دیدار می تواند تاکیدی بر آن باشد که سوریه مصمم است نقش خود را در دنیای عرب ایفا کند و این بار در اقدام مشترک عربی نقش رهبر خواهد داشت و هیچ اقدام مشترک عربی بدون سوریه ممکن نخواهد بود. موضوعی که کشورهای عربی هم دریافته اند .

البشیر نیز در جریان دیدار خود با اسد تاکید کرد که سودان در کنار سوریه و مردم این کشور ایستاده و آماده حمایت از یکپارچگی سوریه است.

البته چنین تحلیلی را نیز از این زاویه می توان ارزیابی کرد که البشیر با توجه به جدا شدن چند ساله از ایران و به خاطر پایداری سوریه در جریان بحران این کشور و ایستادگی دوستان این کشور به خصوص ایران در جریان این بحران به خوبی درک کرده که دوستی ایران با کشورهای مختلف جهان و بر اساس مصالح و منافع مقطعی نیست، بلکه یک دوستی واقعی و پایدار است که می توان روی آن در دوران مختلف حساب کرد و بر خلاف برخی نگاه های دیگر و رایج در جهان است.