مفاهیم تخصصی سینما و نقد آن در «شبهای هنر»

به گزارش سرویس فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا؛ در ابتدا، دکتر امیدی در تعریفی از تاریخچه روانکاوی گفت: اختلالات روانی در طول تاریخ وجود داشته اند اما با رویکردهای متفاوتی با آن ها برخورد می شده است. مثلا بقراط می گفت یک اشکال فیزیکی در بدن انسان هاست و باید برطرف شود. جالینوس اولین کسی بود که گفت شاید این فرآیند فیزیکی نیست و مسئله ای در زندگی ماست که باعث می شود این آسیب پیش بیاید. و این ها ادامه داشت تا زمان فروید و بروِر که بینش و آگاهی را راهی برای درمان اختلالات روانی دانستند.  

تسعید، یک مکانیزم دفاعی 

دکتر امیدی در مورد فرآیند تسعید توضیح داد: تسعید به معنای تبدیل انرژی های سرکوب شده به نیرویی فعال برای کاری ارزشمند است.روانکاوان بعد از فروید تسعید را یک فرآیند دفاعی می دانند. تسعید در هنرمند اتفاق می افتد. اما کاتارسیس، که بیداری احساسات و هیجانات بعد از دیدن یک اثر است، هم در مخاطب و هم در مؤلف اتفاق می افتد. 

دکتر امیدی درباره نظریه فروید گفت: فروید وقتی در مورد دستگاه روانشناختی ما حرف می زند، از دو شیوه دریافت داده و دو شیوه ارتباط با بیرون از خود صحبت می کند. این دو شیوه، یکی فرآیند اولیه و دیگری ثانویه نام دارند. در فرآیند اولیه فرویدی ارتباط من با دنیا شبیه رویاست و منطقی نیست ، زندگی همه ما در نوزادی اینگونه شروع می شود و ناخودآگاه ما از همین فرآیند استفاده می کند. فرآیند ثانویه همان رابطه علت و معلولی دنیاست و در حقیقت همان خودآگاهی است که برای ادامه زندگی به آن نیازمندیم.  

اثر تأثیر گذار ریشه در ناخودآگاه دارد 

وی ادامه داد: سالیوان به این دو فرآیند یک عنصر دیگر اضافه می کند و می گوید زبان هنر و رویا یکی است و هنر، هنر است چون از ناخودآگاه می آید. پایه ماجرا در فرآیند هنری، استفاده هنرمند از جایی است که فرآیند اولیه آنجا اتفاق می افتد و اگر ریشه کار هنرمند از آنجا باشد بدون اینکه ما بدانیم چرا، اثرش تأثیر گذار است. چیزی که از خودآگاهی بیاید بر دل نمی نشیند. اثر هنری از فرآیند اولیه می آید اما در فرآیند ثانویه منتقل می شود چون من نمی توانم بدون خودآگاه به ناخودآگاه کسی وصل باشم. 

دکتر امیدی روانکاوی امروز را مثبت و متواضعانه خواند و افزود: روانکاوی حد خود را می داند و قبول دارد راه حل های دیگری برای درمان ممکن است وجود داشته باشد. 

در پایان دکتر امیدی گفت: وقتی از فروید پرسیدند این ایده شاهکار تو از کجا آمد به رمان های داستایوفسکی اشاره کرد. 

«شب سینما» پنجمین شب از « شب های هنر» با محوریت بررسی مفاهیم تخصصی سینما و نقد آن ها، به تهیه کنندگی سلمان وکیلی، هر چهارشنبه شب ساعت 23 به صورت زنده از شبکه چهار سیما پخش می شود.