کشور ما یکی از بلاخیز‌ترین کشورهای جهان بوده است

به گزارش خبرگزاری برنا از استان زنجان؛ فتح اله حقیقی در دوره آموزشی مدیریت جامع سوانح و بلایای طبیعی استان، با بیان اینکه بلایای طبیعی با انسان متولد شده، همواره وجود داشته و ایران جزو 10 کشور حادثه‌خیز دنیا است، گفت: امروزه دانستن آمار درباره حوادث طبیعی جایگاه چندانی ندارد، بلکه آمادگی مهم است و هر کشوری که آمادگی مقابله با حوادث طبیعی را داشته باشد یک شاخص توسعه محسوب می‌شود.

حقیقی در ادامه یکی از محک های توسعه هر کشور را میزان آمادگی آن در مقابله با بلایای طبیعی دانست و گفت: هر کشوری که آمادگی بیشتری در مقابله با بلایای طبیعی داشته باشد از شاخص های توسعه یافتگی آن کشوراست و آموزش مقابله با بحران باید کارگاهی و عملیاتی باشد.وی برگزاری کارگاه‌های آموزشی در حوزه مقابله با بحران و بلایای طبیعی را بسیار موثر دانست و اضافه کرد: اگر دوره های آموزشی بصورت کارگاهی باشد، عملیاتی خواهد بود و هر مدیر می تواند تجربیات خود را از بحران و حوادث طبیعی مطرح کند و با جمع‌بندی این تجربیات، تصمیمات بهتری می توان اتخاذ کرد.

استاندار زنجان با انتقاد از اینکه امروز یک تعریف واحد و مشترک از موضوع بحران وجود ندارد، افزود: باید این امر کارگاهی شود و مدیران بتوانند پدافند در موضوعاتی همچون پدافند غیرعامل و مدیریت بحران به تعاریف واحدی برسند.

مقام عالی استان با اشاره به اینکه ما باید در مدیریت بحران برنامه‌ریزی برای توسعه داشته باشیم، تصریح کرد: در مدیریت بحران باید تقسیم مسئولیت داشته باشیم و ازظرفیت ها و توان بخش های مختلف استفاده کنیم.

وی با تا‌کید بر ضرورت رفع اِشکالات موجود در ساخت و ساز شهرها برای ارائه خدمات بهتر هنگام بروز بحران‌ها، ابراز امیدواری کرد: آموزش‌ها کاربردی بوده و تفکیک مسؤولیت‌ها به درستی انجام شود.

بهنام نظری رئیس مرکز توسعه مدیریت و منابع سازمان مدیریت بحران کشور روز چهارشنبه در جمع شماری از مدیران و دست اندرکاران مدیریت بحران استان زنجان افزود: همه دستگاه ها و نهادهای مسئول در امور بحران طبق قانون باید ذیل سازمان مدیریت بحران کشور فعالیت کنند.
وی  با اشاره به ضرورت تعامل مدیران و دستگاه های زیرمجموعه در این حوزه افزود: ثمره این تعامل انسجام و سرعت در انجام امور است که باعث رضایتمندی جامعه هم می شود.نظری با اشاره به تصویب قانون مدیریت بحران کشور در مجلس شورای اسلامی، اظهار داشت: این قانون بالاخره بعد از چهار سال تصویب شد و هم اکنون در مرحله بررسی و تایید شورای نگهبان است.
رئیس مرکز توسعه مدیریت و منابع انسانی سازمان مدیریت بحران کشور با بیان اینکه اجرایی شدن این قانون بسیاری از مشکلات مدیریت بحران را حل می کند، خاطرنشان کرد: با اجرای این قانون در صورت کوتاهی هر دستگاه و مسئول در اجرای مصوبات و کارهای محوله، استاندار یا فرماندار توانایی معرفی وی به مراجع قضایی را دارد.
نظری با اشاره به اینکه موازی کاری دستگاه ها در زمان وقوع بحران قابل قبول نیست، گفت: نباید هیچ مماشاتی در برخورد با کسانی که در کارشان اهمال کرده اند، وجود داشته باشد.
وی با بیان اینکه وقوع برخی از حوادث اجتناب ناپذیر است، تاکید کرد: اما مسئولان زنجان برای پیشگیری از خسارات جانی و مالی وقوع سیل در این استان برنامه ریزی کنند و مدیریت مطلوب بحران با کمترین هدر رفت زمان و منابع، نیازمند وحدت فرماندهی است. 
رئیس مرکز مدیریت بحران استان زنجان نیز گفت: از 52 نوع بلایای طبیعی که در جهان اتفاق می افتد 31 نوع از آن در کشور ما رخ می دهد.علی باقری با اشاره به سیل خیز برخی از مناطق استان افزود: به طور میانگین هر سیل در ایران حدود 240 میلیارد تومان خسارت به بار می آورد.رئیس مرکز مدیریت بحران استان زنجان تاکید کرد: 77 درصد شهرهای ما در کشور روی گسل قرار دارد و لذا نیازمند توجه و نگاه ویژه مسئولان و برنامه ریزان است.باقری افزود: افت سالانه منابع آبی از نیم تا 2 متر، هشدار جدی برای مردم و مسئولان است و باعث خساراتی می شود که گاه تجدیدپذیر هم نخواهد بود یا تجدید آن قرن ها طول خواهد کشید.

در ادامه دوره دکتر قدس رئیس دانشکده علوم و زمین دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان به بیان راهکارهای مقابله با زلزله پرداخت و گفت: سیر تحول تاریخ زندگی انسان بر روی کره زمین و فراوانی حوادث غیر مترقبه طبیعی حاکی از آن است که احتمال وقوع اغلب بحران ها ی طبیعی کماکان اجتناب ناپذیر می باشد . شاید بشریت پس از طی همه مراحل پیشرفت،درنهایت هیچگاه قادر به حذف برخی ازآنها نظیر زلزله،آتشفشان و ... نگردد . با وجود این،امکان کاستن و یا حتی حذف آسیب هاوپیامدهای نامطلوب وناگوار ناشی از آنها از طریق پیش بینی ،پیشگیری و سازماندهی مدیریت بحران وجود دارد . در چارچوب این هدف پیش بینی ایجاد سازوکارهما هنگی در مدیریت بحران، یکی از مهمترین و اساسی ترین ( وشایدمنحصربفردترین ) رویکردهای کاهش تاثیرات و پیامدهای ناگوار وزیان بار بحرانهای طبیعی به شمار می آید .

سرزمین ایران نیز با توجه به موقعیت جغرافیایی و زمینشناسی خود از جمله ده کشور سانحه خیز جهان به شمار میآید و همواره بر اثر بروز سوانحی چون سیل، زلزله، خشک سالی، توفان و غیره، خسارات جانی و ملای قابل توجهی به کشور وارد آمده است. زلزله پدیده ای است طبیعی، که یکی از عوامل بروز حوادث پیش بینی نشده در سطح جوامع می باشد. دست کم 86 درصد خاک ایران در منطقه زلزله خیز قرار دارد . افزایش بی رویه جمعیت، ساخت و سازهای شهری و گسترش آن ها تا حاشیه شهرها بدون برنامه ریزی مناسب و در نظر گرفتن تمهیدات و قوانین لازم، وخامت اوضاع را دوچندان کرده است و در چنین شرایطی و با توجه به آنکه مقدار زیادی از تولید ناخلاص ملی کشور صرف جبران بلایای طبیعی می شود، مدیریت بحران و کاهش بلایای طبیعی در آن اهمیت ویژه ای یافته است. ابعاد وسیع خسارات و تلفات ناشی از پدیده زلزله در شهرهای گوناگون جهان سبب شده است پژوهش های کاربردی گسترده ای در زمینه بهینه کردن ایمن سازی شهرها انجام گیرد. از سوی دیگر، روش های مقابله با بلایای طبیعی و ایمن سازی شهرها، افزایش کارایی روش های مقابله با بلایای طبیعی و ایمن سازی شهری را ضرورت بخشیده است.

در جهت کاهش مخاطرات زلزله در شهرها، ضروری است تا مطلاعات و تحقیقات جامعی در ارتباط با شناخت اثرات زلزله در سطوح شهری و تشخیص مناطق با خطر پذیری بالا انجام شود. برنامه ریزی کاهش خسارات ناشی از زلزله در مناطق با خطر پذیری بالا می تواند با کاهش آسیب پذیری شهرها خسارات و مخاطرات ناشی از وقوع زلزله را کاهش بخشد.

دکتر رضایی استاد دانشگاه علوم پایه زنجان در خصوص راهکارهای مقابله با سیل به ایراد سخنرانی پرداخت و گفت:سیل مى تواند نتیجه ریزش باران هاى شدید، ذوب سریع برف و یخ و یا تخریب سدها باشد. علت وجود این فرایند هرچه باشد وقتى که وارد مناطق شهرى گردد موجب ایجاد خسارات و گاهى تلفات زیادى مى گردد، زیرا که شهر در جریان رشد و توسعه خود فضاهاى هیدرولوژیکى طبیعى(مسیلها و بسترهاى رودخانه) را مورد تجاوز قرار مى دهد.
طى چند دهه گذشته شیوه هاى جدیدى براى مقابله با سیلاب ابداع شده است و این روشها بیشتر ماهیتى پیش گیرانه دارند و نه درمانى. با تعبیه و اجراى طرح هاى مشخصى براى کاربرى اراضى شهرى، وضع مقررات و قوانین و همچنین آموزش مردم مى توان خسارات ناشى از سیل را کاهش داد و به حداقل رسانید و در عین حال از صرف هزینه هاى سنگین و گزاف براى احداث تأسیسات مهار سیل ها که بسیار سرمایه برند اجتناب کرد.
سیل در اکثر مناطق جهان منجمله کشور ایران سالیانه سبب خسارات جانی و مالی بسیاری می گردد. در کشور ما به عنوان بزرگترین بلای طبیعی از لحاظ میزان جمعیت متاثر شناخته شده است. امروزه مدیریت در بحران سیل یکی از ابزارهای اساسی و اثربخش در کنترل سیل و عواقب ناشی از آن می باشد. مدیریت بحران دارای فازهای آمادگی قبل از بحران، پاسخ فوری در حین بحران، بهبودی، بازتوانی و بازسازی پس از بحران می باشد. گرچه برای مدیریت بحران سیل یک راه حل مشخص و مطمین برای کلیه مناطق سیل گیر کشور وجود ندارد اما بدیهی است پدیده سیل قابل پیش بینی و مدیریت بوده، می توان در جهت مهار وکاهش خسارات ناشی از آن و حتی بهره برداری اقتصادی از سیل راه حل های مناسبی جستجو کرد. .

در پایان دوره موسوی از هلال احمر استان توضیحاتی در خصوص مدیریت سلامت در حوادث و بلایا و فوریت ها ارائه نمود و گفت:از بلایا و سوانح طبیعی گریزی نیست اما می توان با مدیریت صحیح، اقدامات پیشگیرانه و آگاه سازی جامعه، از اثرات این بلایا هر چه بیشتر کاست . مرور تاریخچه بلایا در ایران نشان می‌دهد کشور ما یکی از بلاخیز‌ترین کشورهای جهان بوده، مدیریت و کاهش خطر بلایا همواره موضوعی چالش‌برانگیز برای نظام سلامت کشور می‌باشد.