سیستان‌وبلوچستان در مسیر توسعه/ چابهار قلب تپنده ایران در دوره تحریم

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری برنا؛ سیستان و بلوچستان ۱۱۰۰ کیلومتر مرز با کشورهای پاکستان و افغانستان و ۳۰۰ کیلومتر مرز آبی با دریای عمان دارد و به دلیل قرار گرفتن در موقعیت راهبردی و ترانزیتی از اهمیت فراوانی برخوردار است؛ به ویژه بندر چابهار که تنها بندر اقیانوسی ایران و آسانترین و بهترین راه دسترسی کشورهای آسیای میانه به آب‌های آزاد است. در صورت جدی گرفتن ظرفیت های سیستان و بلوچستان با توجه به موقعیت جغرافیایی خاص و وجود نیروی جوان بسیار در آن، این استان می تواند به یکی از قطب های اقتصادی کشور تبدیل شود.

استان سیستان و بلوچستان با داشتن موقعیت راهبردی و دارا بودن کشاورزی و باغبانی و همچنین جاذبه‌های فراوان تاریخی و طبیعی و نیز صنعت در حال رشد، از توانایی و ظرفیت فوق‌العاده‌ای برای توسعه و آبادانی برخوردار است؛ به همین دلیل دولت حسن روحانی از زمان روی کار آمدن اقدامات موثری را در این استان انجام داده است.

در حال حاضر بیشترین حجم صادرات و واردات کشور از این استان انجام می شود. با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید و در سایه افزایش عقلانیت در تصمیم گیری ها، اقدامات موثری در این استان صورت گرفته است. دولت تدبیر و امید در ابتدا 130 عنوان پروژه با 13 هزار میلیارد ریال اعتبار در سال 93 برای این استان در نظر گرفت که سبب شد نظر سرمایه گذاران بسیاری به این استان جلب شود.

هفته گذشته و در جدیدترین اقدام «محمدباقر نوبخت»، رئیس سازمان برنامه و بودجه، و «پرویز فتاح»، رئیس کمیته امداد امام خمینی، با امضا یک تفاهم نامه عملیات ساخت 12 هزار مسکن ویژه محرومان این استان را کلید زدند تا در کنار توسعه اقتصادی فعالیت های محرومیت زدایی نیز با جدیت بیشتری پیش برود. اتفاقی مهم که قطعا بر زندگی مردم این استان تاثیر مطلوب خود را خواهد گذاشت.

«احمدعلی موهبتی»، استاندار سیستان و بلوچستان، در این باره گفت: نگاه دولت و به‌خصوص نهاد کمیته امداد به این بخش بسیار قابل تقدیر است، زیرا علاوه بر بحث تحت پوشش قراردادن افراد به توانمندی آنها با برگزاری دوره های توانمندسازی نیز توجه ویژه شده است.

همچنین نوبخت در مراسم امضای این تفاهم نامه گفت: بالغ بر پنج هزار و 600 میلیارد تومان با 52 طرح در هفت حوزه برای شتاب بخشی به توسعه سیستان و بلوچستان به تصویب هیات دولت رسیده است.

اقدامات دولت برای حل مشکلات در حوزه آبی

شرایط منطقه سیستان و بلوچستان به لحاظ جغرافیایی به گونه ای است که باتوجه به ساخت ۲ سد کجکی و کمال خان در کشور افغانستان و با توجه به اینکه در پایین دست رودخانه هیرمند قرار دارد هم در شرایط پر آبی و هم در شرایط کم آبی آسیب می‌بیند. سهم حق آبه ایران براساس قراداد با افغانستان ۸۲۰ میلیون مترمکعب بوده که این امر محقق نشده و مذاکرات در سطح وزارتخانه ها در حال انجام است.

در جنوب استان نیز کارهای بزرگی در زمینه سدسازی انجام شده است. سد پیشین با ۱۷۵ میلیون مترمکعب در سال ۷۳ افتتاح شده، سدهای دیگری نیز از جمله سد زیردان با ۲۱۰ میلیون مترمکعب، سد کهیر با ۸۵ درصد پیشرفت فیزیکی و ظرفیت ۶۰ میلیون مترمکعب، سد ماشکید علیا با حدود ۸۵ میلیون مترمکعب ساخته شده و سد ماشکید سفلی نیز در حال ساخت است.

سدهای بزرگ این استان در جنوب در مجموع ۵۰۰ میلیون متر مکعب آب ذخیره می‌کنند و چاه نیمه‌ها در شمال نیز یک و نیم میلیون متر مکعب ظرفیت ذخیره دارند که مجموع آن حدود ۲ میلیون متر مکعب است.

با توجه به خشکسالی حاکم بر سیستان و بلوچستان که بیش از 18 سال طول کشیده و از سویی به دلیل وابسته بودن بخشی از استان به آبهای افغانستان و از همه مهم‌تر بهره وری پایین سامانه های آبیاری فعلی، دولت تدبیر و امید در صدد تغییر شیوه آبیاری در این استان برآمده است.

اقدامات دولت برای حل مشکلات در حوزه انرژی

توجه به امر گازرسانی در دولت یازدهم و دوازدهم برای مردم این استان در این دولت بیشتر شده است. دهم اسفند ماه سال 95 بود که همزمان با سفر رئیس جمهوری به سیستان و بلوچستان، خط انتقال گاز ایرانشهر به زاهدان به‌طول 260 کیلومترتوسط حسن روحانی به گاز وصل شد تا این استان به‌عنوان آخرین استان از کشور به شبکه سراسری گاز متصل شود و مردم این دیار نیز از گاز طبیعی بهره‌مند شوند. کلید خوردن گازرسانی به سیستان و بلوچستان قطعاً یکی از مهم‌ترین کارهای دولت در سال‌های ٩٤ و ٩٥ بود که مسئولان قول دادند، طی دو سال همه استان به شبکه گاز متصل شود.

طرح عظیم گازرسانی به شهرهای سیستان و بلوچستان با اعتباری بالغ بر 60 هزار میلیارد ریال معادل 1/8 میلیون دلار در سال، مهر سال 94 آغاز شد. پروژه گاز رسانی بطول یک هزار و 544 کیلومتر خط انتقال از عسلویه به ایرانشهر- چابهار- زاهدان و زابل در دست انجام است که 904 کیلومتر آن از عسلویه به ایرانشهر 100 درصد انجام شده است. پروژه گازرسانی از ایرانشهر- چابهار بطول 290 کیلومتر در دست انجام است که تا سال 98 به پایان می‌رسد.

روند رو به رشد جابجایی در بندر چابهار

چابهار جزو ۱۰ نقطه استراتژیک و مهم دنیاست. مزیت استان توسعه بخش ترانزیت و تجارت است چرا که بندر چابهار دروازه ای برای کشور و برای کشورهای افغانستان و کشورهای آسیای میانه است.

جایگاه استراتژیک بندرچابهار در جنوب شرقی ایران، هندی‌ها را برای انجام سرمایه گذاری در بخش حمل ونقل دریایی و بندری ایران بیش از پیش تشویق کرده و نشان می دهد نگاه هند استراتژیک است. هند در حال حاضر به یکی از مهم ترین کشورهای صادر کننده کالا و خدمات در جهان تبدیل شده و بندر چابهار می تواند به عنوان دروازه ورود هندی ها به کشورهای ترکمنستان، افغانستان، ازبکستان، قزاقستان، جمهوری آذربایجان، ارمنستان، گرجستان و روسیه نقش آفرینی کند. موقعیت جغرافیایی بندر چابهار در جنوب ایران و در استان سیستان وبلوچستان از اهمیت زیادی برای هند برخوردار است چرا که این بندر می تواند زمینه دسترسی هند به افغانستان و آسیای میانه بدون نیاز به عبور از پاکستان را برای هند فراهم کند.

احداث بزرگراه و تکمیل زیرساخت های جاده ای، ریلی و هوایی از نیازهای ضروری یک بندر بزرگ تجاری نظیر چابهار است. بنابراین پس از انعقاد قراردادهای سرمایه ‌گذاری با بخش خصوصی طی یک سال اخیر به ارزش 240 میلیون یورو تخلیه و بارگیری در بندر چابهار انجام شد که 50 درصد افزایش یافته است. بارگیری و عملیات تخلیه کشتی کانتینری نخستین محموله صادراتی افغانستان به هند در بندر چابهار به صورت رسمی آغاز شد خبری که سفارت کشورمان در کابل اعلام کرد. در پی اقدامات و روند رو به رشد این بندر، تلاش ها در این راستاست تا منافع حاصل از ایجاد اشتغال، ارزش افزوده و رونق اقتصادی حاصل از فعالیت‌های بندر چابهار به بندرنشینان و مردم سیستان و بلوچستان تعلق بگیرد که قطعا می تواند تاثیر زیادی در زندگی مردم در این استان داشته باشد.

هم اینک بندر چابهار با عنایت ویژه رهبر معظم انقلاب و رئیس جمهوری و اعضای هیات دولت مورد توجه جدی قرار گرفته و در مسیر توسعه حرکت شتاب گونه ای را آغاز کرده است. ترانزیت کالا در بندر چابهار از سال گذشته تاکنون نسبت به 6 سال قبل (از سال 1389 تا 1395) رشد پنج برابری داشته است.

اهمیت بندر چابهار به حدی است که آمریکا چاره‌ای جز معاف کردن از تحریم‌های ظالمانه نداشت زیرا کشورهای دیگر از جمله هند و پاکستان چشم به این بندر دارند و می‌توان گفت بندر چابهار تبدیل به قلب تپنده ایران در دوره تحریم شده است.

استان پهناوری همچون سیستان و بلوچستان با در اختیار داشتن تنها بندر اقیانوسی ایران اسلامی و همجواری با 2 کشور افغانستان و پاکستان و نیز پراکندگی جمعیت در آن قطعا نیازمند سیستم حمل و نقل ریلی پیشرفته ای به منظور تسهیل در امور حمل و نقل بار و مسافر است.

با وجود همه اقدامات و خدمات ارائه شده در سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی تا کنون، رفع محرومیت های بجا مانده از گذشته در این استان نیازمند فعالیت و ارائه خدمات زیربنایی بیش از پیش است و دولت تدبیر و امید با دستور ویژه به اعضای هیات دولت در صدد رفع محرومیت این استان و استفاده از ظرفیت های بی نظیر نیروی انسانی، اقتصادی، صنعتی، بازرگانی و گردشگری است و همین فعالیت های انجام شده باعث ایجاد امید و نشاط بین مردم استان شده و با همت بیشتر در کنار دولت به توسعه استان کمک می کنند.