استعفای ظریف؛ اعتراض به دیپلماسی موازی بود/ این صداوسیما، صداوسیمایی نیست که در دولت‌های دیگر عمل می‌کرد

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری برنا، متن مصاحبه «فریدون مجلسی»، دیپلمات پیشین کشورمان، به شرح زیر است:

*عدم حضور دکتر ظریف در جلسه دیدار روحانی و بشار اسد را از نظر عرف دیپلماتیک و عرف سیاسی چگونه ارزیابی می کنید؟

این موضوع یک عرف دیپلماتیک نیست بلکه یک عرف سیاسی است. آقای دکتر ظریف دیپلمات بودند و زمینه شغلی او نیز دیپلماتیک است. اما اکنون که در مقام وزیر امور خارجه هستند باید گفت که وزیر غیر از دیپلمات است؛ بنابراین وزیر خود یک سیاستگذار است در حالی که دیپلمات مجری سیاستهایی است که به او ابلاغ می شود خواه موافق باشد و خواه مخالف باشد و باید آن سیاست ها را اجرا کند. آقای دکتر ظریف که دارای دو نقش یعنی به عنوان دیپلمات، مامور مذاکره وزارت خارجه بوده و نماینده ایران است  اما به عنوان یک وزیر در سیاست و سیاستگذاری نقش دارد و تنها مجری نیست.  از نظر عرف دیپلماتیک، مذاکرات بین المللی باید با اطلاع وزیر امور خارجه باشد یعنی در همه مذاکرات مقامات سیاسی باید حتما یک نفر مقام دیپلماتیک حضور داشته باشد. این حضور هم به نفع  شخصی است که مذاکره می کند یعنی حتی اگر رئیس جمهور مذاکره ای با یک مقام سیاسی خارجی انجام می دهد، علی الاصول باید یک دیپلماتی در آن جلسه حضور داشته باشد که گزارش تهیه کند. برای مقام سیاسی یا وزرا  و غیره، این مسئله مطرح است که او با این مقام خارجی، مسائل و منافع خصوصی را مطرح نکرده است یعنی مذاکرات خصوصی ممکن است بحث ها و صحبت های محرمانه ای را ایجاد کند از جمله  بحث هایی که به جای اینکه به نفع کشور باشد، ممکن است به نفع شخص یا اشخاص باشد. در این مسئله خاص، بنده فکر نمی کنم که وزیر خارجه فقط به دلیل دعوت نشدن به این جلسه استعفا کرده است بلکه  این مسئله را می توان آخرین قطره ای دانست  که لیوان آب را  سرریز می کند، تلقی کرد. بنابراین باید گفت که این یک دیدار نظامی بود. آقای بشار اسد به عنوان فرمانده کل قوای کشور سوریه به ایران آمد تا با  سردار سلیمانی فرمانده سپاه  قدس و فرمانده کل قوای ایران ملاقات کند. درست است جنگی که در سوریه رخ می دهد یک جنگ کاملا رسمی نیست و به تصویب مجلسی نرسیده اما به هرحال این یک اتفاق نظامی است که ایران در آن حضور داشته و دارد. شاید وزارت امور خارجه نقش حساس دیدارهای دیگر را نداشته است اما مسئله به اینجا ختم نمی شود و از شروع دولت روحانی یعنی دولت یازدهم، یک دیپلماسی موازی توسط بازندگان انتخابات وجود داشته است که این دیپلماسی به ویژه از سوی کسانی که نباید در امور دیپلماتیک دخالت کنند اتفاق افتاده است؛ همانند مصاحبه ها و اظهارنظرهای برخی شخصیت ها و مقامات مختلف درباره مسائل مختلف دیپلماتیک.

*در کنار این مخالفین که یک دیپلماسی موازی را در کنار دولت روحانی در پیش گرفته اند ما همواره شاهد حملات صداو سیما نیز هستیم که به جای اینکه در این شرایط حساس کشور در کنار دولت و ملت حرکت کند، همواره مواضع تندی علیه دولت به ویژه وزارت امور خارجه و شخص دکتر ظریف  در روزهای اخیر در پیش گرفته است، فرصت طرح و بیان نظرات غیرهمسو را نیز نمی‌دهند. این مسئله را چگونه ارزیابی می کنید؟

ظاهرا در ایران اپوزیسیون قدرتمندتر از پوزیسیون است یعنی صدا و سیما در خدمت اقلیت منتقد دولت بوده بنابراین این صداوسیما، صداوسیمایی نیست که در دولت های دیگر عمل می کرد؛ در شرایطی که اوضاع در دنیا تغییر پیدا کرده است و هر فردی می تواند هزینه کند و با یک بلندگو و دوربین و غیره نظرات خود را بیان کند. دولت ایران حق ندارد که از خود رادیو و تلویزیونی داشته باشد  و این مسئله در قانون اساسی منع شده است. اما همگان شاهد هستند که رادیو و تلویزیونی که باید در خدمت حکومت و ارکان سیاست باشد در خدمت اپوزیسیون بوده و به عنوان مخالف دولت عمل کرده است.

دکتر ظریف وقتی استعفا داد اعتراض او به طور بسیار علنی به دیپلماسی های موازی بود. به ویژه اینکه در دیدار یک رئیس جمهور کشور دیگر، حتی حضور نمادین دکتر ظریف هم ضروری در نظر گرفته نشد. هرچند دیدار رئیس جمهور با بشار اسد به صورت جداگانه صورت پذیرفت اما پس گرفتن این استعفا ممکن است منوط بر این باشد که دیپلماسی ایران از یک مجرا ادامه پیدا کند. اما ارکان اصلی حکومتی که برخی روزنامه ها، رادیو و تلویزیون هستند نشانگر این بوده که چنین چیزی اتفاق نیفتاده و این نکات بسیار عجیب است.