عزم منطقه‌ای و حمایت دولتی دو راهکار حل چالش‌های محیط زیستی شمال کشور

به گزارش گروه دولت خبرگزاری برنا، هر چند روند تخریب منابع طبیعی در همه جای کشور مشاهده می شود، اما در استان های شمالی به دلیل محوریت گردشگری آن بیشتر بوده است. در حال حاضر بسیاری از تالاب های شمال کشور از جمله تالاب انزلی و همچنین جنگل های شمال کشور از جمله هیرکانی در وضعیت نامطلوب و به گفته برخی کارشناسان دروضعیت هشدار دهنده ای به سر می برند و حل این مشکلات در گرو عزم منطقه ای و حمایت های دولتی است. همزمان با سفر رئیس جمهوری به استان گیلان این مساله در روزهای اخیر مورد توجه فعالان محیط زیست و کارشناسان این حوزه  و همچنین مردم این استان قرار گرفته است و به عنوان یک مطالبه جدی از سوی آنها پیگیری می شود.

رئیس جمهوری روز چهارشنبه در جمع مردم لاهیجان با تاکید بر ضروت احیای منابع طبیعی استان گیلان از اختصاص  ۳۰۰ میلیارد تومان برای بهبود محیط زیست گیلان و احیاء تالاب انزلی خبر داد؛ موضوعی که اگرچه به گفته کارشناسان گامی مثبت برای بهبود وضعیت محیط زیست این استان است؛ اما ناکافی است و اهتمام بیشتری را طلب می کند.  

تالاب انزلی نیازمند احیای فوری

درسال‌های گذشته به دلیل برنامه‌ریزی نادرست درمنابع زیستی شاهد از بین رفتن تالاب‌ها و گیاهان ارزشمند آن بوده ایم. یکی از نمونه های آن تالاب انزلی بوده است و احیای آن یکی از مطالبات به حق مردم است. سیاست های اشتباه از سوی دولت ها، دستکاری در طبیعت و استفاده از آب شیرین تالاب برای مصارف کشاورزی، احداث سد در بالادست تالاب و روی رودخانه هایی که به تالاب متصل می شدند از مهمترین عوامل موثر در وضع بحرانی این تالاب است و البته تالاب میانکاله نیز سرنوشتی مشابه انزلی داشته است.  گزارش ها نشان می دهد سموم و کودهای کشاورزی وارد شده از مزارع باعث انباشت لجن در تالاب انزلی شده است و در این شرایط احیای این تالاب از تاکیدات فعالان محیط زیست است. عیسی کلانتری، رییس سازمان حفاظت از محیط زیست در جریان افتتاح چندین پروژه در حوزه محیط زیست در شهرستان آستارا که ماه گذشته انجام شد با تاکید بر این مساله که دولت احیای تالاب انزلی را در دستور کار قرار داده است گفت: به زودی عملیات احیاء تالاب انزلی آغاز می شود و  با این اقدام امیدواریم تا ۴ سال آینده شاحد احیاء ۱۴ هزار هکتار از این تالاب باشیم. کلانتری با اشاره به اینکه شمال کشور از پیش از انقلاب اسلامی با محوریت گردشگری شناخته می شد، گفت: از آنجا که زیربناهای لازم مهیا نشد، مشکلاتی از جمله در حوزه محیط زیست این منطقه به وجود آمد.

کارشناسان و فعالان محیط زیست با اشاره به ضرورت اهتمام دولت و افزایش حمایت های دولتی برای احیای تالاب های انزلی و میانکاله، احیای آن را فوری و ضروری دانسته و می گویند نمی توان نسبت به احیای تالاب ها و جنگل های کشور بی توجه بود و انتظار جذب گردشگر و درآمدزایی داشت. اهمیت مشارکت دادن مردم و فرهنگ سازی نیز از دیگر تاکیدات آنها برای جلوگیری از روند تخریب این تالاب ها در این استان است.

خطر نابودی جنگل های شمال ایران جدی است

یکی از موضوعات پرحاشیه و جنجال برانگیز در حوزه محیط زیست در هفته های اخیر، اظهارات رئیس انجمن جنگلبانان ایران در خصوص خطر نابودی جنگل های شمال کشور بوده است.  هادی کیادلیری با بیان اینکه ۳۰ سال آینده جنگلی در شمال کشور نخواهیم داشت، گفت: در استان گیلان راش و شاه بلوط دچار بیماری شده اند و در آینده نزدیک شاهد مرگ و میر دسته جمعی این گونه ها خواهیم بود. این اظهارات اگرچه در ادامه با واکنش رییس شورای عالی جنگل‌ رو به رو شد و اعلام شد که این اظهارات غیرمستند است، اما به گفته فعالان محیط زیست نابودی جنگل های شمالی یک هشدار جدی است که کم توجهی به آن خسارت های زیادی را برای کشور به همراه خواهد داشت.   فعالان محیط زیست تخریب جنگل های شمالی کشور را نتیجه نگاه اقتصادی به این منابع عنوان می کنند. برای سنجش درست و غلط بودن این دیدگاه کافی است سری به جنگل های شمالی کشور زد و دید که چگونه این جنگل ها تبدیل به بنگاه تولید چوب شده اند.  یکی از مهمترین دلایل این مساله وضعیت نامطلوب اقتصادی است و بر این اساس ضروری است تا با برنامه ریزی صحیح و رونق گردشگری در این استان درآمدزایی از این طریق، جایگزین درآمدزایی از طریق تخریب جنگل ها شود.

همچنین اصلاح ساختاری و برنامه ریزی بلند مدت نیز یکی دیگر از تاکیدات کارشناسان محیط زیست برای احیای جنگل های شمال کشور است. برنامه ریزی های کوتاه مدت و بدون آینده نگری توسط مسئولان یکی از عوامل دست اندازی به منابع طبیعی است و  متاسفانه برخی از مسئولان فقط به اثرات کوتاه مدت و بر طرف کردن نیاز روز توجه دارند که در تناقض با توسعه پایدار است. بر این اساس اصلاح برنامه ریزی ها یکی از مطالبات جدی فعالان و کارشناسان محیط زیست از دولت است. 

علاوه بر آن افزایش ساخت و ساز در جنگل ها و زمین های کشاورزی و ویلاسازی در گیلان  یکی دیگر از مواردی است که نگرانی کارشناسان را در پی داشته است؛ چرا که مخاطرات این رویه غلط جنگل های این استان را تهدید می کند.   گسترش آفات و بیماری های جنگلی یکی دیگر از مطالبات جدی فعالان محیط زیست از دولت و دستگاه های مرتبط است که به گفته آنها نشان دهنده ضعف اکوسیستم این جنگلهاست. اصلاح مدیریت و کارآمد شدن آن از ضرورت هایی است که کارشناسان به آن تاکید دارند.

افزایش انتظارات از حمایت های دولتی

حسن روحانی در سفر به استان گیلان و در جمع مردم این استان  با تأکید بر نیاز استان گیلان در مسأله محیط زیست گفت: مساله محیط زیست و حفظ تالابهای استان برای دولت اولویت دارد و تالاب انزلی را با سرمایه گذاری لازم از وضعیت فعلی نجات خواهیم داد. وی  با بیان اینکه برای حل مسأله فاضلاب بیش از 300 میلیارد تومان اختصاص داده ایم و طرحی تصویب شد که انزلی و تالاب آن از شرایط فعلی نجات یابد، ادامه داد: باید با دقت‌های محیط زیستی آب‌های استان نیز مهار شود تا این استان زرخیز که بیشترین میزان باران سالیانه را دارد، برای تأمین آب نیاز به استان‌های دیگر نداشته باشد و در این زمینه خودکفا شود و به دیگر استان‌ها نیز کمک کند.

فعالان و کارشناسان محیط زیست و مردم این استان اهتمام جدی دولت به احیای تالاب ها و جنگل های استان گیلان را یک ضرورت می دانند و به عنوان یک مطالبه جدی آن را پیگیری می  کنند. در این شرایط با توجه به تاکیدات رئیس جمهوری به اولویت داشتن احیای تالاب انزلی و محیط زیست این استان برای دولت، باید دید چه اقداماتی در این خصوص صورت می گیرد.