جشنواره رادیو از دیروز تا امروز

به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا؛ چهاردهمین جشنواره بین المللی رادیو معاونت صدای جمهوری اسلامی ایران در آستانه برگزاری « چهاردهمین جشنواره بین المللی رادیو و ششمین اجلاس جهانی صدا» از ظرفیت ده ها سال تجربه برنامه سازی و سیزده فرصت برگزاری جشنواره برخوردار است. وجود این 2 امتیاز مهم، صدای رسانه ملی را یاری می کند تا در ارتقای روزآمد کیفیت برنامه های خود موفق باشد و اعتماد مردم را که بزرگترین سرمایه رادیو محسوب می شود، بیش از پیش شاهد باشد. برگزاری جشنواره چهاردهم بهانه ای شد تا به ترتیب ذیل نگاهی به سابقه جشنواره رادیو انداخته شود.

جشنواره اول_1379 

اولین جشنواره رادیو با و پیشنهاد معاونت، اردیبهشت 79 در مجموعه زیباکنار با شعار "رادیو، رسانه فردا" برگزار شد. اهداف آن جشنواره عمدتا عبارت بود از ایجاد فضای سالم رقابت بین برنامه سازان، ترویج و تبلیغ مبانی فرهنگی، ارزشیابی برنامه های رادیویی، ایجاد فضای مناسب با هدف تبادل تجربه ها و تعامل فکری برنامه سازان، آموزش غیرمستقیم برنامه سازان رادیو.

محورهای برگزاری جشنواره شامل ساختار ساده و ترکیبی، عرضه برنامه های نمونه، بخش جنبی (آرم،  آنونس و...) موضوع های آزاد بود. در اولین جشنواره مجموعا تعداد 112 برنامه به دبیرخانه واصل شد که تعداد 40 برنامه به فینال مسابقات راه یافت.

جشنواره دوم _1380

دومین جشنواره نیز تقریبا با همان اهداف جشنواره نخست اما با شعار "رادیو رسانه مردم" در اردیبهشت 80 و در شهر مقدس مشهد برگزار شد. اهداف جشنواره عبارت بود ازتعمیق باورهای دینی، تقویت رویکرد مذهب در زندگی اجتماعی با توجه به ویژگی های سیاسی فرهنگی و اجتماعی، توجه به نقش و جایگاه ادبیات فارسی در رسانه و هویت ملی. 

محورهای برگزاری جشنواره دوم نیز براساس ساختارهای رادیویی از قبیل: ترکیبی ساده، ترکیبی نمایشی، میزگرد مسابقه گزارش بخش ویژه و در بخش جشنواره آرم، آنونس، برنامه سازی و شرکت حرفه ای افراد به صورت آزاد قرار داشت. در دومین جشنواره از تعداد 165 برنامه داوری شده تعداد 43 برنامه به فینال مسابقات راه یافت که از نظر کمی نسبت به دوره اول 47 درصد رشد داشت.

جشنواره سوم _1381

سومین جشنواره با شعار " رادیو،  برای همه و در همه جا" اردیبهشت 81 در مشهدمقدس برگزار شد. اهداف جشنواره سوم عمدتا درقلمرو عملکرد شبکه ها، ارتقاء سطح آگاهی همکاران، برگزاری جلسات پرسش و پاسخ، ایجاد رقابت سالم برای برنامه سازان و معرفی برنامه های برتر تعیین گردید. 

محورهای برگزاری عمدتا براساس قالب رادیویی (ساده و ترکیبی، میزگرد، مسابقه، آرم، آنونس،  موضوعی، آزاد) شکل گرفته بود. تعداد 360 برنامه به دبیرخانه رسید که از این تعداد 106 برنامه به مرحله بعد از مسابقات راه یافت که نسبت به دوره دوم 188 درصد رشد را نشان می داد.

جشنواره چهارم_1382

جشنواره چهارم اردیبهشت 82 و با شعار "رادیو رسانه همدلی، صدای زندگی" در زیباکنار برگزار شد. اهداف جشنواره چهارم، حول موضوعات علمی تر شدن روش های ارزیابی، اهتمام جدی به بخش حرفه ای ها، انطباق محتوا با ساختار هنری برنامه ها و توجه به جنبه های آموزشی جشنواره قرار گرفته بود. محورهای جشنواره در بخش مقاله، بخش ویژه، ساختارهای برنامه سازی و کارگاه های آموزشی مشاغل رادیویی، آرم، آنونس، بخش موضوعی تعیین شده بود. در جشنواره چهارم تعداد 380 برنامه به دبیرخانه واصل شد و تعداد 110 برنامه به مرحله بعد راه یافت که نسبت به دوره سوم حدود 5درصد رشد را نشان می داد.

جشنواره پنجم_1383

جشنواره پنجم برای اولین بار تحت عنوان جشنواره بین المللی، اردیبهشت 83 در مجتمع زیبا کنار و با شعار" رادیو، رسانه پایدار، صدای ماندگار" برگزار شد. اهداف عبارت بود از سوق دادن اندیشه ها به سوی برنامه های خلاق، شناسایی افراد خلاق با ایده های نو ارتقاء سطح آگاهی همکاران. 

محورهای جشنواره پنجم شامل مشاغل و قالب های رادیویی،  برگزاری اجلاس علمی بین المللی و برگزاری کارگاه های آموزشی آرم، آنونس، برنامه آزاد می شد. در آن جشنواره برنامه سازان از 15 کشور خارجی شرکت کرده بودند. تعداد برنامه های بخش داخلی راه یافته به مرحله بعد 350 اثر و تعداد برنامه های خارجی رسیده 40 اثر بود.

جشنواره ششم_1384 

جشنواره ششم، اردیبهشت 84 در زیبا کنار و با شعار "رادیو،  رسانه دانایی و آگاهی"  برگزار شد. اهداف آن جشنواره عبارت بود از ایجاد انگیزه برای پرورش استعداد، تلاش برای تقویت زمینه های اجرایی سیاست های سازمان، ایجاد فضای مناسب برای تعاطی ایده ها، ارتقاء دانش نظری، ارتقاء سطح برنامه سازی و ایجاد رقابت سالم و سازنده.

جشنواره با محوریت قالب های رادیویی و همچنین مشاغل ش

کل گرفته بود و ضمن آنکه بین المللی بودن، برگزاری کارگاه های آموزشی محورهای آن بود. علاوه بر آن موضوع خانواده،  محیط زیست، مهاجرت، ارج نهادن به پیشکسوتان  ایثارگران، تلاشگران حوزه  ستادی و بازنشستگان نیز از جمله محورهای برگزاری جشنواره بود. شناسایی مراکز برتر استان ها، فراخوان مقاله، تحقیق،  کتاب و پژوهش از جمله محورهای عمده این جشنواره را تشکیل می داد. در آن جشنواره تعداد 240 اثر در بخش داخلی و 85 اثر در بخش بین‌الملل به مرحله بعد راه یافتند.

جشنواره هفتم_ 1385 

جشنواره هفتم، اردیبهشت 85 در زیباکنار با شعار "رادیو، اطلاعات،  جهان اگاهی" برگزار شد. اهداف عمده این جشنواره عبارت بود از ایجاد رقابت سالم برای برنامه سازان، شناخت استعداد ها و خلاقیت ها فراهم آوردن زمینه برای انتقال تجربیات.

محورهای جشنواره هفتم نیز شامل بخش داخلی، مسابقه،  بین الملل، پژوهش فعالیت های حوزه ستادی و انجام نظرخواهی پایانی بود. تعداد210 اثر در بخش داخلی به مرحله بعد راه یافت. دراین جشنواره بین المللی 29 کشور خارجی با 80 برنامه ارائه شده شرکت داشتند که 169 برنامه در بخش بین‌الملل به دبیرخانه راه یافت.

جشنواره هشتم _1386

جشنواره هشتم، اردیبهشت 86 با شعار "رادیو،  رسانه ی زندگی" در شهر مشهد مقدس برگزار شد. در جشنواره هشتم با توجه به قابلیت ها و استعدادها، انتقال تجربیات، تقویت انگیزش و روحیه همدلی در بین همکاران از عمده ترین اهداف جشنواره تعیین شده بود. 

محورهای عمده جشنواره عبارت بود از برگزاری مسابقه ویژه برنامه سازان رادیویی در سطح بین‌الملل، ایجاد صفحه وب برای جشنواره، ایجاد آموزشکده جشنواره، برگزاری مسابقه ویژه برنامه سازان رادیویی، رقابت در بین مقالات، کتب، پایان نامه ها، پژوهش  برنامه ای، رقابت بین کارکنان ستادی. در آن جشنواره بین المللی 32 کشور خارجی نیز شرکت داشتند و در مجموع 287 اثر بخش داخلی و تعداد 458 اثر در بخش بین‌الملل وارد شد که تعداد 100 برنامه به مرحله بعد راه یافت.

جشنواره نهم _1387

جشنواره نهم، اردیبهشت 87 با شعار "رادیو، صدای فرهنگ ها" در شهر اصفهان برگزار شد. عمده ترین اهداف جشنواره عبارت بود از شناخت قابلیت ها و استعدادهای درخشان هنری، ارائه الگوها و ایده های نو و مبتکرانه، انتقال تجربیات شغلی و دانش هنری، تقویت انگیزه تلاش و فعالیت، ملاحظه ارزش ها و آموزه های دینی، ملاحظه اصول و سیاست های فرهنگی و تبلیغی،  توجه به کارکرد رادیو و توجه به ملاک ها و ایده های مطلوبیت.

محورهای این جشنواره عبارت بود از شرکت دادن برنامه های روتین شبکه درجشنواره و برنامه سازی بخش تکمیلی شامل مسابقه ناظران، نویسندگان، ویراستاران، ادیتورها، گزارشگران و کاریکاتور. بخش پژوهشی، ستادی و برنامه سازی در سطح بین الملل نیز از جمله محورهای این جشنواره بود.

جشنواره دهم_1388 

جشنواره دهم، اردیبهشت 88 با شعار "رادیو برای همه در همه جا" در شهر و با حضور بیش از 40 کشور جهان برگزار شد. این جشنواره در دو بخش اصلی و ویژه انجام شد. نمایش‌ کوتاه، مسابقه، پادکست، آنونس و آرم استیشن بخشی از محورهای بخش‌ اصلی این جشنواره رادیو بود. 

محورهای اصلی این جشنواره شامل رادیو و نوزایی در عصر دیجیتال، رادیو و الگوهای نوین برنامه‌سازی، شیوه‌های فناوری نوین در تولید و پخش، رادیو و ارتباطات توسعه‌ای، رادیو و محیط زیست، رادیو و تبلیغات و بازاریابی و همچنین موسیقی و نمایش بود.

جشنواره یازدهم_ 1389

جشنواره یازدهم، اردیبهشت 89 با شعار"رادیو، رسانه امید و آگاهی"  در مجتمع زیبا کنار برگزار شد. عمده ترین اهداف جشنواره عبارت بود از ایجاد و تقویت انگیزه، فراهم نمودن زمینه رقابت سالم در بین برنامه سازان، ایجاد فضای مناسب برای تبادل تجربیات و ارتقاء دانش نظری و کاربردی.

محورهای این جشنواره شامل بخش برنامه سازی، بخش تعامل با شنوندگان، بخش پژوهش،  نمایش، مستند، آرم، آنونس، آزاد بود. در پایان جشنواره یازدهم مقرر شد تا جشنواره بین المللی رادیو ، دوسالانه برگزار شود و درهمین راستا جشنواره دوازدهم در سال 1391 برگزار شد.

جشنواره دوازدهم _1391

دوازدهمین جشنواره بین‌المللی رادیو، اردیبهشت 91 با شعار "رادیو رسانه امید و آگاهی" در مجتمع زیباکنار برگزار شد. عمده ترین اهداف آن جشنواره دستیابی به ایده های خلاق و مبتکرانه، بازاندیشی و ارتقاء دانش نظری و عملی در حوزه رادیو برای رسیدن به استانداردهای جهانی، بزرگداشت برنامه سازان برگزیده و متفکران حوزه رادیو،  معرفی توانمندی های شبکه های رادیو، ایجاد زمینه برای همگرایی و تعامل با رادیوهای تخصصی موضوع محور، افزایش همدلی و همگرایی در بین همکاران رادیویی.

جشنواره سیزدهم_1393

سیزدهمین جشنواره بین‌المللی، اردیبهشت 93 باشعار "رادیو رسانه دیروز، امروز و فردا" در ساختمان شهدای رادیو برگزار شد. هدف برگزاری این جشنواره کشف ایده‌های نو و خلاقانه، مراسم تکریم و بزرگداشت برنامه سازان و برگزیدگان متفکران و نخبگان برنامه سازی رادیویی بود.

در آن جشنواره و در بخش بین الملل 340 اثر از 17 کشور جهان که که از میان آن‌ها 267 اثر مورد ارزیابی قرار گرفتند و از میان آن‌ها 73 اثر از کشور‌های خارجی بود. در مجموع حدود 20 درصد  نسبت  به جشنواره گذشته رشد داشت.

نگاهی به تاریخچه اجلاس جهانی صدا

اولین دوره اجلاس جهانی صدا در سال 1387 همزمان با نهمین دوره جشنواره بین المللی برنامه های رادیویی برگزار شد. مهم ترین موضوعاتی که در این اجلاس به آن ها پرداخته شد، عبارت بودند از: پارادایم دیجیتالی، موج آتی برنامه های رادیویی، رادیو و خانواده، مدیریت رسانه، تاثیر رادیو بر زندگی عمومی، پیشرفت رادیو در آسیای غربی، میزگرد محتوا، فناوری و چالش های سیاستگذاری.

دوره دوم اجلاس جهانی رادیو مورد توجه اتحادیه رادیو تلویزیون اروپا (EBU) واقع شد. تقاضای تعامل این اتحادیه در برگزاری این اجلاس مورد موافقت جمهوری اسلامی ایران قرار گرفت و این دوره نیز همزمان با دهمین دوره جشنواره بین‌المللی صدا در اردیبهشت 1388 برگزار شد. محورهای مورد توجه اجلاس دوم عبارتند از: رادیو و نوزایی در عصر دیجیتال، رادیو و الگوهای نوین برنامه ریزی و برنامه سازی، شیوه های فناوری های نوین تولید و پخش در رادیو، ارتباطات توسعه ایی رادیو و محیط زیست، رادیو و تبلیغات و بازاریابی، موسیقی و نمایش در رادیو.

دوره سوم اجلاس جهانی رادیو با مشارکت معتبرترین مراکز علمی و دانشگاهی و همزمان با یازدهمین دوره جشنواره بین المللی رادیو برگزار شد. این اجلاس با هدف ایجاد انگیزه و خلاقیت در برنامه سازان و ارتقای دانش نظری و کاربردی آنان اجرا شد. محورهای اصلی این اجلاس که شامل شش نشست تخصصی و بیست سخنرانی بود عبارت بودند از: رادیو رسانه امید و آگاهی، رادیو در عصر دیجیتال، رادیو در بستر جامعه رادیو، موسیقی و نمایش.

چهارمین دوره اجلاس جهانی رادیو در اردیبهشت سال 1391 همزمان با دوازدهمین جشنواره بین‌المللی رادیو برگزار شد. مهمترین مقولاتی که در این اجلاس به آن پرداخته شد؛ افزایش کمی و کیفی ادبیات پژوهشی و حرفه ای درباره رسانه های شنیداری و رادیو به منظور تقویت انگیزه و خلاقیت در برنامه سازان رادیویی و ایجاد زمینه تبادل تجربه ها به منظور مفاهمه مشترک در مقوله رادیو میان سرزمین های گوناگون.

پنجمین دوره اجلاس رادیو در اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۳ برگزار گردید در این اجلاس با محور ویژه « باز اندیشی رادیو » به ۱۱محور کلی پرداخته شد که منجر به مشارکت و ارائه مقاله از سوی ۲۸۰ فعال حوزه رادیو گردید و بار دیگر چیستی رادیو، کارکردها و ویژگی های آن مورد مطالعه قرار گرفت و در نهایت مجموعه ای از استراتژی ها و راهکارهای مطلوب و کارآمد در قالب مقالاتی در راستای ارتقای جایگاه رادیو در میان رسانه های دیگر در عصر پر شتاب و سرشار از رقابت امروز ارائه گردید.