ورزش همگانی زیر سایه بُعد قهرمانی/ تغییر نگرش در موضوع فرهنگ‌سازی/ می‌توان سلامتی شهروندان را بهتر تضمین کرد

به گزارش گروه ورزشی خبرگزاری برنا؛ وقتی نامی از ورزش برده می‌شود، بلافاصله همه به یاد مدال، قهرمانی و المپیک می‌افتند اما ورزش بعد دیگری هم دارد که بیشتر برای مردم به ویژه جوانان توصیه می‌شود. ورزش همگانی که تنها با هدف سلامتی و شادابی جسم و روح انجام می‌‌شود مهم‌ترین بعد ورزش است که کم‌تر کسی سمت آن می‌رود و آن را برای قشر بازنشسته و میانسال جامعه مناسب می‌دانند. اکثر جوانان به ورزش حرفه‌ای و قهرمانی که بارها شاهد آسیب‌های جبران ناپذیر جسمی آن در قهرمانان کشورمان بودیم، روی می‌آوردند.

کم‌رنگ بودن ورزش همگانی در مجموعه‌های ورزشی کشور هم دیده می‌شود و اکثر این اماکن معتبر که محل تمرین تیم‌های ملی، استانی و باشگاهی هستند، کم‌تر برنامه‌ای در بعد همگانی دارند.

این در حالی است که در اکثر کشورهای پیشرفته دنیا از ورزش همگانی به عنوان راهی برای حل مشکلات روانی، جسمانی و در نهایت اقتصادی مردم جامعه استفاده می‌شود.

پروفسور محمد اسماعیل افضل‌پور، عضو هیات علمی دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی دانشگاه بیرجند که به مرتبه استادی فیزیولوژی ورزشی رسیده است، طی گفتگو با خبرنگار برنا درخصوص آسیب‌های ورزش حرفه‌ای بر جسم و بدن انسان بیان کرد: اگر فرد ورزشکار از همان ابتدا در سن 12 سالگی به صورت اصولی کار کرده باشد، آسیب‌های جدی که در ورزش حرفه‌ای وجود دارد تا حدود زیادی به حداقل می‌رسد اما اگر فرد کاملا غیراصولی به صورت حرفه‌ای فعالیت کند دچار آسیب‌های جبران‌ناپذیری در ورزش حرفه‌ای می‌شود.

وی افزود: ورزش همگانی بحث کاملا جداگانه‌ای دارد. این بعد ورزش آسیب فیزیکی ندارد مگر این که حوادثی مانند شکستی یا پیچ خوردگی برای شخص پیش بیاید. این نوع آسیب‌ها در ورزش اجتناب ناپذیر است اما آسیب‌های داخلی جدی که التهاب در بدن ایجاد کند در جریان ورزش‌های همگانی وجود ندارد و بلکه باعث بهبود وضعیت جسمانی افراد می‌شود.

افضل‌پور عنوان کرد: بعضی از ورزشکاران به دلیل این که روی اصول کار نمی‌کردند و مربیان برای رسیدن به هدف خود عجله دارند، بی‌قاعده با شخص کار می‌کنند و ورزشکار در سطح بالاتر با انجام تمرینات سخت‌تر دچار آسیب می‌شود.

باتوجه به این موضوع که ورزش حرفه‌ای حتی اگر روی اصول کار شود باز هم آسیب‌های جسمانی خود را خواهد داشت اما افراد زیادی در جامعه هستند که به آن روی می‌آورند و آن آسیب‌ها را به جان می‌خرند.

افسانه صنعت‌کاران، عضو کمیته روانشناسی ورزشی فدراسیون پزشکی ورزشی ایران طی گفتگو با خبرنگار برنا درخصوص آسیب‌های روانی ورزش حرفه‌ای گفت: ورزش حرفه‌ای کلا آسیب‌زننده است و این آسیب‌ها هم می‌تواند جسمی باشد و هم روحی، برعکس ورزش همگانی کاملا برای سلامتی است. یک فرد بر اثر شکست‌های مختلفی که در حوزه ورزش قهرمانی می‌خورد، ممکن است پرخاشگر یا افسرده شود. معمولا افراد زیادی وارد ورزش حرفه‌ای می‌شوند اما تعداد کسانی که مدال کسب می‌کنند بسیار کم است. بنابراین اگر همه چیز را از نظر روانی مطلوب در نظر بگیریم، تعداد کسانی که به موفقیت رسیدند تا اعتماد به نفس پیدا کنند بسیار کم و دیگران که به موفقیت نرسیدند و از نظر روانی آسیب دیدند بسیار زیاد هستند. ورزش حرفه‌ای بسته به موفقیت یا عدم موفقیت ورزشکار می‌تواند باعث جاه‌طلبی در فرد شود.

وی تصریح کرد: متاسفانه فرهنگ ما، فرهنگ ورزش قهرمانی و بسیار غلط است. همه انتظار ورزش قهرمانی در ایران دارند که بسیار ناصحیح و آسیب‌زا است اما در کشورهای پیشرفته اصول کار ورزش همگانی است تا جامعه سالمی داشته باشند. در کشورهایی مانند ایران امکانات ورزش همگانی در اختیار نیست و تبلیغاتی در مورد آن انجام نمی‌شود، برعکس ورزش قهرمانی که دائما به آن امتیاز داده می‌شود. در نهایت باعث می‌شود جامعه از قهرمانان داشته باشیم که اکثر آن‌ها الگوهای مناسبی نیستند.

در ادامه لاله سامع، مسئول کمیته روانشناسی ورزشی فدراسیون پزشکی ورزشی در گفتگو با خبرنگار برنا درخصوص تاثیرات روانی ورزش روی آدم‌های حرفه‌ای و عادی صحبت کرد و در این رابطه اظهار داشت: تاثیرات ورزش همگانی و حرفه‌ای بر روح و روان افراد قابل مقایسه نیست. اثرات ورزش همگانی روی قسمت روانی کاملا مشهود و واضح است اما معمولا ورزش حرفه‌ای اگر درست انجام نشود می‌تواند باعث ایجاد اضطراب و کم شدن اعتماد به نفس شود. در جامعه ممکن است با انسان‌هایی با بیماری‌های مختلف مانند چاقی، دیابت،... مواجه شویم، طی تحقیقات زیادی که در دنیا و ایران انجام شده است نشان می‌دهد که ورزش واقعا می‌تواند باعث آرام شدن، تن‌آرامی و کنترل اضطراب در افراد شود. ورزش انگیزه فرد را برای اهمیت به روان و بدن خود را بالا می‌برد و یک خودآگاهی در فرد به وجود می‌آورد، این معنای ورزش برای قشر عادی جامعه است که یک رابطه دو طرفه بین روان و جسم فرد به وجود می‌آورد.

وی اضافه کرد: اما انسان‌هایی که حرفه‌ای ورزش می‌کنند، دیگر مانند یک آدم عادی در جامعه روزی 1 ساعت ورزش برای او کافی نیست و ممکن است حتی 3 وعده در روز تمرینات سنگین داشته باشد. ورزشکار یک هدف بزرگ دارد که برای رسیدن به آن کنار تمرینات تکنیکی خود باید تمرینات روانی نیز داشته باشد.

سامع گفت: افراد مبتدی در ورزش حرفه‌ای اضطراب بیشتری را تجربه می‌کنند و معمولا اعتماد به نفس کم‌تری دارد. افراد حرفه‌ای‌تر اضطراب کم‌تری دارد اما ممکن است در بعضی از آن‌ها یک غرور کاذب به وجود بیاید. گاهی شکست ورزشکاران حرفه‌ای ما با سال‌ها تجربه به دلیل اعتماد بیش از حدی است که به خود دارد، در حالی که باید موضوعات متفاوتی را از مسابقه و رقیب خود در نظر بگیرد.

مسئول کمیته روانشناسی فدراسیون پزشکی ورزشی تصریح کرد: هرچیزی را یک ورزشکار حرفه‌ای تجربه می‌کند یک شخص در ورزش همگانی اصلا تجربه نمی‌کند. ورزشکار همگانی به هدف سلامتی خود ورزش می‌کند اما برای ورزشکار حرفه‌ای موضوع سلامت جسم و روان نیست و حتی ممکن است سلامت فرد به خطر بیفتد، در هر صورت ورزشکار به خاطر هدف اصلی خود این آسیب‌ها را به جان می‌خرد. در حقیقت هدف‌گذاری ورزش حرفه‌ای و قهرمانی متفاوت است.

با همه این تفاسیر باید این موضوع را در نظر گرفت که ورزش همگانی می تواند در بلندمدت افراد جامعه را از جهات گوناگون بیمه کند و اگر به این مساله توجه جدی صورت بگیرد قطعا شهروندان شادتری خواهیم داشت که می توانند در صحت و سلامتی کامل به زندگی خود ادامه بدهند.