جایی برای شکایت ایران از کانادا وجود ندارد/ در خلاء قانون بین‌المللی نمی‌توان راه حل ارائه داد

«یوسف مولایی»، کارشناس حقوق بین‌الملل و استاد دانشگاه، در خصوص مصادره دو ساختمان در کانادا که متعلق به ایران است و مرجعی که بتوان در آن طرح دعوی کرد، به خبرنگار سیاسی برنا گفت: جلوگیری از اقدام کانادا طول و تفصیل زیادی دارد. کانادا اقدامی را بر اساس قوانین داخلی خود انجام داده است؛ اگر ایران اعتراضی به این امر دارد و این امر را ناقض حقوق بین الملل می داند، باید جایی را پیدا و در آنجا دعوی خود را مطرح کند. در حال حاضر چنین جایی وجود ندارد، بنابراین موضوع قفل می‌شود.

مولایی در پاسخ به این سوال که اختیارات دادستانی در این موضوع چقدر است، توضیح داد: دادستانی در مورد مسائل داخلی می‌تواند ورود کند؛ حوزه عملکرد دادستانی، در قلمرو سرزمین ایران است. احتمالا اقدامات دادستانی در این حد است که اموال کانادایی را شناسایی کند، اینها چیزهایی نیست که حقوق بین‌الملل بگوید، بلکه تصمیماتی است که در حد صلاحیت‌های داخلی کشورداری اعمال می‌شود.

این کارشناس حقوق بین‌الملل در پاسخ به این سوال که اقدام مقابله‌ای ایران چه خواهد بود، گفت: همان کاری که کانادا کرده است. احتمالا هر مالی که از دولت کانادا پیدا کنند در ایران ضبط خواهند کرد. اموال سفارت مصونیت دارند و کشورها نمی‌توانند به آن دست بزنند.

وی افزود: کانادا به محاکمه داخلی‌اش صلاحیت داده، این اقدام اول نیست؛ آمریکا و برخی از کشورهای دیگر هم به محاکمه داخلی‌شان در مورد برخی از فعالیت ها و اقداماتی که جنایت علیه بشریت، جنایت جنگی و ... محسوب می شود، صلاحیت بین‌المللی داده‌اند.

این استاد دانشگاه در خصوص خلاءهای قوانین بین‌الملی در این زمینه، اظهار کرد: اینها بحث‌هایی هستند که در حقوق بین‌الملل شروع شده‌اند ولی به نتیجه قطعی نرسیده است. بنابراین کشورهایی که امکانات دارند در حد قدرت خودشان این کارها را می‌کنند.

وی تاکید کرد که خلاءهایی در ساختار جامعه و حقوق بین‌الملل وجود دارد. این خلاء وجود دارد و در خلاء نمی‌توان راه حل ارائه داد.

مولایی در پاسخ به این سوال که اگر کشورها به لحاظ حقوقی با هم تعارض پیدا کنند در چه مرجعی باید طرح دعوی کنند، بیان کرد: فقط دیوان بین‌المللی دادگستری است که صلاحیت این مرجع را دارد و صلاحیت آن اختیارس است. یعنی باید یک کنوانسیون پیدا کرد که در چارچوب آن یک موضوعی مشابه این موضوع، پیش بینی شده باشد تا دولت‌ها بتوانند به آنجا مراجعه و علیه هم دعوی طرح کنند.

وی در پایان گفت: باید ببینیم چه چیزی می‌توانیم پیدا کنیم که برای رفتن به دیوان بین‌المللی دادگستری، به آن متوسل شویم.