به گزارش گروه خبر خبرگزاری برنا، قاسم محبعلی روز دوشنبه در همایش «نسبت اصلاحات و گفتمان منافع ملی» که توسط حزب «اتحاد ملت ایران اسلامی» برگزار شد، افزود: تفاوت آشکاری بین جریانات محافظه کار و توسعه گرا در جهان وجود دارد و آن در موضوع جنگ و صلح است.
وی افزود: امپراطوری ها، دولت - ملت نبودند. اما در دولت - ملت ها، حقوق شهروندان منافع ملی را تعریف می کنند. به اندازه کشورهای عضو سازمان ملل، منافع ملی وجود دارد.
محبعلی گفت: در تعریف دولت - ملت، دولت حافظ منافع ملت است. قدرت، الزاما قدرت نظامی نیست و در تعیین منافع ملت، عامل موثری نیست. کشوری مثل سنگاپور با وسعت کم و منابع محدودتر، درآمد ناخالص بالایی دارد.
وی ادامه داد: براساس برخی برآوردها، قدرت اقتصادی، جمعیت، سرزمین، قدرت بین المللی و فناوری به ترتیب شاخص های رشد و تامین منافع ملی هستند.
این کارشناس مسائل بین المللی افزود: بر اساس نظر کلاسیک ها، کشورگشایی به معنی توسعه است اما مدرنیست ها، قدرت اقتصادی را توسعه ارزیابی می کنند.
وی گفت: امروز در تعریف منافع ملی، موضوع جهانی شدن را باید در نظر گرفت. امنیت، اقتصاد، محیط زیست و دیگر مسایل مفهوم جهانی پیدا کرده اند. کالای ساخت روسیه در ایران وجود ندارد چون جهانی تعریف نشده اند.
محبعلی افزود: کشورهایی که رسانه های قوی تری دارند بهتر می توانند منافع ملی خود را تامین کنند.
وی به بحران های خاورمیانه اشاره کرد و گفت: تشکیل نشدن دولت - ملت ها، یکی از علت های این بحران هاست. گروه هایی مثل داعش، دولت - ملت ها را مخدوش کردند. یکی از تفاوت های مدرنیست ها و کلاسیک ها، در به رسمیت شناختن مرزهای جغرافیایی است.
این کارشناس سیاسی اضافه کرد: یارگیری قدرت ها در کشورهای خاورمیانه و ضعیف بودن مفهوم دولت - ملت، موجب شده این منطقه به فقیرترین منطقه جهان تبدیل شود. اصلاح طلبان ایران از صلح حمایت می کنند. جنگ مانع توسعه است و مردم باید هزینه آن را بپردازند.
وی ادامه داد: هر نوع حکمرانی، حافظ منافع ملی نیست و میزان مشارکت مردم در حکومت، نشانه حفظ منافع ملی است.
مدیرکل خاورمیانه وزارت امورخارجه در دوران اصلاحات گفت: منافع ملی در گرو توسعه و توسعه در گرو حکمرانی خوب است. منتقدان عامل نوآوری هستند و حکومت هایی که تسامح ندارند، پیشرفت نمی کنند.
وی افزود: امنیت ملی به وجود نخبگان و فناوری وابسته است. پیشرفت چین مدیون فناوری وارداتی از آمریکاست. کشورهایی پیشرفت می کنند که در توسعه فناوری مشارکت داشته باشند. کسب فناوری به معنای اختراع دوباره چرخ نیست.
محبعلی اضافه کرد: جنگ و تحریم، ارتباطات را کاهش می دهد و باعث توسعه نیافتگی می شود. انتقال فناوری، نیازمند گسترش جهانی شدن است. مالزی با وارد کردن فناوری و بومی سازی آن به توسعه دست یافت. در شرایط صلح، ارتباطات گسترش پیدا می کند و انتقال فناوری تسریع می شود. اصلاح طلبان از بحران و جنگ حمایت نمی کنند.
وی گفت: توسعه عامل قدرت است و هر سیاست خارجی که صلح را خدشهدار کند، به منافع ملی صدمه زده است.
این تحلیلگر ارشد مسایل بین المللی افزود: نفت و منابع اولیه دیگر قدرت زا نیستند و دانش و فناوری قدرت زا هستند. پایه پیشرفت کشورها، انسان توسعه یافته است. انسان توسعه یافته در کشوری رشد می کند که تساهل و تسامح در آن وجود داشته باشد.
عباس آریازند رایزن فرهنگی سابق ایران در بوسنی و هرزه گوین نیز گفت: در دوره ای از تاریخ، منافع ملی در حقیقت منافع پادشاهان تعریف می شد و در اوایل قرن بیستم، موضوع منافع ملی وارد ادبیات سیاسی شد.
وی افزود: در دوره جدید که از آن به دهکده جهانی هم تعبیر می شود، تعریف منافع ملی پیچیده شده است.
آریازند در خصوص تعاریفی که از منافع ملی وجود دارد، گفت: در یک تعریف، منافع ملی، منافع بلندمدت یک کشور هستند. تضمین حداقلی از امکانات برای مردم هم در تعریف دیگری، منافع ملی تلقی می شود. منافع ملی، تعریف کننده روابط بین کشورهاست. منافع ملی وابسته به وجود نظام های حاکم نیست.
وی ادامه داد: بر اساس یک نظریه، منافع ملی متغیر هستند. تشدید گسل های قومی و اقناع نکردن مردم، ضعف در روحیه ملی و ضعف اقتصادی به منافع ملی آسیب می زند. رضایت عمومی، اقتصاد قوی، اقناع جامعه بین المللی و علم و فناوری از جمله مواردی هستند که در تقویت منافع ملی تاثیرگذار هستند. تضمین کننده منافع ملی، نیروی نظامی قوی است.
آریازند در توضیح دلایل توسعه نیافتگی ایران گفت: آمریکایی ها هم با تحریک صدام به جنگ با ایران و هم از طریق تحریم، تلاش کردند مانع توسعه ایران شوند.