خارجی‌ها دلباخته سینمای تلخ ایرانی‌اند / مسعود کیمیایی قبل از «خون شد» به سراغ یک فیلم جنگی رفت

به گزارش گروه روی خط رسانه‌های خبرگزاری برنا، "پنجمین سوار سرنوشت" را سال 1359 بازی کرد و در "عبور از میدان مین" درخشید؛ در "تاراج" ایرج قادری نقش عکاس خبرنگاری را بازی کرد. در "مرگ گرگ‌ها"، "شکوه بازگشت"، "پنجاه روز التهاب"، "فردا روز دیگری است"، "شاخ گاو"، "معصوم"، "مجروح جنگی" و "بانوی کوچک" به ایفای نقش پرداخت. در سال 1381 و 1389، جلوی دوربین "چشمان سیاه" و "قصه پریا" قرار گرفت.

در سال‌های 1367 تا 1370، مجموعه "آینه عبرت" را هم در کارنامه خودش دارد. رسول توکلی علاوه بر فعالیت هنری در عرصه فیلم و سینما در حوزه اسکله‌سازی و بندرسازی (سازه‌های دریایی) متخصص است و کتاب "جمعه میدان خالی نبود" را نیز نگارش کرده و به‌عنوان مجری در برنامه‌های تلویزیونی "هفت روز" و "با شما برای شما" تجربه داشته است.

آخرین کاری که از وی روی آنتن سیما دیدیم نقش شهید مطهری در سریال "معمای شاه" محمدرضا ورزی بود. البته توکلی سال 74 در تله‌فیلم "آوا و سکوت" به‌کارگردانی خسرو معصومی نقش دوران جوانی شهید مطهری را بازی کرد. در این فیلم بهروز شعیبی نوجوانی شهید مطهری را بازی کرد و محمود عزیزی هم میانسالی این شهید را به نمایش گذاشت.

رسول توکلی مدیریت یکی از قدیمی‌ترین مؤسسات سینمایی کشور را به‌عهده دارد؛ در عرصه تهیه‌کنندگی نیز فعالیت‌هایی داشته و براساس مطالعاتی در زمینه حقوق شهروندی، تله‌فیلم‌هایی را برای تلویزیون تدارک دیده که از نمونه‌های به‌نمایش‌درآمده آن می‌توان به "اولین پرونده" اشاره کرد.

دستیارها به کارگردانان می‌گویند "من بازی نمی‌کنم"

رسول توکلی در گفت‌وگویی از کم‌کارشدن گفت: بسیاری از کارگردانان می‌پرسند "چرا نیستی؟"، و "چرا سر کار نیامدی؟" و من تعجب می‌کنم که کسی ما را دعوت نکرده است.

وی تأکید کرد: کارگردانانی را دیدم که از من می‌پرسیدند "کجایی؟ چرا سر کار ما نیامدی؟ دستیار ما گفته که «دیگر ایشان بازی نمی‌کند و سر کار نمی‌آید»". چنین بحث‌هایی بوده، به همین دلیل در برخی از فیلم‌ها چند سکانس کوتاه بازی کردم که بگویم "ما هستیم"! دوستان جدید بیایند بحثی نیست اما از تجارب دهه‌های قبل هم نباید بی‌بهره باشند. جوان‌هایی که می‌آیند و برخی از آنها بسیار مستعدند اما نباید قدیمی‌ها را فراموش کنند. با تجربه‌ها و حرفه‌ای‌های ما نباید خانه‌نشین شوند!

کارگردانی که فیلم‌فارسی می‌ساخت در زمان انقلاب "تاراج" را ساخت

توکلی در پاسخ به این سؤال که بسیاری از نوستالژی‌ها و آثار ماندگار در همان دهه 60 باقی ماند، افزود: دهه 60 اتفاق عجیبی افتاد و به‌واسطه انقلاب، سینما دگرگون شد؛ همه بلاتکلیف بودند که حضرت امام(ره) فرمودند که "ما با سینما مخالف نیستیم با فحشا مخالفیم". کارگردانی داریم که فیلم‌فارسی‌های قدیمی می‌ساخت و در زمان انقلاب "تاراج" را ساخت. آن انقلاب رخ داد و توانست با همان مغز و چشم، کارهای خوب بسازد و بعد از آن شرایط چرا الآن این شرایط اتفاق افتاده؟ آن موقع می‌خواستند فیلمی بسازند همه دور هم جمع می‌شدند تا فیلمی بسازند.

خارجی‌ها دلباخته سینمای تلخ ایرانی‌اند

وی در پاسخ به سؤال دیگری درباره اینکه "چرا آنقدر محدود شدیم به کارهای اجتماعی و تلخ؟ و خارجی‌ها هم فیلم‌های ایرانی را انتخاب می‌کنند که این شکلی باشند یعنی همان سینمای تلخ ایرانی"، گفت: وقتی از سرزمین مادری و چیزهایی که اینجا نهادینه شده دور شویم به سیاه‌نمایی می‌رسیم. جشنواره‌های خارجی هم بعضاً به این کارها بها می‌دهند؛ کسانی که صادقانه کار می‌کردند در پوشش مافیایی قرار گرفتند و یک‌دفعه سینمای خوب دهه 60 و اوایل 70 به جایی رسید که اگر رژیم پهلوی هم عوض نشده بود بعضی از این فیلمسازهای راه‌گم‌کرده جرأت پیدا می‌کردند مسائل غیراخلاقی بسازند؛ کجای دنیا می‌آیند فیلمی بسازند پدر به دختر خودش تعارض می‌کند؟ خدا را شکر که جلویش را گرفتند.

چرا برای ستاره‌شدن در فضای مجازی خودنمایی می‌کنند؟

توکلی با اشاره به اینکه ستاره شدن به خودنمایی در فضای مجازی نیست،‌ گفت: واقعاً برخی در فضای مجازی چند عکس می‌گیرند و می‌گذارند باورشان این است که ستاره‌اند! ستاره شدن به این خودنمایی‌ها نیست! ستاره باید در قلب مردم باشد؛ ستاره‌ای که در قلب مردم باشد و بخواهد از مردم خودش جدا شود ستاره نیست.

سلبریتی‌هایی که در فضای مجازی فحاشی می‌کنند،‌ قهرمان نیستند

بازیگر نقش شهید مطهری در سریال "معمای شاه" در خصوص اینکه چرا سینما و تلویزیون قهرمان ندارد، گفت: برخی از سینماگرها کپی خوب می‌کنند اما برای دیگران؛ برخی از سلبریتی‌هایی که از درآوردن لباس‌شان به شهرت می‌رسند؛ با فحاشی خودنمایی می‌کنند و درباره هر موضوعی اظهارنظرهای غیرتخصصی انجام می‌دهند، قهرمان عده‌ای می‌شوند که همه این سرمنزل‌ها جز پوچ‌گرایی چیزی نیست. اگر ما درباره قهرمان واقعی بنویسیم و فیلم آن شخصیت قهرمان و یا قهرمان‌پروری را بسازیم حداقل فرصت کمی برای این خودنمایی‌ها پیدا می‌کنند که آدرس‌های غلطی به جامعه بدهند. در صورتی که ما پهلوانان و قهرمانان ملی داریم؛ کسانی که مردم به آنها عشق می‌ورزند و تاریخ به‌نیکی از آنها یاد می‌کند؛ جامعه به این قهرمانان نیازمند است و باید درباره‌شان فیلم و مستندهای زیادی ساخته شود تا مردم خصوصاً جوانان با نام و نشان‌شان آشنا شوند؛ شهدا، رزمندگان، ایثارگران و جانبازانی که دردهای جنگ را با خودشان به‌همراه دارند.

عادت کرده‌اند فیلم بدون قهرمان و پایان باز می‌سازند

وی اضافه کرد: دانسته یا ندانسته در مسیری افتاده‌ایم که فیلم‌هایمان شبیه به هم‌اند و عادت کرده‌ایم فیلم بدون قهرمان و پایان باز بسازیم؛ درست است که مخاطب به همه نوع خوراک نمایشی نیاز دارد و باید برای همه نوع افکار و اندیشه‌ای فیلم تولید کرد اما اساساً تجربه نشان داده فیلم‌هایی که با قهرمان شروع می‌شوند و به پایان می‌رسند بیشتر در ذهن مخاطب می‌مانند.

انتقاد از دستمزدهای میلیاردی برخی از بازیگران

توکلی با انتقاد از دستمزدهای میلیاردی برخی از بازیگران، گفت: جشنواره‌های دهه 60 ماشین نداشت و امکانات و بودجه‌های امروزی را در هم در اختیار نداشت؛ چرا باید بازیگری امروز یک میلیارد دستمزد بگیرد؛ در حالی که ما "عبور از میدان مین" را با یک میلیون و 300 و پنجاه هزار تومان ساختیم که هنوز در ذهن مردم باقی مانده است؛ آن موقع دعوایی بود که تخصص بهتر است یا تعهد! سوژه‌های ما از در و دیوار پیدا می‌شد شخصاً می‌گویم مافیایی در چهره برخی روشن شده که کارشان ندارند و برخی‌ها هم روشن می‌شود؛ آن هم به‌دلیل بی‌ثباتی مسئولین وزارت ارشاد که مسئول این کارند.

سینما، مستند می‌شود

وی با اشاره به ساخت مستندی درباره سینما، تصریح کرد: مستندی را در دستور کار داریم که من مشاور کارگردان و راوی آن هستم که دوران‌های مختلف سینمای ایران را مورد بررسی قرار می‌دهد. قصدمان اکران در سینما است برای اینکه مخاطب‌مان سینمایی‌ها هستند؛ شاید از لحاظ رده سنی برای پخش در تلویزیون مناسب نباشد.

ماجرای علاقه مسعود کیمیایی به ساخت کار جنگی

بازیگر فیلم "تاراج" درباره پیشنهاد کاری به مسعود کیمیایی درباره جنگ، گفت: طرحی به‌نام "به‌شرط عشق" را قرار بود که مسعود کیمیایی قبل از "خون شد" کار کند؛ فیلم جدیدی که به‌تازگی شروع کرده و در راه جشنواره فجر است. اما به‌خاطر عدم حمایت، بستر ساخت و تولید "به‌شرط عشق" فراهم نشد. این فیلم به جنگ تحمیلی و حمله عراق در سال 62 به چاه نوروز شماره 3 برمی‌گردد. مسعود کیمیایی این طرح را با اشتیاق نوشت؛ متأسفانه خردی که در کار باشد و بیایند از این نوع فیلم‌ها حمایت کنند، وجود ندارد.

افسوس که وزارت نفت و مافیایش نگذاشتند

وی افزود: جالب است بدانید که وقتی با کیمیایی صحبت کردم فکر نمی‌کردم رغبتی نشان دهد اما نه‌تنها استقبال کرد بلکه خودش گفت "این صریح‌ترین سناریویی بود که با من ارتباط برقرار کرد"؛ می‌دانید که کیمیایی کارگردانی است که طرح دیگران را نمی‌سازد، افسوس وزارت نفت و مافیایش نگذاشتند؛ به هر دلیلی این کار محقق نشد؛ دست‌بردار نیستیم و دنبال این هستیم که نهادهایی که در این زمینه وظیفه دارند اسپانسر شوند.

باید برای کارهای دفاع‌مقدسی هزینه کنند اما شاهد کارهای مبتذلیم

توکلی با اشاره به ساخت فیلم سینمایی دیگری درباره ماجرای کشتی اگلانتاین، خاطرنشان کرد: کاری را با سیروس رنجبر به‌عنوان نویسنده و محقق شروع کردیم و بحث‌های پژوهشی و تحقیقاتی آن را انجام دادیم؛ با بنیاد سینمایی فارابی و نهادهای ذی‌ربط هم مذاکره کردیم اما آن‌طور که باید پای چنین کارها و فیلم‌های سینمایی نمی‌آیند. مستندی که سینمایی می‌شود و به ماجرای کشتی اگلانتاین برمی‌گردد که چند سال پیش در آبهای آزاد توسط دزدان دریایی ربوده می‌شود؛ داستان‌های جذاب و مهیجی از شهامت و قهرمان‌پروری نیروهای ما برای آزادی به نمایش درمی‌آید که سینمای ما به این نوع موقعیت‌پردازی‌ها نیاز دارد. بنیاد سینمایی فارابی و بخش‌های ذی‌ربط باید برای ساخت این کارها هزینه کنند و کارهای دفاع‌مقدسی ساخته شود اما کماکان در همان کوچه پس‌کوچه‌های بودجه می‌ماند و شاهد تعدد کارهای طنز مبتذلیم.

عده‌ای در تلویزیون با شاکله "معمای شاه" مشکل دارند

وی در پایان با انتقاد از نوع رفتار نامناسب با "معمای شاه"، خاطرنشان کرد: پیشنهاداتی از تلویزیون داشتم که جذاب نبود؛ بعد از سریال "معمای شاه" که نقش شهید مطهری را ایفا کردم و 5 سال در خدمت گروه بودم عده‌ای در تلویزیون هستند با شاکله فیلم "معمای شاه" مشکل دارند؛ کسانی که در "معمای شاه" کار کردند عمدتاً مورد کم‌لطفی قرار گرفتند؛ در صداوسیما و جاهای دیگر برخورد نامناسبی کردند؛ چرا و به‌چه‌دلیل؟! باید از خودشان بپرسید.

منبع: تسنیم