رایانی‌مخصوص: تئاتر ایران دست کمی از برترین‌های تئاتر دنیا ندارد

به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، پنل «تئاتر در عرصه بین‌الملل» با حضور مهرداد رایانی‌مخصوص و مهدی مشهور شامگاه پنجشنبه پنجم دی در همایش برگزیدگان جشنواره‌های تئاتر استان های در هتل باباطاهر برگزار شد.

مهرداد رایانی مخصوص درباره فعالیت‌های اقتصادی در حوزه تئاتر گفت: من معتقدم هر فعالیتی که شکل اقتصادی پیدا نکند، پیشرفت نخواهد کرد. در واقع چرخه اقتصادی اهمیت بسیار زیادی دارد و امروزه مسئله مادی در فعالیت های هنری بسیار مهم است. 

وی ادامه داد: اولین و آخرین موضوعی که در شرایط فعلی باید به آن فکر کرد، مقوله مالی است و اینکه به عنوان کارگردان چه باید کرد تا جنبه اقتصادی اثر تامین شود. من همواره به دنبال باز کردن دریچه‌ای در عرصه بین المللی برای بهبود وضعیت اقتصادی تئاتر بوده و هستم. به عنوان مثال اگر کارگردان پکیج آماده‌ای از نمایش را کنار خود داشته باشد می‌تواند آماده عرضه خود در کشور و عرصه بین‌المللی باشد تا وجه اقتصادی نمایش خود را هم تامین کند. 

این هنرمند با اشاره به الزامات حضور در عرصه بین‌المللی، بیان کرد: حضور در عرصه بین‌الملل به ابزاری نیاز دارد که ابتدایی‌ترین حالت آن تسلط بر زبان بین‌الملل است، کارگردان باید حتما یک نفر را که مسلط بر فضای حضور در این عرصه است، کنار دست خود داشته باشد، اگر سرمایه‌گذاری مناسبی در این بخش داشته باشیم مطمئنا برداشت مالی قابل قبولی هم خواهیم داشت. نکته مهم این است که برای هر فعالیتی در عرصه بین‌الملل باید حداقل شش ماه زمان گذاشت و کارهای متعددی انجام داد تا به نتیجه رسید.

سپس مهدی مشهور بااشاره علاقه‌مندی کارگردانان تئاتر برای به نمایش گذاشتن اثر خود در محافل و جشنواره‌های متعدد، گفت: همه ما به عنوان کارگردان و نویسنده علاقه‌مند هستیم نمایش خود را در عرصه بین‌المللی روی صحنه ببریم تا تولید خود را در معرض دید مخاطبان بیشتری قرار دهیم که فرهنگ و زبان متفاوتی دارند. 

وی ادامه داد: گروه ما 10 سال پیش تصمیم به حضور در عرصه بین‌المللی گرفت و نخستین بار با هزینه شخصی خود به ارمنستان سفر کردیم و پس از پشت سرگذاشتن این مرحله 10 ساله ما به نقطه‌ای رسیدیم که سالانه بیش از 40 دعوت نامه برای حضور در رویدادها و جشنواره‌های مختلف دریافت می‌کنیم.

این کارگردان تئاتر با اشاره به اینکه مفهوم بینافرهنگی صحیح است نه بین‌المللی، افزود: کلام یکی از مهم‌ترین مسائل در تئاتر بینافرهنگی است. غربی‌ها اگر از گروه‌های تئاتری ایرانی و شرقی برای اجرا دعوت می‌کنند، می‌خواهند از کنار هم قرار دادن تئاتر شرق و غرب کمبودها و نقاط گمشده هنر خود را پیدا کنند.

مشهور مهم‌ترین ویژگی یک اثر برای حضور در عرصه جهانی را اینچنین توصیف کرد: مهم‌ترین نکته که باید به آن توجه کرد چگونگی ارائه و معرفی تئاتر ایران در عرصه بین‌الملل است. ما می‌توانیم با اتکا به داشته‌های خود، نمایش درست و برنامه‌ریزی دقیق برای تئاتر در عرصه بینافرهنگی حضور پیدا کنیم. 

رایانی مخصوص هم در بخش دیگر این پنل با تاکید بر اینکه تئاتر ایران دست کمی از تئاتر جهان ندارد، توضیح داد: من در تئاتر ایران هیچ کاستی نسبت به جهان نمی‌بینیم، جز اینکه در زمینه معرفی و عرضه آثار خود ضعف داریم. رشد تعداد نمایش‌هایی که روزانه در تهران یا سایر شهرها روی صحنه می‌روند اتفاق خوبی است که زمینه پیشرفت اقتصادی را هم فراهم می کند. من معتقدم در زمینه کارگردانی، بازیگری، نمایشنامه نویسی، طراحی و ... کاستی نداریم و باید خودباوری داشته باشیم، البته قبول دارم که غربی‌ها داشته‌هایی دارند که ممکن است از ما بهتر باشد.

وی خطاب به هنرجویان حاضر در پنل ادامه داد: باید توجه کنیم فضا نسبت به اثر ما تکراری است و باید زمینه‌ای برای مخاطبی که می‌خواهد اثر ما را ببیند ایجاد کنیم. ابتدا فردی را در تیم خود داشته باشید که بر زبان بین‌المللی مسلط باشد، سپس به متریال توجه کرده و در نخستین گام سایتی را طراحی و آماده کنید تا اطلاعات گروه و نمایش روی آن قرار بگیرد. باید توجه کنیم که ارائه اطلاعات کپسولی باشد و برای تحقق این مسئله می‌توان به ساخت تیزرهای کوتاه و با کیفیت از کار پرداخت. مطمئنا ارتباط‌ گیری بسیار مهم است و این کار به صورت اینترنتی با کسانی که در این زمینه فعالیت می‌کنند امکان پذیر است.

مشهور هم در ادامه این پنل درباره نقش کمپانی‌ها در زمینه معرفی آثار گروه‌های تئاتری به جشنواره ها و رویدادهای جهانی، توضیح داد: کمپانی در جهان به معنای تولیدکننده کار نیست، بلکه گروه یا کمپانی باید در طول یک سال چند مقاله، اثر، کارگاه و... تهیه و تولید کند تا دولت با توجه به این فعالیت‌ها به کمپانی بودجه تخصیص دهد.

وی افزود: کمپانی‌های غربی فعالیت‌های تئاتری هنرمندان جهان را رصد می‌کنند و وقتی ببینند گروه تئاتری در طول یک سال به فعالیت‌های هنری و پژوهشی پرداخته آن را زیرنظر می‌گیرند. به عنوان مثال اگر ببینند یک گروه نمایشی را در چند سال در کشورهای مختلف روی صحنه برده است از اهمیت آن آگاه شده و برای حضور این نمایش در جشنواره‌های مختلف همکاری می کنند. ما نباید ادای کسی را در بیاوریم و بر اساس داشته‌های هنری و نمایشی خود به تولید بپردازیم تا بتوانیم در عرصه بینافرهنگی حضور موفقی داشته باشیم.

رایانی مخصوص هم در ادامه بیان کرد: امروزه مساله مهم در تئاتر فعالیت کردن است، ما باید گروهی داشته باشیم که در طول سال هیچ کاری غیر از تئاتر نداشته باشد و به لحاظ اقتصادی هم تامین باشد، شرکت‌های تک منظوره در زمینه جنبه اقتصادی گروه‌ها امروزه کمک می‌کنند. ما نباید دنبال کمپانی و شرکت‌ها باشیم بلکه باید ایده حضور داخلی و بین‌المللی داشته باشیم، اگر به این مهم دست پیدا کنیم، کمپانی‌ها به کمک ما می‌آیند. محیط و منطقه‌ای را که می خواهیم نمایش در آنجا روی صحنه برود، از همان روز اول باید مدنظر داشته باشیم و متناسب با آن به طراحی و دراماتورژی بپردازیم. اگر ایده و برنامه‌ریزی نداشته باشیم به نتیجه نخواهیم رسید.

وی ادامه داد: اگر از خودمان شروع نکنیم و کاری انجام ندهیم هیچکس سراغ ما نخواهد آمد، باید کاری انجام دهیم که در چشم و ذهن مخاطبان خارجی جلوه کند.

چهارمین همایش برگزیدگان جشنواره‌های تئاتر استان‌ها تا 10 دی ماه در مجموعه تئاتر شهر و هتل باباطاهر در حال برگزاری است. 

سی و هشتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر به دبیری نادر برهانی مرند 10 تا 20 بهمن ماه امسال برگزار می‌شود. آدرس سایت جشنواره fitf.theater.ir  است.