توسعه نیروگاه رودشور در انتظار اصلاح قراردادهای بیع متقابل/ نیروگاه رودشور رکورد سرعت در تعمیرات نیروگاهی را شکست/ تبدیل حالت ارزی به ریالی قراردادهای بیع متقابل بزرگترین چالش نیروگاه‌های سیکل ترکیبی

به گزارش گروه خبر خبرگزای برنا «احمد مشایخی»، مدیرعامل شرکت تولید گسترش برق امیرکبیر در نشست خبری که در محل نیروگاه رودشور برگزار شد، جهش ناگهانی نرخ ارز و تبدیل قرارداد بیع متقابل از حالت ارزی به ریالی را از جمله موانع پیش راو تکمیل واحد بخار نیروگاه رودشور برشمرد و گفت: ادامه فعالیت‌های اجرایی احداث واحد بخار نیروگاه رودشور با پیشرفت فیزیکی بیش از 50 درصد با مشکلات جدی مواجه شده است.

او گروه «ماه‌تاب» را به عنوان اولین مجموعه بخش خصوصی نیروگاهی کشور معرفی کرد که در سال 1380 تأسیس شده و فعالیت خود را در زمینه تولید برق آغاز کرد.

مشایخی با اشاره به آغاز عملیات احداث نخستین نیروگاه بخش خصوصی کشور از سال 1382 گفت: در حال حاضر این هلدینگ، مالک تمام یا بخشی از 13 نیروگاه است.

او ظرفیت تولید برق توسط این 13 نیروگاه را 4هزار مگاوات (معادل حدود 5 درصد ظرفیت شبکه برق کشور) اعلام کرد و افزود: در قالب طرح‌های در حال احداث، به این ظرفیت بیش از هزار مگاوات افزوده خواهد شد.

بهره‌برداری از بخش بخار نیروگاه رودشور نیازمند حمایت وزارت نیرو

عضو سندیکای تولیدکنندگان غیردولتی برق خاطر نشان کرد: نیروگاه سرخس، امیرآباد، نوشهر، شهربیجار، خاو، سیاهپوش، نوشهر، کاسپین، ارومیه، رودشور، تابان، شوباد، کیش و کهنوج، نیروگاه‌های در حال بهره‌برداری این هلدینگ هستند که در اقصی‌نقاط کشور احداث شده‌اند، همچنین بخش بخار نیروگاه کاسپین، بخش بخار نیروگاه رودشور، بخش بخار نیروگاه ارومیه و نیروگاه بادی تیزباد (با ظرفیت تولید 100مگاوات برق) در منطقه خاف از طرح‌های در حال توسعه هستند.

او افزایش راندمان نیروگاهی از 39 به 57 درصد، افزایش ظرفیت تولید از 792 مگاوات به 1137 مگاوات، صرفه‌جاوی سالانه 720 میلیون مترمکعب/لیتر سوخت و کاهش قابل توجه آلودگی‌های زیست‌محیطی متناسب با میزان سوخت مصرف نشده را از جمله مزایای احداث واحدهای بخار و تبدیل نیروگاه رودشور به سیکل ترکیبی برشمرد و گفت: این در حالی است که اگر چالش‌های قرارداد بیع متقابل تبدیل نیروگاه‌های گازی به سیکل ترکیبی توسط وزارت نیرو حل نشود، اجرای عملیات احداث واحد بخار نیروگاه رودشور که هم‌اکنون با 3 واحد گازی در مدار بهره‌برداری قرار دارد، با تأخیر مواجه شده و در ابتدای پیک سال آینده (تابستان 1399) به بهره‌برداری نخواهد رسید.

مدیرعامل شرکت تولید گسترش برق امیرکبیر درباره مشخصات نیروگاه رودشور که از آن به عنوان نخستین نیروگاه بخش خصوصی کشور نام برده می‌شود، گفت: فاز اول نیروگاه رودشور شامل سه واحد گازی کلاس F است که عملیات احداث آن از سال 1383 آغاز شده و در سال 1386 به بهره‌برداری تجاری رسید.

مشایخی درباره وضعیت کارکرد واحدهای نیروگاه رودشور گفت: این نیروگاه از آغاز بهره‌برداری تا کنون با ضریب آمادگی تولید نزدیک به 96 درصد (10 درصد بالاتر از میانگین صنعت نیروگاهی کشور)، بیش از 48 میلیارد کیلووات ساعت برق تولید کرده است.

او همچنین به راندمان 39.57 درصدی واحدهای گازی این نیروگاه اشاره کرد و گفت: این رقم در مقایسه با میانگین واحدهای گازی شبکه تولید برق، حدود 6 درصد بالاتر است که به معنی صرفه‌جاوی مصرف بیش از 850 میلیون مترمکعب گاز (معادل 850 میلیون لیتر گازوئیل) در طول 12 سال گذشته بوده است که علاوه بر مصرف کمتر سوخت به عنوان سرمایه ملی، از نظر زیست‌محیطی نیز فواید زیادی را در پی داشته است.

دستیابی به رکورد جدید در تعمیرات اساسی نیروگاهی

مدیرعامل شرکت تولید گسترش برق امیرکبیر میانگین زمان تعمیرات اساسی سالانه نیروگاه‌های کشور را حدود 60 روز عنوان کرد و گفت: در نیروگاه رودشور با دستیابی به رکورد 26 روزه انجام تعمیرات اساسی، رکورد قبلی اورهال صنعت برق که به مدت 30 روز در اختیار این نیروگاه قرار داشت نیز شکسته شد.

احمد مشایخی همچنین شاخص‌ها و پارامترهای زیست‌محیطی (مقادیر آلاینده‌های زیست‌محیطی) این نیروگاه را بسیار پایین‌تر از حد مجاز اعلام کرد و گفت: نیروگاه رودشور به عنوان صنعت سبز شناخته شده و در سال‌های 1388، 1394 و 1396 لوح تقدیر و تندیس صنعت سبز از ساو سازمان حفاظت محیط زیست کشور، موسسه UNIDO و GIZ دریافت کرده است.

تبدیل قراردادهای بیع متقابل از ارزی به ریالی و چالش سرمایه‌گذاری

او در بخش دیگری از سخنان خود به موانع موجود در تکمیل واحد بخار نیروگاه رودشور اشاره کرد و گفت: در سال 1392 که قیمت نفت به حدود 120 دلار در هر بشکه افزایش یافته بود، برای تبدیل نیروگاه‌های گازی به نیروگاه سیکل ترکیبی قرادادی با وزارت نیرو منعقد شد که بر اساس آن، وزارت نیرو موظف بود، معادل ارزی سوخت صرفه‌جاوی شده (345 مگاوات برق تولیدشده از واحد بخار) را به سرمایه‌گذار پرداخت کند، اما پس از مدتی قیمت نفت به حدود بشکه‌ای 50 تا 60 دلار کاهش یافت، از ساو دیگر قراردادهای بیع متقابل تبدیل نیروگاه‌های گازی به سیکل ترکیبی از حالت ارزی به ریالی تبدیل شده و جهش ناگهانی نرخ ارز موجب شد، این مدل قراردادی هیچ توجیه اقتصادی برای سرمایه‌گذاران نداشته باشد، به همین دلیل ادامه فعالیت‌های اجرایی احداث واحد بخار نیروگاه رودشور با پیشرفت فیزیکی بیش از 50 درصد با مشکلات جدی مواجه شده است.

مدیرعامل شرکت تولید گسترش برق امیرکبیر درآمد فروش برق از واحدهای گازی نیروگاه رودشور در سال گذشته را هزار و 500 میلیارد ریال عنوان کرد و افزود: اگر این مبلغ در همان تاریخ توسط وزارت نیرو تساوه می‌شد، امکان تهیه 40 تا 50 میلیون یورو ارز و سرمایه‌گذاری در واحد بخار این نیروگاه فراهم بود، اما در حال حاضر و با جهش ناگهانی نرخ ارز، ارزش این رقم به یک‌پنجم کاهش یافته است.

مشایخی بر لزوم حمایت اوژه وزارت نیرو برای رفع چالش‌های تبدیل قراردادهای بیع متقابل تبدیل نیروگاه‌های گازی به سیکل ترکیبی از حالت ارزی به ریالی تأکید کرد و گفت: در صورت اصلاح قراردادهای مذکور بخش خصوصی می‌تواند مشکل تأمین برق را در سال‌های آینده حل کند، در غیر اینصورت ادامه فعالیت به شکل فعلی هیچ توجیه اقتصادی ندارد.

عضو سندیکای تولیدکنندگان غیردولتی برق:

تبدیل حالت ارزی به ریالی قراردادهای بیع متقابل بزرگترین چالش نیروگاه‌های سیکل ترکیبی

قائم مقام مدیر عامل گروه «ماه‌تاب» نیز در این نشست خبری تبدیل حالت ارزی به ریالی قراردادهای بیع متقابل را بزرگترین چالش پیش روی احداث نیروگاه‌های سیکل ترکیبی عنوان کرد و گفت: سرمایه‌گذاری در صنعت برق مستلزم مقدماتی است که اگر فراهم نشود، بخش خصوصی سرمایه خود را در دیگر صنایع سودده سرمایه‌گذاری خواهد کرد.

«بهمن مسعودی»، قائم مقام مدیر عامل گروه ماه‌تاب عدم توجیه اقتصادی در قراردادهای بیع متقابل را مانع اجرای به موقع  طرح نیروگاه‌های سیکل ترکیبی عنوان کرد و با اشاره به تدوین قراردادهای بیع متقابل در تبصره 12 قانون برنامه و بودجه سال 92 گفت: بر اساس این مدل قرارداد، وزارت نیرو مکلف بود معادل ارزی مقدار سوخت مایع (نفت گاز) صرفه‌جویی شده ناشی از اجرای طرح‌های تبدیل نیروگاه به سیکل ترکیبی را حداکثر در مدت دو سال به میزان سرمایه‌گذاری انجام شده، در اختیار سرمایه‌گذار قرار دهد، اما با افت قیمت نفت از 120 به 40 دلار در سال‌های اخیر، تبدیل قرارداد بیع متقابل از حالت ارزی به ریالی و شوک‌های ارزی پیاپی، این مدل قرارداد عملا کارکرد خود را از دست داده و برای سرمایه‌گذاران توجیه اقتصادی ندارد.

قائم‌مقام گروه «ماه‌تاب» با بیان اینکه اکثر طرح‌های تحت قرارداد بیع متقابل با مشکل عدم بازگشت سرمایه اولیه و ناتوانی در بازپرداخت اقساط صندوق توسعه ملی مواجه هستند، گفت: تبدیل نیروگاه رودشور به نیروگاه سیکل ترکیبی نیز در قالب همین نوع قرارداد در حال احداث است و اگرچه از پیشرفت فیزیکی بیش از 50 درصد برخوردار است، اما با توجه به مشکلاتی که مطرح شد، بعید به نظر می‌رسد مطابق برنامه زمانبندی و در پیک سال 1399 به بهره‌برداری برسد.

مسعودی افزود: هیچ یک از مشکلات به وجود آمده، ناشی از قصور سرمایه‌گذاران طرح نبوده و به نظر می‌رسد قراردادهای بیع متقابل با کوتاه‌بینی تدوین و تنظیم شدند، چرا که در حال حاضر سرمایه‌گذاری در این قراردادها، با شکست مواجه شده‌ است.

وی گفت: بعد از شوک ارزی اخیر، شورای عالی فنی مجوزی را صادر کرد که بر اساس آن، برای پروژه‌های سرمایه‌ای، وزارتخانه ذیربط بر اساس مدل مالی قرارداد، سازوکارهای مختلفی از جمله تمدید دوره، افزایش نرخ و... را در نظر گرفته و مدل مالی قرارداد را به شرایط قبل از شوک ارزی بازگردانده و اصلاح کند، اما وزارت نیرو هنوز اقدامی در این زمینه انجام نداده است.

عضو سندیکای تولیدکنندگان غیردولتی برق با بیان اینکه وزارت نیرو باید به درک مشترکی با سرمایه‌گذاران صنعت برق برسد، گفت: سرمایه‌گذاری در صنعت برق مستلزم مقدماتی است که اگر فراهم نشود، بخش خصوصی سرمایه خود را در دیگر صنایع سودده سرمایه‌گذاری خواهد کرد.

وی با اشاره به تبدیل قرارداد بیع متقابل از حالت ارزی به ریالی در سال 1394 گفت: همان زمان، اعتراض خود را نسبت به این موضوع اعلام کرده و بیش از چهار سال است که با دستگاه‌های مختلف در وزارت نیرو در حال مذاکره هستیم تا راهکاری برای این مشکل ارائه شود، اما تا کنون نتیجه‌ای دربر نداشته است.

بهمن مسعودی بر لزوم بازگشت به حالت ارزی در قراردادهای بیع متقابل و تمدید مدت‌زمان آن تأکید کرد و گفت: سرمایه‌گذاری در تولید برق با عدم استقبال سرمایه‌گذاران مواجه شده، به گونه‌ای که بر اساس آمار وزارت نیرو، نمودار ذخیره برق از سال 92 تا 97 روند کاهشی را تجربه کرده که نتیجه عدم سرمایه‌گذاری در این بخش است.

گفتنی است، روز پنجشنبه گروهی از خبرنگاران با حضور در نیروگاه رودشور، از مدرسه فردا و پارک انرژی بازدید کرده و در جریان فعالیت ها و مشکلات این نیروگاه قرار گرفتند.

نیروگاه رودشور از سال 83 تا 85 با هدف تولید 2هزار مگاوات برق احداث شده و یک نیروگاه صنعت سبز است.