۱۲ پیامد ترور سردار سلیمانی بر روابط آمریکا و ایران

میلیونها عراقی در تظاهراتی که بزرگترین تظاهرات تاریخ عراق بود، خواستار خروج آمریکا از کشورشان شدند. مقتدی صدر از رهبران مقتدر شیعی که اکثریت نماینده گان پارلمان عراق را دردست دارد، با استفاده از فرصت خشم ملت عراق از ترور سردار سلیمانی، مردم را به تظاهرات میلیونی علیه حضورآمریکا و نقض حاکمیت عراق، فرخواند.

ششم ژانویه درمراسم تشییع سردار سلیمانی فرمانده نیروی قدس ایران و ابو مهدی المهندس فرمانده الحشد الشعبی عراق درتهران شرکت کردم.هیچ تصویربرداری نمیتواند عظمت حضور اقیانوسی از انسانها دراین مراسم رانشان دهد. چنین تشییع باشکوهی نه تنها درتهران بلکه درمشهد، کرمان، قم، اهواز،کربلا، نجف و بغدادهم برگزار شد.

شکی ندارم که تروراین  فرماندهان تبعات مهمی نه تنها در روابط ایران و آمریکا بلکه منطقه و فراتر از آن خواهد داشت که دوازده نمونه آن را ذکر میکنم:

1- حضور7میلیون نفر درمراسم تشییع درتهران 12 میلیونی درمسیری حدود 20 مایل، جهان را شوکه کرد. شخصا شاهد عصبانیت مردم از آمریکا و شعار "انتقام، انتقام" آنها بودم. دیوید ورمسرمشورت دهنده شورای امنیت ملی آمریکا در گزارش سال 2019 خود به کاخ سفید نوشته که: "ایرانی ها از حمله نظامی به یک فرمانده عالیرتبه مثل قاسم سلیمانی، استقبال خواهند کرد". این نشانه آشکاری است از توهمات وفریب هایی که موجب شده رئیس جمهور آمریکا از درک واقعیات ایران محروم و بسمت سیاستهای غلطی منحرف شود که نهایتا میتواند به فجایع بزرگ ختم شود.

2-دولت ترامپ و متحدین منطقه ایش سردار سلیمانی و ابومهندس را تروریست خوانده اند! درعین حال آنها شاهد حضورمیلیونیها نفردر مراسمی بودند که بزرگترین مراسم تشییع جنازه فرماندهان نظامی در تاریخ بشررا رقم زد. این حقیقت نشان میدهد که نیروی قدس ایران ، الحشد الشعبی عراق و نیروی مقاومت از پشتوانه عظیم مردمی برخوردار هستند که آمریکا از آن محروم است. بعد از ترورفرماندهان نظامی مذکور، مقتدی صدر از رهبران قدرتمند سیاسی عراق، مردم این کشوررا به تظاهرات میلیونی علیه حضور آمریکا درعراق فراخواند و پارلمان عراق هم رای به خروج نیروهای نظامی آمریکا داد.

3- نه تنها مقامات رسمی، بلکه مردم ایران و عراق ژنرال سلیمانی و ابومهندس را درخط مقدم مبارزه با گروههای تروریستی همچون داعش، القاعده و النصره میدانند. واقعیتی که حتی ترامپ نتوانست آنرا پنهان کند. ترامپ در سخنرانی 9 ژانویه تایید کرد که داعش دشمن ایران است. داعش نیزاز قتل دو فرمانده بزرگ نظامی ایرانی و عراقی استقبال کرد. لذا آمریکا کاری کرد که داعش درطول سالها قادر به انجام آن نبود. لذا از این زمان به بعد، اکثریت ملت ایران و عراق به ادعاهای آمریکا درمبارزه با داعش باور نخواهند داشت و بسیاری هم آمریکا را متحد پنهان داعش خواهند دانست. فراموش نکنیم که ترامپ خودش هم گفته بود که آمریکا داعش را ساخت.

4-ژنرال سلیمانی یک مقام رسمی عالیرتبه ایرانی بود که به دعوت رسمی مقامات عراق وارد بغداد شده بود.عادل عبدالمهدی نخست وزیر عراق تصریح کرد که برای کاهش تشنج درروابط ایران و عربستان وارد عراق شد و قرار بود با او دیداری داشته باشد تا پاسخ پیام ایران به ریاض را دریافت کند. لذا ادعای آمریکا مبنی براینکه سفرژنرال سلیمانی حامل یک تهدید فوری علیه مراکز آمریکا بود، دروغی بیش نبود. درعین حال این اولین بار درتاریخ روابط ایران و آمریکاست که واشینگتن رسما مسئولین قتل یک مقام عالی نظامی ایران را بعهده گرفت. ایران نیز درپاسخ پایگاه نظامی آمریکا درعراق را مورد حمله موشکی قرار داد، اقدامی که هیچ کشوری بعد از جنگ جهانی دوم جرات آن را نداشت.نهایت اینکه این تحولات نشان میدهد که ایران و آمریکا رسما وارد فاز اقدام نظامی علیه یکدیگر شدند.

5-بیش یکسال و نیم است که ترامپ شدیدترین اقدامات اقتصادی، سیاسی و امنیتی علیه ایران را انجام داده که مقدمه برخورد نظامی اخیر بود. بعد از واکنش ایران با حمله موشکی به پایگاه نظامی آمریکا، ترامپ گفت که ایران و آمریکا باید صلح را درآغوش گرفته و باهم درمبارزه باداعش همکاری کنند. اوبرایان مشاور امنیت ملی آمریکا هم گفت که بعد از قتل سردار سلیمانی، ایران به میز مذاکره باز خواهد گشت. اینها توهمات و محاسبات اشتباه آمریکاست زیرا قتل سپهبد سلیمانی، دیپلماسی بین ایران و آمریکا را بسیار دشوارتر و شانس توافق را بسیار بیشتر کاهش داد.

6-سالها مقامات آمریکا مدعی بودند که دستان ایرانیها به خون آمریکایی ها آغشته است. ایران هم معتقد بود دستان آمریکا دراقداماتی همچون حمایت از جنگ صدام علیه ایران و تحریمهای غیر انسانی اخیر،به خون ایرانی ها آغشته است. اما آمریکا باپذیرش مسئولیت قتل سردار سلیمانی، رسما پذیرفت که دستان آمریکا به خون ایرانی ها آغشته شده است.

7- ترامپ با سیاست فشار حداکثری و تحریمهای حداکثری، موجب مشکلات بیسابقه اقتصادی در ایران شد که نا رضایتی مردم را در پی داشت و درناآرمیهای آبان ماه گذشته هم دهها نفر کشته و زخمی شدند. چنین وضعیتی، موجب تضعیف حضور مردم در انتخابات مجلس و ریاست جمهوری شده بود. با ترور ژنرال سلیمانی که محبوب ترین فرمانده نظامی ایران بود، حضور میلیونی مردم درصحنه ، موجب استحکام وحدت ملی ایرانی ها شد و بهمین دلیل هم رهبر معظم انقلاب تاکید کرد که وحدت وهمدلی ملی بعد از شهادت سردار سلیمانی باید حفظ شود.

8- حمله نظامی آمریکا به عراق و افغانستان و لیبی، حمایت از تجاوز صدام به خاک ایران ،مشارکت درجنگ عربستان علیه یمن و حمایت از جنایات اسرائیل علیه فلسطینی ها؛ موجب شکل گیری "نیروی مقاومت" درخاورمیانه شد که حماس در فلسطین،بسیج در ایران، الحشد الشعبی درعراق و حوثیها در یمن، نمونه این جبهه مقاومت در مقابل هژمونی آمریکاست. شهادت دوفرمانده عالی مقاومت، زخمی عمیق درقلب نیروهای مقاومت ایجاد و موجب کینه دائمی علیه آمریکا شده که تبعات مصیبت بار درازمدتدر پی خواهد داشت. درست است که آمریکا قدرتمندترین ارتش جهان را دارد اما هیچگاه قادر به پیروزی در جنگهای چریکی و نامتقارن نبوده و نخواهد بود.

9-ناتو و اروپا قبلا با مشارکت مستقیم و یا غیرمستقیم درجنگهای خاورمیانه، دچار اشتباهات بزرگی شد. آنها این بار با حمایت از قتل دو فرمانده عالی نیروی مقاومت، عملا خود را در معرض تهدیدات جدیدی قرار دادند. اما قدرتهای چین و روسیه و هند، از فرصت استفاده کرده و با محکومیت حمله مذکور و همدردی با ملت های ایران و عراق، مقبولیت بیشتری یافتند.

10-نخست وزیر عراق فاش ساخت که سردار سلیمانی برای دادن پیام ایران درمورد عربستان به او به بغداد سفر کرده بود. اکنون روشن شده که متحدین آمریکا بویژه اسرائیل در عملیات نظامی  پنتاگون علیه دو فرمانده مقاومت مشارکت داشته اند. قبل از این ترور، درسپتامبر 2019 ، ایران "طرح صلح هرمز" را مطرح کرد که فرصتی برای گفتگوی منطقه ای بود. اما بعد از ترور سردار سلیمانی، شانس موفقیت طرح صلح هرمز کاهش یافت.

11-حمله نظامی ایران اولین حمله نظامی بعد از جنگ جهانی دوم به یک  پایگاه نظامی آمریکا بود. این واقعه، قدرت نظامی ایران درمقابله به مثل را نشان داد.اکنون متحدین منطقه ای آمریکا بخوبی درک میکنند که درصورت وقوع جنگ بین ایران وآمریکا، آنها قربانی بزرگ این جنگ خواهند بود. علاوه بر آن مصوبه پارلمان عراق درمورد خروج نیروهای آمریکا از این کشور، آغاز یک تحرک جدید است که میتواند موجب خروج تدریجی نیروی نظامی آمریکا از منطقه شود.

12-بعد از برجام، جهان غرب ایران را درمورد توان موشکی تحت فشار قرار داد که با مخالفت جدی ایران مواجه شد. با توجه به شروع فازنظامی از سوی آمریکا علیه ایران، اکنون آنها این واقعیت را بهتر درک میکنند که توان موشکی ایران، جزء لاینفک استراتژی دفاعی ایران است.

آمریکا با سیاست های بی پروای خود، منطقه خلیج فارس را در آستانه جنگ قرار داده است که شاهدعواقب ناشی ازآن درمنطقه بوده ایم. اخیرا با نهایت تاسفشاهد حادثه غیر عمد اما تلخ اصابت موشک به هواپیمای مسافری اکراین بودیم که منجر به کشته شدن 176 مسافر بیگناه شد.نخست وزیر کانادا گفت که اگر تنش بین آمریکا و ایران نبود، مسافرین این هواپیما اکنون درکنار خانواده هایشان بودند. با ادامه سیاست های جاری آمریکا در منطقه، این نوع عواقب میتواند تکرار شود.

این مقاله در مجله نشنال اینترست امریکا منتشر شده است.