پایه و اساس لباس در فیلم و سریال ایرانی!

در اینکه طراحی لباس، صحنه و گریم یکی از فاکتورهای مهم در تولیدات آثار نمایشی، سینما، تئاتر و تلویزیون است شکی نیست اما از آن مهم‌تر این نکته است که آیا در طراحی‌های هنری در تلویزیون دست هنرمند تا چه حد باز است؟ چقدر برای طراحی‌های هنری هزینه می شود؟ چند درصد طراح هنرمند در حال حاضر با رسانه ملی همکاری دارند؟

در بررسی اخیری که در حوزه طراحی صحنه، لباس و حتی گریم در آثار تلویزیونی داشته‌ایم در قدم اول بسیاری از کارشناسان اشاره داشتند که بودجه لازم برای طراحی در رسانه ملی تخصیص داده نمی‌شود. هزینه‌های لازم برای طراحی گریم، لباس و حتی صحنه در تولید یک اثر نمایشی به خصوص در تلویزیون مدنظر سازندگان نیست.

چندی پیش بحث طراحی گریم و میزان وسواس در این مقوله مهم را مورد بررسی قرار دادیم. قبل از اینکه سراغ طراحی صحنه و داشته‌ها و کمبودهای این حوزه در تولیدات تلویزیونی برویم نکته قابل بررسی طراحی لباس در آثار نمایشی است. اتفاقی که مشخصا به ندرت با حساسیت اتفاق می‌افتد و به جز آثار کلاسیک که سازندگان به اجبار بایستی به سمت طراحی مرتبط با زمان و مکان بروند در سریال‌های روز کمتر شاهد این نگرش، برخورد و حساسیت هستیم.

این علت برمی‌گردد به موضوع هزینه‌ها و عدم نگاه جدی سازندگان به این موضوع که گویا این مسئله خیلی در نگاه مخاطب تلویزیونی بخش قابل بررسی نیست. درحالی که بسیاری از تماشاگران تلویزیونی با حساسیت ویژه‌ای بحث پوشش را در آثار تلویزیونی مدنظر دارند. طوری‌که پوشش شخصیت‌ها در سریال‌های مختلف، مجریان در برنامه‌های تلویزیونی و حتی گویندگان بخش‌های مختلف خبری را هم رصد کرده و درمورد آن اعلام نظر می‌کنند.

با این توصیف باید گفت نوع پوشش افراد که از موارد موثر در زیباشناسی رسانه است باید با نگاهی کاملا فنی و تکنیکی مدنظر قرار گرفته و براساس نوع برنامه، درجه‌بندی، ساختار و حتی شبکه، زمان پخش و...  مدنظر طراحان باشد.

از محدودیت‌ها و ممیزی‌های عرفی و اعتقادی‌مان که جزو چارچوب‌های رسانه ملی است، عبور کنیم به این نکته می‌رسیم گاهی اوقات عدم توجه به انتخاب درست طراحان لباس حالا به هر دلیلی بیشتر به آن بُعد بر می‌گردد که مدیران هم گویا روی آنتن حساسیتی ندارند. در حالی که واقعیت چیزی جز این است و حساسیت برخی مدیران روی این مقوله مهم محصولی متفاوت را در برخی از آثار تلویزیونی به ما نشان می‌دهد.

برخی سریال‌های تلویزیونی گاهی هیچ توجه و دقتی به طراحی لباس ندارند، طوری که هیچ تناسبی میان انتخاب مدل‌ها و رنگ‌ها با شخصیت‌هایی که تعریف می‌شوند دیده نمی‌شود. عجیب‌تر اینکه حتی از این فاکتور مهم که می‌تواند تاثیر دراماتیک داشته باشد به نفع قصه سودی برده نمی‌شود.

غالبا طراحان از میان دوستان، آشنایان و اقوام تهیه کنندگان انتخاب شده یا تنها اسامی کاذبی در تیتراژ دیده می‌شود. در این شرایط نمی‌توان متوقع بود که محصول یک نگاه آرتیستی باشد. اگر به پوشش گویندگان بخش‌های مختلف خبری دقت کنید و بی‌ربطی آن را با دکور موضوع بخش خبری و... مقایسه کنید یا پوشش برخی مجریان تلویزیون را که بیشتر ذهنیت زیبایی شناسی شخصی دارند نه رسانه‌ای را با جزئیات مدنظر قرار دهید به این نتیجه می‌رسید که طراحی لباس در رسانه بیشتر یک فرمول سلیقه‌ای است و کسی به آن توجه حرفه‌ای ندارد. (البته این مسئله درمورد همه سریال‌های تلویزیونی و برنامه‌های سیما صدق نمی‌کند.)