دولت در زمان کرونا چگونه مالیات را مدیریت کرد؟

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری برنا، کرونا شوک بزرگی به دولت و فعالان اقتصادی وارد کرده بود. کسب و کارها و بنگاه‌های کوچک و متوسط از شیوع ویروس کرونا متضرر شده‌ و چشم انتظار کمک‌های دولتی بودند. از طرفی هم اقشار ضعیف و آسیب پذیر باید مورد حمایت ویژه از سوی دولت قرار می‌گرفتند.

به همین منظور دولت فهرستی متشکل از 10 گروه اقتصادی که متحمل بیشترین خسارت از شیوع کرونا شده‌بودند، به منظور حمایت‌های دولتی و تمهیدات مالیاتی ارائه کرد. این 10 گروه اقتصادی شامل: 1-مراکز تولید و توزیع غذاهای آماده اعم از رستوران ها، بوفه ها، طباخی‌ها، تالارهای پذیرایی، قهوه خانه ها، اغذیه فروشی ها و موارد مشابه به تشخیص وزارت صنعت، معدن و تجارت ۲- مراکز مربوط به گردشگری شامل هتل ها، هتل آپارتمان ها، مجتمع های جهانگردی و گردشگری، مهمان پذیرها، مهمانسراها، مسافرخانه ها، زائرسراها، مراکز بوم گردی، مراکز اقامتی، پذیرایی، تفریحی و خدماتی بین راهی و موارد مشابه به تشخیص وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ۳- حمل و نقل عمومی مسافر درون شهری و برون شهری اعم از هوایی، جاده ای، ریلی و دریایی و موارد مرتبط به تشخیص وزارت راه و شهرسازی 4- دفاتر خدمات مسافرتی، گردشگری و زیارتی ۵- تولید و توزیع پوشاک ۶ - تولید و توزیع کیف و کفش ۷- مراکز توزیع آجیل، خشکبار، قنادی، بستنی و آبمیوه ۸- مراکز، باشگاهها و مجتمع های ورزشی و تفریحی ۹- مراکز و مجتمع های فرهنگی، آموزشی، هنری و رسانه ای و موارد مرتبط به تشخیص وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی 10- مراکز تولید، توزیع و فروش صنایع دستی، می‌شوند.

سازمان امور مالیاتی تا کنون بیش از 20 اقدام مهم برای حمایت‌های مالیاتی از مودیان آسیب دیده از کرونا در حوزه مالیات بر ارزش افزوده و مالیات‌های مستقیم انجام داد.

یکی از اقدامات جالب سازمان امور مالیاتی این بود که  کمک‌های نقدی و غیر نقدی اشخاص حقیقی و حقوقی در اسفندماه 98 و سه ماهه اول سال 99 برای تامین لوازم و تجهیزات مصرفی مورد نیاز بیمارستان‌ها و مراکز درمانی دولتی و تحت پوشش سازمان تامین اجتماعی جهت مبارزه با کرونا را در صورت تایید وزارت بهداشت، به عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی در سال پرداخت در نظر گرفت. دولت در حقیقت با این اقدام یک تیر و چند نشان زد.

- تمدید مهلت تسلیم اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده زمستان 98 تا پایان فروردین 99

- تعویق سررسید پرداخت مالیات بر ارزش افزوده برا 10 گروه اقتصادی ذکر شده

- افزایش مهلت اخذ گواهی مالیات بر ارزش افزوده

- بخشودگی 100 در صدی جرایم مربوط به عدم تسلیم اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده برای مودیانی که اظهارنامه زمستان 98 را تا پایان فروردین تسلیم کنند.

- تمدید مهلت پرداخت بدهی به مدت 3 ماه و تقسیط بدهی ها به مدت 6 ماه برای مودیانی که قادر به پرداخت آن‌ها به صورت معمول نیستند.

- افزایش مهلت اعتراض به اوراق مالیاتی

- تعویق در ابلاغ اوراق مطالبه مالیات بر ارزش افزوده تا پایان اردیبهشت 99

- همه عملیات اجرایی مالیات‌های مستقیم 10 گروه اقتصادی تعیین شده موقوف‌الاجرا شد.

- صدور و تجدید پروانه کسب و کار اشخاص حقیقی تا پایان خرداد 99 بدون نیاز به اخذ گواهی پرداخت یا ترتیب پرداخت بدهی مالیاتی

- ارائه مهلت جدید و تقسیط پرداخت بدهی مالیاتی

- افزایش مهلت اعتراض به اوراق مالیاتی

- افزایش مبداء زمان لازم‌الاجرا شدن ارزش معاملاتی ملاک

- کمک‌های نقدی و غیر نقدی اشخاص حقیقی و حقوقی در اسفندماه 98 و سه ماهه اول سال 99 برای تامین لوازم و تجهیزات مصرفی مورد نیاز بیمارستان‌ها و مراکز درمانی دولتی و تحت پوشش سازمان تامین اجتماعی جهت مبارزه با کرونا که مورد تایید وزارت بهداشت باشد، به عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی در سال پرداخت محسوب می‌شود.

- سازمان امور مالیاتی تسهیلات ویژه‌ای برای بنگاه‌های کوچک در نظر گرفت و سقف فعلی درآمدهای مشمول مالیات را برای اشخاص حقیقی از 100 میلیون تومان به 200 میلیون تومان و برای اشخاص حقوقی از 300 میلیون تومان به 500 میلیون تومان افزایش داد.

- بخشودگی جرایم پرداخت نشده بدهی مالیات و عوارض قانون موسوم به تجمیع عوارض 

- تعویق جلسات هیات‌های حل اختلاف مالیاتی 

- بانک‌ها مکلفند فقط برای ارائه تسهیلات برای اشخاص حقیقی تا 2میلیارد ریال و برای اشخاص حقوقی تا 5 میلیارد ریال از سازمان استعلام کنند و دیگر نیاز به استعلام بانک‌ها از سازمان امور مالیاتی برای صدور، تمدید ضمانت‌نامه بانکی و گشایش اعتبار اسنادی نیست.

- بخشودگی جرایم مالیاتی قابل بخشش تا پایان خرداد 99

- تمدید مهلت استفاده 100 در صدی از بخشودگی جرایم با پرداخت مالیات

- ارائه خدمات به صورت الکترونیکی و غیر حضوری

- تعویق در ابلاغ اوراق مالیاتی

اقدامات مالیاتی دولت تا کنون اگرچه در حمایت از کسب و کارها موثر بوده اما فعالان اقتصادی درخواست‌های دیگری هم از کابینه دوازدهم داشتند و در جلسات شورای گفت و گوی دولت با بخش خصوصی مطرح کردند. از جمله آن‌ها افزایش تعداد گروه‌های اقتصادی در نظر گرفته شده از سوی دولت بود. 

همچنین آن‌ها خواستار معافیت مالیاتی ارزش افزوده واردات تجهیزات مقابله با کرونا شدند.

تشویق موجرین به بخشش یا کاهش اجاره واحدهای تجاری با ارائه مشوق‌ها و تخفیفات مالیاتی از دیگر خواسته‌های فعالان اقتصادی است که به عنوان یک راهکار مناسب می‌تواند از سوی سازمان امور مالیاتی مورد بررسی و بازبینی جهت اقدام موثر قرار گیرد.

از آنجا که اقتصاد کشور ظرفیت کاهش درآمدهای مالیاتی بیش از اندازه را ندارد، فعالان و کارشناسان اقتصادی پیشنهاد کردند دولت از کسب و کارهای پر فروش مالیات بیشتری به صورت علی الحساب دریافت کند و آن را به کسب و کارهای آسیب دیده قرض دهد. 

همچنین کارشناسان اقتصادی به درستی بر اخذ مالیات از بنگاه‌های پر بازدهی که یا معاف از مالیات هستند و یا مالیات اندکی پرداخت می‌کنند اما صاحب سود و دارایی های هنگفتی هستند، تاکید می‌کنند. موضوعی که از سال‌ها قبل هم مکررا مطرح شده‌بود و اراده‌ جدی مدیران این بنگاه‌ها و نهادها را به دور از اقدامات نمایشی و موقتی می‌طلبد.