آیا دختر می‌تواند بدون نیاز به اذن پدر ازدواج کند؟

امیرحسین صفدری، پژوهشگر و محقق علم حقوق، در خصوص لزوم اخذ اذن از پدر و جد پدری گفت: گرفتن اجازه برای ازدواج از پدر یا جد پدری آن‌چنان‌که برای دختران ضروری است، برای پسران الزامی نیست و پس‌ازاینکه پسران به سن قانونی یعنی ۱۸ سال تمام برسند می‌توانند ازدواج کنند و یا مستقل از پدر و مادر خود زندگی مشترکی را شروع کنند.

وی تأکید کرد: البته باید گفت که عرف جامعه ما این‌چنین آزادی را برای دختران و پسران در سنین پایین مناسب نمی‌دانند که این مسئله بیشتر ریشه در مسائل فرهنگی و مذهبی ما دارد.

دختر باکره در چه شرایطی می‌تواند بدون اذن پدر ازدواج کند؟

این محقق علم حقوق گفت: بر طبق نظر اسلام و مذهب تشیع دخترى که به حد بلوغ رسیده و رشیده است، یعنى به زبان ساده این‌که مصلحت خود را تشخیص می‌‌دهد درصورتی‌که بخواهد شوهر کند، چنانچه باکره باشد باید از پدر یا جد پدرى خود اجازه بگیرد و اگر پدر و جد پدرى غایب باشند یا فوت کرده باشند، به‌طوری‌که نشود از آنان اذن گرفت و دختر هم احتیاج به شوهر کردن داشته باشد لازم نیست از پدر و جد پدرى اجازه بگیرد.

وی توضیح داد: همچنین اگر دختر باکره نباشد درصورتی‌که بکارتش به‌وسیله شوهر کردن از بین رفته باشد، اجازه پدر و جد لازم نیست ولى اگر به‌واسطه زنا از بین‌ رفته باشد، احتیاط مستحب آن است که از پدر خود یا جد پدری اجازه بگیرد.

صفدری ادامه داد: این نکته مهم را هم باید گفت که در خصوص اذن پدر برای ازدواج دختر باکره‌ای که هنوز ازدواج نکرده است اختلاف نظرات زیادی بین حقوقدان‌ها و فقها وجود دارد و با این تفاسیر قانون‌گذار ما در ماده ۱۰۴۱ قانون مدنی می‌گوید که عقد نکاح دختر قبل از رسیدن به سن ۱۳ سال تمام شمسی و پسر قبل از رسیدن به سن ۱۵ سال تمام شمسی منوط است به اذن ولی به‌شرط رعایت مصلحت با تشخیص دادگاه صالح است.

پدر یا جد پدری حق ندارد بدون دلیل مانع ازدواج دختر شوند

این حقوقدان در پاسخ به این پرسش که آیا دختر می‌تواند بدون اذن پدر ازدواج کند یا خیر، افزود: بله، دختر می‌تواند بدون اذن پدر ازدواج کند اما شرایطی دارد که این شرایط در ماده ۱۰۴۳ قانون مدنی ما بیان شده است که  قانون‌گذار عنوان می‌کند نکاح دختر باکره اگرچه به سن بلوغ رسیده باشد موقوف به اجازه‌ی پدر یا جد پدری او است و هرگاه پدر یا جد پدری بدون علت موجه از دادن اجازه مضایقه کند اجازه‌ی او ساقط و در این صورت دختر می‌تواند با معرفی کامل مردی که می‌خواهد با او ازدواج نماید و شرایط نکاح و مهری که بین آن‌ها قرار داده شده پس از اخذ اجازه از دادگاه مدنی خاص به دفتر ازدواج مراجعه و نسبت به ثبت ازدواج اقدام نماید.

دختر فقط باید از پدر یا جد پدری اذن ازدواج بگیرد

وی تصریح کرد: در پایان هم باید گفت دختری که به حد بلوغ و رشد رسیده است و بکارتش را در اثر نزدیکی با شوهرش از دست داده است و طلاق گرفته برای ازدواج بعدی خود نیاز به اذن پدر یا جد پدری ندارد و نکته‌ای که باید به آن اشاره کرد این است که دختر فقط باید از پدر یا جد پدری اجازه بگیرد و درصورتی‌که پدر یا جد پدری نباشند یا فوت کرده باشند این ولایت و اجازه به برادر یا عمو و... داده نمی‌شود.

گفته می‌شود فلسفه این محدودیت‌ها به دلیل این است که دختران نسبت به پسران احساسی‌تر هستند و شاید درگیر احساس و عاطفه بشوند و بهتر است در امر ازدواج با نظر خانواده پیش بروند تا در آینده به مشکل برنخورند و همچنین به لحاظ شکل جامعه از حمایت بیشتری هم برخوردار باشند اما قانون‌گذار شرایطی را پیش‌بینی کرده تا این موضوع مورد سوءاستفاده نیز قرار نگیرد.

منبع: آنا