تلف شدن سالانه ۱۰۰ میلیون حیوان در تست‌های حیوانی/هر ثانیه ۳۳ حیوان در آزمایشگاه‌های دنیا از بین می‌روند/وزارت بهداشت و علوم به بخشنامه ممنوعیت تست حیوانی اهمیتی نمی‌دهند

به گزارش برنا؛ روزهای اخیر با انتشار مستند «رالف را نجات دهید» بار دیگر ممنوعیت استفاده از تست حیوانی تبدیل به یک مطالبه جدی شد و از کاربران عادی فضای مجازی گرفته تا هنرمندان و سلبریتی‌ها نسبت به استفاده از حیوانات در آزمایش‌های مختلف واکنش نشان دادند. آزمایش جانوران برای آموزش در دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی، پژوهش دربارهٔ تأثیر و عوارض جانبی داروها، تشخیص بیماری‌ها، ارزیابی روش‌های درمانی، تعیین میزان سمّی‌بودن مواد شیمیایی در صنایع گوناگون مانند بیوشیمی، داروسازی، تغذیه، تولید محصولات آرایشی - بهداشتی، تهیه و آزمایش واکسنها کاربرد دارد و در سال‌های واپسین، تحقیقات پایه‌ای در دانشگاه‌ها و پژوهش‌های پزشکی رتبهٔ نخست و دوم بهره‌گیری از آزمایش‌ها را به خود اختصاص داده‌اند اما آیا روش‌های دیگری وجود ندارد تا حیوانات مظلوم اینگونه ظالمانه تلف نشوند؟ چقدر در کشور ما ایران حیوانات قربانی تحقیقات و آزمایش‌های مختلف می‌شوند؟

رامک روشنایی مقدم، مدیر موسسه جایگزین‌های  آزمایش روی حیوانات ( انجمن ایرانیان مخالف آزمایش روی حیوانات سابق) در گفتگو با خبرنگار برنا با اشاره به انواع آزمایش‌های حیوانی گفت: آزمایش بر حیوانات به جز در کارهای تحقیقاتی، پزشکی و دارویی بر روی محصولات آرایشی و بهداشتی مانند خمیردندان، شامپو حتی وایتکس، مواد شوینده خانگی و  چای کیسه‌ای  نیز در سراسر جهان انجام می‌شود و عده‌ای از این آزمایش‌ها در مدارس و دانشگاه‌ها در کلاس‌های عملی مانند فیزیولوژی، فارماکولوژی، آناتومی، جانورشناسی و پایان نامه دانشجوهای رشته‌های دندان پزشکی، داروسازی، دامپزشکی و... صورت می‌گیرد.

او ادامه داد: هرچند اکنون به دلیل اپیدمی کرونا مدارس و دانشگاه‌ها تعطیل هستند اما شنیدم برخی مدارس تیزهوشان  در این شرایط هم بچه‌ها را به مدرسه می‌کشانند و همین دوماه پیش بود، دیدم بچه‌ها برای جراحی یک خرگوش به مدرسه رفتند و وقتی با مدرس آنها صحبت کردم کاملا معتقد بود کار درستی انجام داده و البته با تاکید بر بخشنامه صادره از طرف وزارت آموزش و پرورش و صحبت‌ در مورد اینکه اینکار‌ها نه توجیه علمی و نه اخلاقی دارد، توانستم او را قانع کنم که روی حیوانات در کلاس‌های مدرسه و طرح‌های پژوهشی انجام ندهد و درصورتی که  شکایتی صورت بگیرد  مدرسه مجرم شناخته می‌شود.

روشنایی مقدم از ابلاغ بخشنامه‌هایی درخصوص ممنوع بودن آزمایش حیوانی در مدارس و دانشگاه‌ها خبر داد و تصریح کرد: سال 1398 بخشنامه‌ای از سوی وزارت آموزش و پرورش مبنی بر ممنوعیت تشریح حیوانات در مدارس صادر شد و براساس آن قرار شد هیچ مدرسه‌ای در سراسر کشور از حیوانات برای آموزش و در مسابقات و طرح‌های پژوهشی و کلا تحت هیچ عنوان و شرایطی استفاده نکند اما متاسفانه  گاهی  از گوشه و کنار خبر می‌رسد که از حیوانات استفاده می‌شود.

مدیر موسسه جایگزین‌های آزمایش روی حیوانات در ادامه گفت: در همان سال یعنی 1398 پس از ده سال تلاش مستمر توانستیم  وزارت علوم  را هم متقاعد کنیم مانند وزارت آموزش و پرورش و وزارت بهداشت بخشنامه‌ای جهت ممنوعیت استفاده از حیوانات در دانشکده‌های دامپزشکی و سایر علوم زیستی صادر کند تا اساتید و دانشجویان از روش‌های جایگزین استفاده کنند. پیش از آن در همان سال ۱۳۹۸ از طرف وزارت بهداشت هم بخشنامه‌ای مبنی بر ممنوعیت استفاده از حیوانات در کلاس‌های عملی فیزبولوژی و فارماکولوژی و استفاده از شبیه‌سازهای کامپیوتری در تمام دانشگاه‌های علوم پزشکی و سایر رشته‌های وابسته تحت نظارت آن وزارتخانه  صادر شده بود. اما متاسفانه با وجود این بخشنامه‌ها همچنان از حیوانات در  دانشگاه‌ها استفاده می‌شود و این امر به طرز تفکر  ما انسان‌ها مربوط می‌شود که همیشه نگاه از بالا به پایین نسبت به حیوانات داشته و خودمان را برتر می‌دانیم و به خودمان مجوز می‌دهیم هربلایی سر حیوانات بیاوریم و متاسفانه بارها از دانشجویان دامپزشکی شنیدم می‌گویند ما به این رشته آمدیم تا روی حیوانات کار کنیم و آموزش ببینیم در حالی که آموزش  متحول شده و برای روش‌ سنتی آزمون و خطا روی حیوان سالم،  روش‌های جایگزین علمی‌تر و اخلاقی‌تر وجود دارد.

او از گردآوری نرم‌افزارها و شبیه‌سازهای کامپیوتری جایگزین آزمایش‌های حیوانی در آموزش به صورت رایگان خبر داد و بیان کرد: دانشمندان اروپایی روش‌های جایگزین آزمایش‌های حیوانی را ساختند تا تمام عملیاتی که قرار است در کلاس‌های درس دانشگاه‌ها انجام شود بدون آزار حیوان  و با استفاده از کامپیوتر صورت گیرد، ما با تلاش‌های بسیار و با بیان اینکه تحریم هستیم، توانستیم برخی از این نرم‌افزارهای شبیه سازی‌شده را که بسیار پیشرفته و گران قیمت هستند به صورت رایگان دراختیار مراکز آموزشی قرار دهیم اما متاسفانه استفاده نمی‌شوند درحالی که این روش‌ها را به صورت رایگان در سایت‌مان آپلود کردیم و هرکسی بخواهد می‌تواند استفاده کند اما مقاومت وجود دارد و به این بخشنامه‌ها توجهی نمی‌شود.

روشنایی مقدم در پاسخ به این سوال که تست‌های حیوانی بیشتر در چه حوزه‌ای استفاده می‌شود، گفت: تست‌های حیوانی بیشتر از دانشگاه‌ها  در تحقیقات و پژوهش‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مدیر موسسه جایگزین‌های آزمایش روی حیوانات  در پاسخ به این سوال که آیا از مجلس نخواستید ممنوعیت استفاده از حیوانات را تبدیل به قانون کند، بیان کرد: چندسال پیش زمانی که لایحه حمایت از حقوق حیوانات در مجلس شورای اسلامی مطرح شد، نمایندگان ما را دعوت کردند تا درخصوص این لایحه گفتگو کنیم اما متاسفانه اجازه صحبت کردن به ما ندادند و حتی در جلسات دیگر ما را دعوت نکردند. جلساتی هم در همین خصوص در سازمان حفاظت محیط زیست برگزار شد که شنیدیم از هنرمندان و بازیگران دعوت کردند تا در تدوین این طرح کمک کنند، سلبریتی‌هایی که سررشته‌ای  ندارند درنهایت  از طریق مجلس شورای اسلامی هم  در این خصوص کمکی نشد.

او با اشاره به تعداد حیواناتی که سالانه به دلیل تست تلف می‌شوند، افزود: طبق آمار سالانه بیش از 100 میلیون حیوان در آزمایشگاه‌های سراسر دنیا کشته می‌شوند و در هر ثانیه 33 حیوان در این آزمایشگاه‌ها از بین می‌روند.

روشنایی مقدم با تاکید بر اینکه هیچگونه آماری از تعداد تلفات حیوانی در ایران در دست نیست، گفت: متاسفانه در کشور ما هیچگونه آماری درخصوص تعداد حیواناتی که به دلیل تست حیوانی تلف می‌شوند، وجود ندارد چون هیچ وزارتخانه، نهاد و دانشگاهی آمار نمی‌دهد برای مثال اخیرا با نامه و درخواست رسمی از طرف موسسه به دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران رفتم تا ببینم چند پایان نامه در ۱۰ سال گذشته روی حیوانات نوشته شده است و از چه حیواناتی و به چه تعداد استفاده شده اما هیچ اطلاعاتی به من ندارند و حتی اجازه نداند من پایان نامه‌ها را مشاهده کنم همین نشان می‌دهد تمایلی به دادن آمار و البته تمایل چندانی هم به تغییر روش وجود ندارد. 

او ادامه داد: درخصوص تست حیوانی محصولات  آرایشی بهداشتی نیز چندین بار به وزارت بهداشت و درمان و سازمان غذا و دارو مراجعه کردم اما هیچ جوابی به من ندادند و  از این اتاق به آن اتاق من را فرستادند و هیچکس مسئولیتش را برعهده نگرفت اما طی تحقیقات بسیار گسترده‌ای که داشتم از سوی یکی از محققینِ پزشک، متوجه شدم اکثر محصولات آرایش در ایران تست حیوانی انجام نمی‌دهند اما نمی‌توان به این گفتار استناد کرد چون وزارت بهداشت و درمان یا یک مقام مسئول باید دراین خصوص اطلاعات دهد اما مشکل این است که خودشان هم آماری ندارند و سوالات مردم بی جواب می‌ماند.

مدیر موسسه جایگزین‌های آزمایش روی حیوانات با تاکید بر اینکه تمام لوازم آرایشی وارد شده از چین تست حیوانی شده‌اند، تصریح کرد: هر نوع محصول آرایشی بهداشتی  که از کشور چین وارد شود، صد در صد تست حیوانی انجام شده است چون تست حیوانی یکی از قوانین کشور چین است و اگر یک محصول آرایشی بهداشتی در کشور دیگر تست حیوانی شده باشد و وارد این کشور شود، باز هم خودشان تست حیوانی را تکرار می‌کنند.