بر اساس قوانین حقوقی در ایران ارث چگونه تقسیم می‌شود؟

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛ ارث بردن واقعه‌ای است که بعد از مرگ مورث محقق می‌شود در حالیکه وصیت کردن قبل از مرگ شخص اموالش را وصیت می‌کند. به عبارت حقوقی درباره ارث و وصیت دو عنوان جداگانه است که باهم پیوند و قرابتی ندارند.

نکته دیگر این است که ایرانیانی که خارج از ایران زندگی می‌کنند و اقامت دارند قانون حاکم بر ارث آنان قانون ایران است نه دولت متبوع خارجی و ماده ۹۶۷ قانون مدنی بدین گونه بیان کرده: ترکه منقول یا غیر منقول اتباع خارجه که در ایران واقع است فقط از حیث قوانین اصلیه از قبیل قوانین مربوط به تعیین وراث مقدار سهم‌الارث آنها و تشخیص قسمتی که متوفی می توانسته است به‌موجب وصیت تملک نماید تابع قانون دولت متبوع متوفی خواهد بود

نکته دیگر: قانون حاکم ارث برای ایرانیان غیر شیعه تابع مذهب آنان است.

البته قانون ارث برای ایرانیان رزتشتی، کلیمی و مسیحی بر طبق آئین مذهبی آنان است.

نکته بعدی: میزان سهم‌الارث در حقوق ایران بر اساس طبقات درباره ارث می‌باشد:

    طبقه اول پدر ومادر و اولاد و اولاد اولاد هستند.

    طبقه دوم اجداد (پدربزرگ یا مادر بزرگ یا هر دو زنده باشند.)

    طبقه سوم عمه‌ها و عموها و خاله‌ها و دایی‌ها و فرزندان آنان می‌شود.

درباره ارث

شایان ذکر است که اگر طبقه اول زنده باشند طبق دوم ارث نمی برند و همچنین اگر طبقه دوم فقط زنده باشند طبقه سوم ارث نمی برند به عنوان مثال شخصی می میرد و دوسال پس از او پدرش می‌میرد بنابراین فرزند وی دیگر ارث از پدر بزرگ نمی برد مثال دیگر شخصی می‌میرد و یک فرزند و یک خواهسر ویک برادر زنده دارد در این صورت فقط فرزندش ارث می‌برد و خواهر و برادرش که از طبقه دوم هستند، دیگر ارث نمی‌برند.

 ارث زن: زن از شوهر در صورت داشتن فرزند یک هشتم ارث می‌برد و چنانچه آن مرد سه یا چهار همسر عقد دائم داشته باشد فقط همین یک هشتم ما بین آنان تقسیم می‌شود. و اگر شوهرش فرزند نداشته باشد یک چهارم ارث می برد وهمچنین اگر چند همسر داشته، فقط همین یک چهارم میان زنان تقسیم می‌شود. وزنی که در اثر ازدواج منقطه علقه زوجیت دارد از همسر متوفایش ارث نمی‌برد و اراده شوهر چنانچه اینگونه باشد که همسرش که صیغه اوست ارث از او ببرد اثر قانونی ندارد.

 ارث مرد: مرد از زن در صورتی که زن فرزند نداشته باشد یک دوم ارث می‌برد ودر صورتی که زن فرزند داشته باشد یک چهارم ارث می‌برد. و اگر زن بمیرد و وراثی نداشته باشد شوهر تمام ترکه زن را ارث می‌برد ولی اگر شوهر بمیرد و وراث نداشته باشد زن همان نصیب خود را می برد و بقیه دارایی شوهر او همانند ترکه بی وراث، به دولت داده می شود (مستند ماده ۹۴۹ قانون مدنی)

نکته دیگر در مورد جنین است که اگر جنین دنیا بیاید و فقط یک گریه کند و بمیرد ارث می برد (ماده ۸۷۵ قانون مدنی) و تا زمانی‌که دنیا نیامده و مورثی بمیرد در آن هنگام که تقسیم ما ترک می‌کنند سهم یک پسر را برای او کنار می‌گذارند.

درباره ارث

 مطابق ماده ۱۱۵۹ قانون مدنی: هر طفلی که بعد از انحلال نکاح متولد می‌شود ملحق به شوهر است مشروط بر اینکه مادر هنوز شوهر نکرده و ازتاریخ انحلال نکاح تا روز ولادت طفل بیش از ده ماه نگذشته باشد، مگر آن که ثابت شود از تاریخ نزدیکی تا زمان ولادت کمتر از شش ماه و یا بیش از ده ماه گذشته باشد. و یا شک در مورد تاریخ فوت دو نفر در یک زمان مرده باشند در این خصوص مطابق ماده ۸۷۴قانون مدنی (اگر اشخاصی که بین آنها توارث باشد بمیرند و تاریخ فوت یکی از آنها معلوم و دیگری از حیث تقدم و تاخر مجهول باشد، فقط آن که تاریخ فوتش مجهول است از دیگری ارث می‌برد. مثلا دو نفر در دریا در یک کشتی غرق شده بمیرند و یکی از آنان به طریقی مشخص شود که در چه زمانی مرده، آن دیگری مشخص نشود آن که تاریخ مرگش نامشخص است ارث می‌برد.)

 فرزند خواندگی، کودک فرزند خوانده از جهت حضانت و ولایت و افاق در حکم فرزند خانواده است اما فرزند خوانده از زن و شوهر ارث نمی‌برد و پدر ومادر از زمره وراث فرزند خوانده محسوب نمی‌شوند.