کمال در لذت‌های دنیا نیست!

به گزارش سرویس فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا؛ این مفسر قرآن افزود: کمال در لذت‌های دنیا نیست. بلکه این‌ها مطاع‌هایی است که برای حفظ بقای انسان لازم است. غذاهای الهی غذای روحی است. خداوند می‌خواهد روح ما ارتقا پیدا کند. «وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُری‌ آمَنُوا وَ اتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَیْهِمْ بَرَکاتٍ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ». از در و دیوار عالم برکات برای انسان نازل می‌شود. این برکات برای تقوا، تزکیه نفس و تقویت روح است. نظام الهی بر این اساس قرار دارد. به همین دلیل است که ماه رمضان به‌عنوان ضیافت الهی نامیده شده است.

وی ادامه داد: قرآن کتاب عمل و هدایت است و در تمام عمر به آن نیاز داریم. در عمل به قرآن است که رحمت الهی نازل می‌شود. در روایت داریم که قرآن سفره الهی است هر چه می‌توانید از آن استفاده کنید. اهل قرآن کسانی هستند که قرآن را می‌خوانند برای آن‌که برنامه زندگی خود قرار دهند. پیامبر اکرم (ص) می‌گوید اگر می‌خواهید زندگی سعادتمندانه داشته باشید و مرگ شهدا را داشته باشید و در روز حسرت نجات پیدا کنید و روز آتش در سایه باشید و در هدایت باشید، درس قرآن بیاموزید که کلام خداست و بازدارنده از اغواهای شیطان است و همچنین میزان اعمال است.

آیت‌الله هاشمی علیا اضافه کرد: اگر کسی توانست هوی‌های نفسانی خود را کنار بزند شهید است و با شهدا محشور می‌شود. روز قیامت روز حسرت است. کافر از کفر خود حسرت دارد و مؤمن حسرت می‌خورد که چرا برای این روز با خود کم همراه آورده است. علم برای عمل است. عالم اگر به علم خود عمل نکند و گرفتار دنیا شده باشد اصلاً عالم محسوب نمی‌شود. در این ماه رمضان ‌که ختم قرآن میکنیم سعی کنیم با توجه بخوانیم و ببینیم که آیا به این حرفها عمل میکنیم یا خیر. بعد که متوجه اشکالاتمان شدیم در شبهای قدر از خدا بخواهیم که آنها را در ما برطرف کند.

در ادامه هفدهمین قسمت از ویژه‌برنامه «سوره»، گفتگوی مسعود دیانی با حبیب‌الله بابایی و سید حسین شهرستانی درخصوص «قرآن و تمدن» پخش شد.

حبیب‌الله بابایی در این گفتگو گفت: لفظ تمدن در قرآن نیامده اما مفاهیمی در قرآن وجود دارد که وقتی آن‌ها را بررسی می‌کنیم همین منظور را می‌رساند. مفاهیمی مثل جامعیت، نظام‌مند بودن، حیات طیبه، عمران، تمکن، مُلک و ... . هرکدام از این‌ها و ارتباط این واژگان با هم ما را به الگوی قرآنی در موضوع تمدن نزدیک‌تر می‌کند. واژه امت در قرآن در این ‌بین اهمیت دارد که نه‌تنها ما را به مفهوم تمدن می‌تواند نزدیک بکند بلکه می‌تواند ما را فراتر از آن ببرد.

این پژوهش‌گر تمدن دینی افزود: قانون و اخلاق و در کنار آن معنویت، نظمی که مدنظر قرآن است را می‌سازد. علاوه بر نظم اخلاقی و نظم قانونی، می‌توان از نظم دینی هم سخن گفت. هادسن در کتاب «اعجاز اسلام» پیوستگی تمدنی اسلام از پکن تا آندلس در عین رسوم و تاریخ متنوع را به دلیل کتاب قرآن می‌داند که توانست برای همه فرهنگ‌ها، زبان مشترک و جهان‌بینی و ارزش‌های مشترک ایجاد کند. نظم معنوی نیز داریم که می‌تواند صلح و عدم تنش ایجاد کند. تجربه معنوی مشترک می‌تواند این تأثیر را داشته باشد. به‌عنوان‌مثال حب به امام حسین (ع) را شاهد هستیم که چنین اثری دارد.

وی سپس گفت: زبان قرآن به‌گونه‌ای است که غیر مؤمنین هم می‌توانند منطق آن را دریافت کنند و به‌درستی آن اذعان کنند. مفهوم تحدّی در قرآن نیز در همین راستاست. این ویژگی باعث می‌شود که قرآن در مقیاس جهانی توسعه پیدا کند. برخی آیات قرآن خطاب به مؤمنین است و برخی خطاب به اهل کتاب و حتی ناس. این به این دلیل است که هرکدام از آموزه‌های قرآنی مناسب یک مخاطب است. به نظر می‌رسد از آیاتی که خطاب به ناس است می‌توان بخش‌های جهان‌شمول قرآن را پیدا کرد.

سید حسین شهرستانی در ادامه عنوان کرد: تمدن کلان‌ترین واحد مدنیت و شهرنشینی است. قرآن «کافَّةً لِلنَّاس» نازل شده و به دنبال خلق امت واحده جهان‌شمول است که همه اقوام و فرهنگ‌های مختلف را در بربگیرد و لوازم آن را در سنت تشریعی اسلام بیان کرده است. یکی از این لوازم خدای این جهان و توحید پیرامون الله است که مهم‌ترین زمینه تأسیس تمدن جهانی است. خداوند را با وحدت در ذات و کثرت در اسماء و صفات و افعال می‌شناسیم.

این پژوهش‌گر اجتماعی افزود: طرح قرآن در ساختن امت از جهتی رویکردی وحدت‌گرایانه است. «إِنَّ هذِهِ أُمَّتُکُمْ أُمَّةً واحِدَه». اما این وحدت به معنی سرکوب گوناگونی‌ها و استاندارد شدن و یکدست شدن رفتارها و ندیده گرفتن تمایزات نیست. «إِنَّا خَلَقْناکُمْ مِنْ ذَکَرٍ وَ أُنْثی‌ وَ جَعَلْناکُمْ شُعُوباً وَ قَبائِلَ لِتَعارَفُوا». امت قرآنی نه یک اجتماع ناهمگون و متعارض انسانی است و نه به معنی همسانی و هم‌شکلی است.

وی خاطرنشان کرد: از طرفی در مفهوم امت، صیرورت و شدن و تحول و پویایی نیز موضوعیت دارد. به همین دلیل است که می‌بینید روح واحد اسلام در کشورهای مختلف کالبد و نمود متفاوتی پیدا کرده است. در هنر، معماری، اقتصاد، آموزش، علم و ... . این قابلیت خلق صورت‌های تاریخی به پیوند ظاهر و باطن و یا خلق و امر در قرآن برمی‌گردد. در طرح قرآنی رابطه میان امر باطنی و اخروی و امر ظاهری و دنیوی برقرار می‌شود. «أَلَا لَهُ الْخَلْقُ وَ الْأَمْر». تمدن نیز وقتی شکل می‌گیرد که یک شکلی از معنا، جامه نظم این جهانی بپوشد و کالبدی دنیوی پیدا کند.

در این برنامه همچنین یوسفعلی میرشکاک به قصه‌خوانی قرآنی از روی بخشی از کتاب «روض الجنان و روح الجنان» پرداخت. بررسی کارنامه قرآن‌پژوهی امین الخولی نیز بخش دیگری از هفدهمین قسمت برنامه «سوره» بود.

برنامه تلویزیونی «سوره» که به موضوع قرآن اختصاص دارد، در شب‌های ماه مبارک رمضان هر شب ساعت 22:45 دقیقه از شبکه چهار سیما پخش می‌شود. تکرار این برنامه نیز ساعت 17 می‌باشد.