بررسی دو طرح سینما ماشین و اکران آنلاین در سینمای ایران

 نادر طریقت: سینما ماشین هیچ ربطی به سینمای ایران ندارد

نادر طریقت، کارگردان سینما، در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، اظهار داشت: به شخصه با سینما ماشین موافق هستم و فکر می‌کنم تنوعی است برای افرادی که به سینما رفتن علاقه دارند اما سینما ماشین به طور کل در کشورهای دیگر برای فیلم‌هایی در نظر گرفته می‌شود که در ایران نمونه‌ای نداریم. سینما ماشین در همه جای دنیا برای فیلم‌هایی است که مخاطب در آن شاهد صحنه‌های جنسی بسیاری است و قرار گرفتن در ماشین و یک فضای صمیمانه برای دیدن این فیلم‌ها بهتر است و به همین دلیل در کشورها دیگر برای دیدن این فیلم‌ها سینما ماشین را ترجیح می‌‌دهند.

طریقت در ادامه گفت: دیدن فیلم‌های جنگی، ملودرام، اجتماعی و به طور کل آثاری که دنبال کردن‌شان نیاز به تمرکز دارد در سینما ماشین تقریباً غیر ممکن است و از طرفی این نوع سینما نمی‌تواند تأثیر چندانی در فروش داشته باشد و ممکن است حتی راه‌اندازی و اجرای آن صرفه اقتصادی نداشته باشد. اگر هر روز سینما ماشین با دو سانس برگزار شود به طور کل در طول سال 600 سانس داریم که تعداد محدودی مخاطب را در هر سانس می‌توان پذیرفت. با توجه به هزینه و میزان محدود مخاطب به نظرم داشتن این سینما چندان به صرفه نیست.

او افزود: در یک ارزیابی کلی به نظر من سینما ماشین و اکران آنلاین هیچکدام نمی‌توانند مشکل سینمای ایران را حل کنند و برای آن راهگشا باشند. اکران آنلاین تنها برای فیلم‌هایی مثل «خروج» که بازگشت سرمایه در تولید آنها چندان حائز اهمیت نیست، می‌تواند گزینه‌ای مناسب باشد ولی برای یک تهیه‌کننده در بخش خصوصی چنین ریسکی را نمی‌تواند بپذیرد. اگر نگاهی به فیلم «خروج» داشته باشیم نیز همین نکته را متوجه می‌شویم. این فیلم در مدتی که به صورت آنلاین اکران شده مبلغی کمتر از آنچه که در سالن‌ها اکران می‌شد فروش داشته. اگر دولت و در واقع وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از فیلم‌های اکران شده در سینمای آنلاین حمایت کنند می‌توان به این نوع اکران امیدوار بود.

این کارگردان در ادامه اظهاراتش تأکید کرد: فارابی یا دیگر نهادهای زیر نظر وزارت ارشاد می‌توانند در حمایت از فیلم‌های اکران شده به صورت آنلاین به نسبت هزینه‌ای که برای ساخت فیلم‌ها شده، کمک مالی کنند در غیر اینصورت اکران فیلم به صورت آنلاین برای بخش خصوصی بسیار خطرناک است.

کارگردان فیلم سینمایی «خاطره» در پایان اظهار داشت: درباره بازگشایی سینماها به صورتی که 40 درصد از ظرفیت سالن‌ها پر شود باید بگویم که در هر صورت ما باید بپذیریم تا مدت‌ها سالن‌ها خالی از مخاطب خواهد بود. مردم از حضور در سینماها ترس دارند و بعید است که 40 درصد هر سالن پر شود. اگر مسئولان و سالن‌داران بتوانند مسائل و نکات بهداشتی را مدنظر قرار داده و فضایی ایمن برای مخاطبان ایجاد کنند به طوری که مردم نیز احساس امنیت کنند، به نظر من می‌توان امیدوار بود که به مرور از فیلم‌ها استقبال شود و در غیر این صورت هیچ طرحی مثل طرح بازگشایی سینماها با 40 درصد از ظرفیت سالن‌های سینما نمی‌تواند راهگشا و مثمر ثمر باشد. امیدوارم به زودی شاهد ریشه‌کن شدن ویروس کرونا و در نهایت بازگشت وضعیت عادی به کشور باشیم.

علی‌اکبر ثقفی: طرح سینما ماشین مقطعی است و در شرایط عادی کاربردی ندارد

علی‌اکبر ثقفی، تهیه‌کننده و کارگردان سینما، در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، اظهار داشت: سینما رفتن آداب خاص خودش را دارد، مخاطب باید در سالن تاریک به دیدن فیلم بنشیند و بدون هیچ تصویر مزاحمی تمرکزش بر صدا و تصویر باشد.

ثقفی خاطرنشان کرد: طرح سینما ماشین در تاریخ سینما و حتی سینمای ما قدمتی طولانی دارد و نمی‌توان آن را یک طرح جدید دانست. ما در شرایط مختلف طرح‌ها و برنامه‌ریزی‌هایی برای اکران فیلم داشته‌ایم. مثلاً در زمان ریاست مرحوم سیف‌الله داد در خانه سینما طرحی بود که در شهرستان‌های مختلف که سینمایی وجود نداشت در فضای آزاد فیلم‌ها اکران می‌شدند. این کارها در شرایط خاص با توجه به نیازی که وجود دارد و قرار است فیلمی دیده شود می‌تواند اقداماتی مثبت باشد اما در کل نمی‌تواند انتخاب خوبی باشد.

تهیه‌کننده فیلم سینمایی «همه چیز برای فروش» در ادامه گفت: پیش‌تر ما سینما تراس داشتیم که در فضای باز مردم شب‌ها به دیدن فیلم‌های سینمایی می‌نشستند و به نوعی نگاه تفریحی به سینما رفتن در آن مستتر بود اما این برنامه‌ها مقطعی است و سینما ماشین نیز همین است. البته همه این روش‌های سینما رفتن آداب خاص خود را دارد و سینما ماشین نیز افرادی که بخواهند واقعاً برای فیلم دیدن به آنجا بروند آداب خود را دارد.

او افزود: من سینما ماشین را در وضعیت فعلی اتفاقی مثبت می‌دانم، در شرایط حاضر که سینما تعطیل است و این می‌تواند یکی از تلاش‌های انجام شده برای احیای آن باشد. به هر حال در این شرایط هر کاری که باعث شود سینما زنده بماند یک کار مثبت و ارزشمند است اما بعید می‌دانم در شرایط عادی سینما ماشین بتواند کاربردی در سینما داشته باشد. به نوعی اگر شاهد این سینما در وضعیت عادی باشیم می‌توان آن را سینمای لاکچری دانست، چون تنها کسانی که اتومبیل داشته‌ باشند‌ می‌توانند به این سینما بروند و به لحاظ هزینه‌ای که برای پخش می‌شود فکر نمی‌کنم کار به صرفه‌ای از لحاظ اقتصادی باشد.

ثقفی تصریح کرد: سینما ماشین می‌تواند یک تنوع باشد و به عنوان یک گزینه برای نجات سینمای ایران در این وضعیت مطرح نیست اما اکران آنلاین یک گزینه برای نجات سینمای ایران در حتی دوران پساکروناست. ممکن است سالن‌داران در ابتدا با این طرح مخالفت کنند اما در دراز مدت اکران آنلاین به سود سالن‌داران است.

کارگردان فیلم سینمایی «هلن» در پایان با مثبت دانستن طرح اکران آنلاین گفت: اکران آنلاین اتفاق مثبتی در سینمای ایران است که می‌تواند در دوران پساکرونا نیز ادامه داشته باشد. اکران فیلم‌ها به صورت آنلاین می‌تواند حجم فیلم‌های در صف اکران را کم کند اما باید این موضوع را نیز مدنظر داشته باشیم که اکران آنلاین نباید آداب سینما رفتن در ایران را از بین ببرد. سینما رفتن یک کار فرهنگی است که نباید از بین برود و آدابش باید در فرهنگ یک کشور حفظ شود. امروز همه مردم فیلم می‌بینند اما تنها فیلم دیدن کافی نیست، باید آداب سینما رفتن را در بین اقشار مختلف مردم حفظ کنیم و با وجود اینکه کاملاً موافق اکران آنلاین هستم امیدوارم این اکران به آداب سینما رفتن در کشور ما آسیب نزند.

 کلامی: سینما ماشین در شهرستان‌ها نیز اجرایی شود/ برای اکران آنلاین به فضای امن نیاز داریم

حسن کلامی، تهیه‌کننده سینما، در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، اظهار داشت: قطعاً وقتی یک فیلم ساخته می‌شود سازندگانش در برنامه‌ریزی‌شان اکران روی پرده را مدنظر دارند و اگر شرایط عادی باشد ترجیح همه بر این است که فیلم بر پرده سینما نمایش داده شود اما در شرایط حاضر که سرمایه افراد به نوعی با عدم اکران و تعطیلی سینماها در خطر است و چشم‌انداز روشنی دیده نمی‌شود اکران آنلاین و سینما ماشین می‌تواند گزینه مناسبی باشد.

کلامی خاطرنشان کرد: در طول سال برخی فیلم‌هایی که تولید می‌شوند برای اکران در سینماها چندان مناسب نیستند و به دلیل محدودیت سالنی که در کشور ما وجود دارد اکران آنلاین می‌تواند راه حل خوبی باشد که جلوی ازدحام فیلم‌ها در صف اکران را می‌گیرد.

او افزود: فیلم‌های هنر و تجربه یا حتی برخی آثار خاص دیگر که در سینماها شاید چندان مورد استقبال قرار نگیرند و مخاطبان خاص خود را داشته باشند می‌توانند در اکران آنلاین به شرط اینکه فضایی امن وجود داشته باشد مخاطبان خود را پیدا کرده و حتی فروش بیشتری داشته باشند چراکه ما در بسیاری از شهرستان‌ها سالن سینما نداریم ولی دسترسی به اینترنت در سراسر کشور میسر است و همه می‌توانند در یک زمان فیلمی که به صورت آنلاین نمایش داده می‌شود را ببینند.

تهیه‌کننده فیلم سینمایی «آبادان یازده 60» تصریح کرد: منظور از فضای امن جدی گرفتن بحث کپی‌رایت است. باید از قاچاق فیلم‌ها جلوگیری شود و به طور کل شرایطی باید حاکم باشد که برای سرمایه‌گذارها اکران آنلاین صرفه اقتصادی داشته باشد. فکر می‌کنم در نهایت اکران آنلاین به نفع پخش‌کننده‌ها تمام شود و بهتر است این منفعت در اکران آنلاین برای تهیه‌کننده‌ها و سرمایه‌گذارهای آثار سینمایی نیز وجود داشته باشد.

کلامی در ادامه درباره اکران سینما ماشین، گفت: ما پیش از انقلاب نیز سینما ماشین را با عنوان درایوینگ سینما تجربه کردیم، در همه جای دنیا هم این نوع اکران بوده و همچنان هست. فکر می‌کنم در فصل تابستان می‌توان سینما ماشین را طرحی مناسب دانست و مردم نیز استقبال خواهند کرد. در شرایط شیوع ویروس کرونا نیز دیدن فیلم در ماشین امن‌تر از دیدن فیلم در سالن سینماست و به همین دلیل می‌توان این نوع اکران را مناسب دانست.

این تهیه‌کننده‌ در پایان تأکید کرد: این طرح در سایر شهرهای کشور نیز می‌تواند اجرایی شود. به هر حال امکان اکران فیلم در فضایی باز که مردم بتوانند در آن با اتومبیل‌هایشان فیلم ببینند در شهرستان‌ها نیز وجود دارد و بهتر است شرایطی فراهم شود که در دیگر شهرها نیز مردم بتوانند اینگونه فیلم دیدن را تجربه کنند.

بهزادیان: بهتر است طرح سینما ماشین در شهرستان‌های فاقد سینما اجرایی شود/ ما به طرح‌هایی چون اکران آنلاین و سینما ماشین نیاز داریم

مجتبی بهزادیان، مدیر سینما فرهنگ، در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، اظهار داشت: سینمای ما به دلایل مختلف به طرح‌هایی مثل اکران آنلاین و سینما ماشین احتیاج دارد و من به شخصه هر طرحی که بتواند به رونق سینما و به نوعی به کمک سالن‌های سینما در جهت جلوگیری از ازدحام فیلم‌ها بیاید را مثبت می‌دانم.

بهزادیان خاطرنشان کرد: من نمی‌دانم اکران فیلم سینمایی «خروج» در سینما ماشین برج میلاد به چه شکل و با چه کیفیتی صورت می‌گیرد ولی این سینما را قبلاً در کشورمان تجربه کرده‌ایم و بسیاری از مخاطبان شاید برای تنوع ترجیح دهند برخی مواقع برای دیدن فیلم به سینما ماشین بروند. ما محدودیت سالن داریم و به نظر من برای بهتر شدن وضعیت اکران و نمایش فیلم‌ها چاره‌ای جز استقبال از این طرح‌ها نداریم.

او افزود: به نظر من سینما ماشین در دوران پساکرونا نیز می‌تواند وجود داشته باشد اما فکر می‌کنم در شهرستان‌هایی که سینمایی وجود ندارد و امکان فیلم دیدن فراهم نیست این طرح بسیار بهتر است. به هر حال هر خانواده یک ماشین دارد و اعضای خانواده می‌توانند در فضای باز به دیدن فیلم بنشینند. در شهرهای بزرگی چون تهران و مشهد که پردیس‌های سینمایی خوب و باکیفیتی دارند شاید چندان لزوم وجود سینما ماشین احساس نشود. به نظرم بهتر است در دوران پساکرونا این طرح در شهرستان‌های بدون سینما اجرا شود.

مدیر سینما فرهنگ در ادامه اظهار داشت: ما به اجرای طرح اکران آنلاین در سینمای کشورمان نیاز داریم. در سینمای ایران تعداد سالن‌ها بسیار محدود است. ما به طور کل حدود 500 سالن در کشور داریم که همه آنها نیز در طول سال به طور کامل فعال نیستند. از طرفی تعداد تولیدات به نسبت سالن‌های سینما بسیار بیشتر است و همه فیلم‌ها نیز قابلیت اکران عمومی ندارند. تهیه‌کننده‌ها و کارگردانان همیشه انتظار دارند که فیلم‌شان اکران شود اما ما در سال گذشته فیلمی داشتیم که پس از دو هفته اکران در سینما فرهنگ حتی یک میلیون تومان نیز نفروخت و با توجه به هزینه‌های اکران، حقوق پرسنل و... برای سینماها نیز اکران این فیلم‌ها صرفه اقتصادی ندارد.

او افزود: برای سینمای آنلاین باید به طور جدی ساز و کاری طراحی شود تا جلوی قاچاق فیلم‌ها گرفته شود و اتفاقی که برای فیلم «خروج» رخ داد را دیگر شاهد نباشیم. مطمئناً اگر این اتفاق رخ دهد ما در سال‌های آینده شاهد استقبال صاحبان آثار سینمایی از اکران آنلاین خواهیم بود. برای سینمای ایران امکان اکران 80 تا 90 فیلم در سال نیست و می‌بینیم حتی فیلم خوش ساختی چون «طلا» که در جشنواره فجر سال 97 با استقبال خوبی روبرو شد در این دو سال شرایط اکران برایش فراهم نشده و پس از دو سال به صورت آنلاین اکران می‌شود.

بهزادیان در پایان اظهار داشت: اکران آنلاین می‌تواند جلوی ازدحام فیلم‌ها در صف اکران را بگیرد. بارها شاهد بودیم که فیلم‌های سینمایی خوبی ساخته می‌شدند اما در زمان اکران موضوعشان واقعاً بیات شده بود. امیدوارم تمهیداتی برای جلوگیری از قاچاق فیلم‌ها در اکران آنلاین اندیشیده شود و شاهد ادامه اجرای دو طرح اکران آنلاین و سینما ماشین در دوران پساکرونا باشیم.

 سجادی‌حسینی: سینما ماشین برای اکران فیلم‌هایی که فهم‌شان نیاز به تمرکز دارد، مناسب نیست

کاوه سجادی‌حسینی، کارگردان سینما و تلویزیون، در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، اظهار داشت: به نوعی می‌توان گفت که ما پیش‌تر اکران آنلاین داشتیم اما این اکران آنلاین به گونه‌ای نبود که فیلم برای اولین بار در فضای اینترنت نمایش داده شود. در واقع فیلم‌های سینمایی که پیش‌تر در سینما اکران شده بودند پس از اتمام دوران اکرانشان به صورت آنلاین نمایش داده می‌شدند.

سجادی‌حسینی خاطرنشان کرد: اکران آنلاین به طوری که فیلم از همان ابتدا در اینترنت نمایش داده شود و در دسترس عموم قرار گیرد به تازگی با فیلم سینمایی «خروج» تجربه شد. به نظر من اگر تبلیغات خوبی صورت گیرد و فیلم به خوبی معرفی شود می‌تواند انتخابی برای برخی فیلمسازان باشد اما به طور کل فیلم دیدن در خانه با فیلم دیدن در سینما تفاوت بسیاری دارد و در واقع فیلم دیدن در خانه نمی‌تواند آداب درست فیلم دیدن را به همراه داشته باشد.

او افزود: وقتی مخاطب در سالن تاریک سینما قرار می‌گیرد، از دنیای اطراف جدا شده و ارتباطی مستقیم با فیلم دارد در این شرایط است که فیلم دیدن را به معنای واقعی می‌توان تجربه کرد اما فیلم دیدن در خانه اجازه نمی‌دهد ذات سینما آشکار شود. هیجانی که در سینما به مخاطب منتقل می‌شود را در خانه نمی‌توان تجربه کرد و به همین دلیل فکر می‌کنم همچنان سینما رفتن باید حفظ شود و با وجود اینکه نمی‌توان اکران‌های آنلاین در سراسر دنیا را نادیده گرفت به نظر من این دو در کنار هم می‌توانند به حیات سینما کمک کنند.

کارگردان فیلم سینمایی «بوفالو» در ادامه گفت: اکران آنلاین برای فیلم‌هایی که شانس اکران ندارند بسیار خوب است. ما یک پلتفرم برای نمایش فیلم‌های کوتاه داریم که به نوعی از نمایش این آثار حمایت می‌کند و باعث می‌شود فیلم‌های کوتاه با مخاطبان خاص خود ارتباط برقرار کنند. از اکران آنلاین نیز می‌توان حمایت کرد و فیلم‌هایی که شانس دیده شدن ندارند در فضای اینترنت در دسترس عموم قرار بگیرند و برای سازندگانشان نیز درآمدی داشته باشند.

سجادی‌حسینی با اشاره به تجربه سینما ماشین در ایران، اظهار داشت: ما پیش از انقلاب سینما ماشین را در کشورمان تجربه کردیم. این نوع اکران سختی‌ها و مشکلات خاص خود را دارد، به طور کل ارتباط گرفتن با فیلم در فضایی که سینما ماشین دارد کار سختی است، به همین دلیل فیلم‌های تجاری که نیازی به تمرکز ندارند می‌توانند برای اکران در سینما ماشین مناسب‌تر باشند. در همه جای دنیا معمولاً فیلم‌های اکشن یا آثاری که به نوعی فضای سرخوشانه دارند در سینما ماشین اکران می‌شوند.

این کارگردان در پایان گفت: به نظر من این دو طرح می‌توانند در دوران پساکرونا هم اجرایی شوند. به نظر من حفظ آنها بهتر از نبودنشان است و ممکن است مخاطبان بیشتری را متوجه سینمای ایران کند.